روانشناسی شلختگی؛ مزایا و معایب بی نظمی

از نظر روانشناسی شلختگی و بی‌ نظمی به آن بدی هم که فکر می‌کنید، نیست. شلختگی با سلامت روان و شخصیت افراد در ارتباط است. در عین حال اگر درهم ریختگی فضای کاری یا شخصی‌تان کمک به افزایش بازده شما، کارمندانتان یا حتی فرزندتان می‌کند وقت آن است دیدگاهتان را در مورد بی نظمی تغییر دهید.

روانشناسی شلختگی

ستاره | سرویس روانشناسی – آیا هرگز رویای زندگی در یک خانه تمیز و منظم مانند خانه‌هایی که در کاتالوگ‌های مراکز تغییر دکوراسیون به مشتری نشان می‌دهند را داشته‌اید؟ یا ترجیح می‌دهید اوقاتتان را در اتاقی سپری کنید که پر از کتاب‌ها، هدایا و اشیایی است که روزتان را با آن‌ها می‌گذرانید؟ برای برخی افراد اتاق مرتب می‌تواند آرامش‌بخش باشد. اتاقی برای پناه بردن به آن از دست این دنیای پراز بی‌ نظمی! اما به عقیده برخی دیگر جو حاکم بر این اتاق‌ها سرد و بی‌روح است. عده‌ای در اتاق نامنظم عصبی می‌شوند و عده‌ای دیگر در این اتاق‌ها خلاق‌تر.

 

نظم بی‌نظمی بی نظمی آشفتگی

 

نظم دهی امروزه به یک بیزینس بزرگ تبدیل شده است. از کتاب‌ها بگیرید تا سمینار‌های مختلف درصدد پیدا کردن راهی برای منظم‌تر کردن جنبه‌های مختلف زندگی ما هستند. شلختگی و بی نظمی مدت‌ها به عنوان نقصانی در شخصیت افراد یا نشانه‌های تنبلی آن‌ها شناخته می‌شد و نظم به عنوان یک ایده آل. منظم بودن هم مسیر حرکت به سمت موفقیت بود و هم نشانه آن.
اما چه نکته‌ای درمورد افرادی که کمی درهم ریخته هستند وجود دارد؟ یک اتاق کثیف درمورد شخصیت شما چه خواهد گفت؟ نقطه نظرات علم روانشناسی در این زمینه چیست؟

 

رابطه شلختگی و سلامت روانی 

داشتن یک اتاق کثیف می‌تواند متاثر از عوامل بسیار زیادی باشد. ممکن است به این معنی باشد که شما سرتان شلوغ است و وقت کافی برای تمیزکاری ندارید یا وسایلتان خیلی زیاد هستند. ممکن است کودکان و نوجوانانی که در زندگی شما وجود دارند عامل این بهم ریختگی باشند. یا کسانی که انگیزه‌ای برای تمیز کردن بهم ریختگی‌های بجا مانده در پشت سرشان ندارند. اما اگر یک زندگی پر از ریخت و پاش برای شما بصورت عادت درآمده، این نشانه چه چیزی درمورد سلامت روان شماست؟

دربسیاری موارد وضعیت اتاق شما متاثر از وضعیت روانی شماست. مثلا افراد مبتلا به وسواس فکری و عملی ممکن است بیش از حد برروی تمیز ماندن اتاق و وسایلشان تاکید کنند، چون هر بی‌ نظمی کوچکی باعث ایجاد اضطراب شدیدی در آنان می‌شود. در مواردی دیگر، با اشخاصی روبرو می‌شویم که توانایی دورانداختن وسایل غیرضروری را ندارند و سالهاست خانه‌شان را پر از روزنامه‌های قدیمی و ظروف پلاستیکی کرده‌اند.

 

بی‌نظمی درهم ریختگی دلایل بی‌نظمی

 

اما جدای از این اختلالات و مشکلات روانی جدی، باید دید آیا شلختگی یک پدیده جدید در زندگی شماست؟ آیا این بی‌نظمی برای شما آزاردهند است؟ شاید این شلختگی و بی‌ نظمی نشانه اتفاق عمیق‌تر دیگری‌ست که در زندگی‌تان جریان دارد.

 

بی‌ نظمی تان نرمال است

بی‌ نظمی شما برایتان یک عادت است؟ برای بعضی افراد منظم بودن جزو اولویت‌های زندگی‌شان نیست. دراین مورد، شما از نظر روانی کاملا نرمال هستید. اگر خانه درهم ریخته است و با این مساله مشکلی ندارید، بی‌ نظمی و شلختگی شما تنها نشانه تفاوت شما با دیگران در اولویت‌ها و ترجیحات شخصی‌تان است.

 

این وضعیت باید تغییر کند

از بی‌نظمی‌تان آزرده‌اید؟ اگر شما ناراحت، عصبانی، ناامید، غرق دراغتشاش و بهم ریختگی هستید یعنی یک جای کار می‌لنگد. ممکن است وضعیت‌تان ناامیدکننده باشد. اما سعی کنید از یک جایی شروع کنید. از بین بردن بعضی چیزها، یادگرفتن تاکتیک‌های جدید برای سازماندهی یا کمک گرفتن از سایر اعضای خانواده می‌تواند بسیار مفید باشد.

