مراحل رشد نوزاد سه ماهه و نکات مربوط به آن

ستاره | سرویس مادر و کودک – سه ماه از تولد نوزاد شما گذشته و او زندگی شما را شلوغ، اما زیبا کرده است. کودک شما هر روز رشد می‌کند و توانایی‌های جدیدی به دست می‌آورد. اطلاع از رشد همه جانبه او در هر یک از ماه‌های تولد، موجب می‌شود که به رشد توانایی‌های او کمک بیشتری کنید. رشد ذهنی، جسمی، حرکتی و اجتماعی او در هر ماه چگونه است و چه بازی‌هایی مناسب اوست؟

رشد نوزاد سه ماهه از لحاظ ذهنی

فعالیت‌هایی در جهت رشد ذهنی

• با واکنشی نمایشی و اغراق آمیز به تمام رفتار‌های کودک پاسخ دهید.
• شعر‌های کودکانه را با ادا و اطوار برای او بخوانید.
• از بازی‌های جسمی ساده مانند تکان‌های ملایم، خم کردن زانو، کشیدن دست و غلغلک دادن پا‌ها استفاده کنید.
• اسباب بازی‌های کوچک و محکمی با وزن‌ها و جنس‌های مختلف به او بدهید که بتواند آن‌ها را بگیرد و دستکاری و لمس کند.

تمرین

• شادی خود را به او نشان دهید. تمام رفتار‌های کودک را، اعم از حرکات، ژست‌ها و ابراز احساساتی که نشان می‌دهد، با حرکاتی اغراق آمیز که نشان دهنده خوشحالی‌تان باشد، پاداش دهید.

رشد نوزاد سه ماهه از لحاظ جابجایی حرکتی

اکنون نوزاد شما می‌تواند در حالت دمر، سر خود را دائما بالا نگه دارد و اگر او را به حالت نشسته یا تکیه داده قرار دهید، به ندرت سرش می‌افتد.

فعالیت‌هایی در جهت رشد جابجایی حرکتی

• برای تقویت بیشتر عضلات گردن و شانه کودک، گاهی که به پشت خوابیده است، او را به صورت بازی به حالت نشسته درآورید.
• برای اینکه او را تشویق کنید دست خود را دراز کند، هنگامی که به رو خوابیده است، اشیا نرم را در مقابل او قرار دهید. با این مانور او یاد می‌گیرد، وزن خود را روی یک دست بیاندازد و دست دیگر خود را دراز کند.

تمرین

• بازی‌های تقویت عضلات. با خواباندن کودک به پشت و کشیدن آرام او به حالت نشسته، با کودک خود بازی کنید. به چشمانش نگاه کنید و بگویید “دالی”. این کار را تا جایی که دوست دارید تکرار کنید.

رشد نوزاد سه ماهه از لحاظ مهارت‌های دستی

بازتاب چنگ زدن کودک شما از بین رفته است. او اغلب دست هایش را باز نگه می‌دارد و به آن‌ها نگاه می‌کند. اگر جغجغه در دستش بگذارید آن را می‌گیرد و حتی چند دقیقه نگه می‌دارد. به نظر می‌رسد دوست دارد چنگ بزند.

فعالیت‌هایی در جهت رشد مهارت‌های دستی

• برای تقویت و تکامل نحوه چنگ زدن او جغجغه به دستش بدهید.
• در حالیکه به پشت خوابیده است و می‌تواند دست‌هایش را ببیند، با انگشتانش بازی کنید.
• چیزی را در اختیار او بگذارید که بتواند به آن نگاه کند. فرفره و اسباب‌بازی‌های مختلفی را بالای تخت آویزان کنید یا در میان تخت یا کالسکه‌اش بگذارید تا به آن‌ها دست بزند.
• کاری کنید که احساس‌های مختلف را تجربه کند. مثلا دست‌هایش را هنگام استحمام به آب بزنید و اسباب بازی‌هایی با جنس‌های مختلف به او بدهید.

تمرین

• چیزی بدهید که در دست بگیرد. یک جغجغه در دستان کودک بگذارید و آن را چندبار تکان دهید. جنس و صدای جغجغه کنجکاوی کودک را تحریک می‌کند.

رشد نوزاد سه ماهه از لحاظ اجتماعی

کودک شما سرش را به طرف صدای شما می‌چرخاند و به شما لبخند می‌زند. او خشنودی خود را با لبخند زدن، لگد زدن با پا و حرکت دادن دستانش نشان می‌دهد.

فعالیت‌هایی در جهت رشد اجتماعی

• بسیاری از برداشت‌های اولیه کودک شما از جهان از طریق تغذیه با شیشه یا پستان، به دست می‌آیند. هنگام تغذیه با او تماس چشمی برقرار کنید تا ضمن احساس خوشایند شیر خوردن، ارتباط اجتماعی را نیز تجربه کند.
• اگر شما با توجه، محبت، در آغوش گرفتن، آرامش بخشیدن و صدا‌های آرامش بخش به کودکتان پاسخ دهید، او یاد می‌گیرد که مهربان بودن پاداش دارد. اگر به کودک لبخند بزنید، او هم در پاسخ و به عنوان سلام، لبخند می‌زند.

تمرین

• هنگام تغذیه ارتباط چشمی برقرار کنید. از زمان تغذیه برای نزدیکی جسمانی بهره بگیرید. کودک را نزدیک خود بگیرید، به چشمانش بنگرید و آرام با او حرف بزنید.

مراقب باشید!

بروز هر یک از نشانه‌های زیر، بدلیل تاخیر در رشد نوزاد سه ماهه است. در صورت مشاهده هر یک از موارد به پزشک مراجعه کنید.

• نوزاد به چهره‌های آشنا لبخند نمی‌زند. اگر کودک به چهره پدر و مادر واکنشی نشان نمی‌دهد و نگاهی خالی از احساسات به آن‌ها می‌کند، ممکن است ناشی از تاخیر در رشد او باشد.
• صدایی از خود در نمی‌آورد. در این زمان نوزاد بایستی صدا‌هایی مانند غان و غون از خود در بیاورد.
• سرش به سمت جلو یا عقب می‌افتد. در ماه سوم تولد، نوزادان کنترل سر خود را به دست می‌آورند. اگر نوزاد هنوز این توانایی را به دست نیاورده، نشانی از تاخیر در رشد اوست.‌
• نمی‌تواند چیزی را در دست نگه دارد. نوزاد باید در این سن، توانایی چنگ زدن، نگه داشتن اجسام در دست و تلاش برای به دست آوردن اجسام را کسب کند.
• حرکت اجسام و صدا‌ها را دنبال نمی‌کند. در ماه سوم نوزاد می‌تواند حرکت‌های دایره‌ای و نیمه دایره‌ای اجسام را دنبال کند. هم چنین به صدا‌های پیرامون خود واکنش نشان می‌دهد.

بازی‌های مناسب رشد نوزاد سه ماهه

• زمان زیادی را به خوابیدن نوزاد روی شکم (tummy time) اختصاص دهید. این حرکت موجب تقویت عضلات بدن، از بازو‌ها تا شکم، می‌شود. تقویت عضلات باعث می‌شود نوزاد بتواند حرکت خزیدن را انجام دهد. هنگامی که روی شکم خوابیده است، بازی‌هایی با او کنید تا گردنش را بالا بگیرد.
• با کودک در طول روز تعامل داشته باشید. تعامل و مکالمه روزانه باعث تقویت حس شنوایی و بهبود مهارت‌های اجتماعی نوزاد می‌شود.
• از واژه‌ها برای توضیح دادن فعالیت‌های روزانه استفاده کنید. مثلا هنگامی که برای کودک کتاب می‌خوانید، واژه‌های “کتاب” و “خواندن” را برای او تکرار کنید. شاید برای اولین بار منظورتان را نفهمد، اما به مرور زمان معنای واژه‌هایی که به صورت روزانه تکرار می‌کنید را در می‌یابد.
• در مقابل کودک بازی‌هایی انجام دهید که او دنبال کند. یک ماشین اسباب بازی را به یک نخ ببندید و حرکت دهید یا یک قطار اسباب بازی را به حرکت درآورید. این بازی‌ها حس دنبال کردن اشیا را در کودک تقویت می‌کند.
• برای جلب توجه او صدا‌های مختلف از خود در بیاورید. بازی‌های صدا دار، مانند تکان دادن جغجغه یا حرف زدن با نوزاد از دو طرف سر، موجب تقویت حس شنوایی نوزاد می‌شود.

برنامه روزانه منظمی برای بازی با کودک تعیین کنید تا توانایی‌های او رشد یابند. به خاطر داشته باشید، هر نوزادی رشد متناسب با خود را دارد و همه نوزادان در یک زمان خاص، توانایی‌ها و مهارت‌ها را به دست نمی‌آورند.

برگرفته از: momjunction، همه کودکان تیزهوشند اگر / دکتر میریام استاپرد، کودک از تولد تا شش ماهگی / کتی هالند