 

ایجاد نظم - اتاق مرتب

 

بی‌ نظمی نشانه‌ای از افسردگی شماست

آیا شلختگی شما یک پدیده جدید است؟ شما تا قبل ازین عادت به تمیز نگه داشتن فضای اطرافتان داشتید و ناگهان نظافت برایتان بی اهمیت شده است. افراد افسرده در مقابل وظایف روتین خانه‌شان اغلب احساس خستگی یا ناامیدی می‌کنند. تمیز کردن خانه، تمرکز و انرژی می‌طلبد که افسردگی سختش می‌کند! این کار حتی می‌تواند برایتان غیرممکن به نظر برسد. 
اگر شلختگی شما متاثر از افسردگی و مشکلات زندگی شماست نترسید! با پزشک یا روانشناستان دراین باره صحبت کنید. صحبت با افراد متخصص در این زمینه و کسانی که با هزاران مورد مانند شما سروکار دارند باعث می‌شود مشکلتان را ریشه یابی کنید و راه حلی بشنوید که شاید در زندگی سایرین کارساز بوده است.

 

رابطه شلختگی و شخصیت افراد

عامل ایجاد تفاوت بین منظم‌ها و بی نظم‌ها چیست؟ آیا افراد منظم از اول با همین شخصیت متولد شده‌اند؟ یا افراد بی‌نظم در هرج و مرج و شلوغی بزرگ شده‌اند؟
ازنظر برخی اتاق درهم ریخته نشانه یک ذهن درهم ریخته است. البته کسانیکه این فضا‌ها را ترجیح می‌دهند الزاما افراد نامنظمی نیستند. میز کار آن‌ها ممکن است پراز کاغذ‌های درهم ریخته و ظرف غذا باشد. درعین حال می‌دانند هر وسیله‌ای جایش کجاست و هر زمان چیزی نیاز دارند بسادگی آن را پیدا می‌کنند. زیگموند فروید یک جمله در این باره دارد: درهم ریختگی‌ها را مرتب نکنید. من دقیقا می‌دانم هرچیزی کجاست.
بنظر می‌رسد برخی افراد در این فضا‌ها بهتر رشد می‌کنند. بی‌ نظمی و شلختگی آن‌ها چاره ندارد. اما در عوض در این فضا خلاق و پربار می‌شوند.

 

بی نظمی و خلاقیت مزایای بی نظمی

 

اما اگر کارهایتان را در یک اتاق مرتب بهتر پیش می‌برید بعنوان افرادی با تیپ شخصیتی A شناخته می‌شوید. افرادی که بسیار کمالگرا هستند. وقتی همه چیز سرجای خودش باشد آن‌ها می‌توانند بخوبی شرایط را رهبری کنند.
شما حتی می‌توانید دارای تیپ شخصیتی نوع B باشید. افرادی که از قراردادن هرچیزی در جای خودش و تمیزکاری لذت می‌برند. این افراد نسبت به تیپ A آرامتر هستند و بجای کمال گرایی بیشتر جذب ایده‌ها، تجربه‌ها و خلاقیت‌ها می‌شوند. 

 

مزیت‌ های شلختگی و بی‌ نظمی

تحقیقات اخیر از جنبه‌های دیگر بی‌ نظمی پرده برداشته‌اند. طبق این تحقیقات کار کردن در یک اتاق تمیز رفتار‌هایی مانند خوردن غذا‌های سالم و سخاوتمند بودن را تقویت می‌کند. درحالیکه کارکردن دریک اتاق درهم ریخته خلاقیت را افزایش می‌دهد.

 

بخشندگی و سلامت یا رهایی از قید و بندها!

در یک مطالعه از شرکت کنندگان خواسته شد پرسشنامه‌هایی را در یک اتاق پرکنند. برای برخی اتاق بسیار منظم و برای برخی دیگر اتاق درهم ریخته و نامرتب بود.
سپس همانطور که آن‌ها اتاق را ترک می‌کردند به ایشان پیشنهاد می‌شد مبلغی را هم بعنوان کمک به خیریه اهدا کنند و سپس بهشان یک میان وعده تعارف می‌شد که انتخابی بین یک سیب و یک آب نبات بود. کسانیکه در این نظرسنجی دریک اتاق مرتب قرار داشتند مبالغ بیشتری اهدا می‌کردند و علاقه بیشتری هم به خوردن سیب داشتند.
محققان معتقدند که انجام کار در یک فضای منظم انسان را به رفتارکردن مطابق هنجار‌های اجتماعی بیشتر تشویق می‌کند تا مردم بیشتر به انجام آنچه از آنان انتظار می‌رود روی آورند. از سوی دیگر کار در یک فضای نامنظم هم می‌تواند این لذت را به انسان بدهد که از هنجار‌ها و انتظارات اجتماعی آزاد شده است.

 

شلختگی و خلاقیت

دریک آزمایش جداگانه دیگر در اتاق‌های تمیز و نامرتب از شرکت کنندگان خواسته شد تا برای توپ پینگ پنگ کاربرد استفاده جدیدی بیابند. مشاهده شد در یک قضاوت بی‌طرفانه افرادی که در فضای نامرتب بودند به مراتب ایده‌های خلاقانه‌تری داشتند.
چنین یافته‌هایی می‌تواند منجر به طراحی فضا‌های کاری جدید شود برای مشاغلی که نیاز به خلاقیت و نوآوری دارند. مثلا کارفرمایان می‌توانند برای کارمندهایشان فضای شخصی جداگانه ایجاد کنند تا آن‌ها کمتر مجبور به حفظ نظم و ترتیب میزکارشان باشند.

 

بی‌ نظمی و درهم ریختگی میز کار

 

البته این بدین معنی نیست که برای خلاق‌تر بودن الزاما باید در یک فضای نامنظم کار کرد. برخی افراد در فضا‌های سازمان یافته عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند و برخی نه. اگر کسی که نظم را ترجیح می‌دهد وادار کنیم در یک فضای نامنظم کار کند بازدهی و تولید وی پایین خواهد آمد. بطورکل مشاغلی که برروی کارایی و تصمیم گیری سریع تاکید دارند در محیط‌های منظم و مشاغلی که برروی خلاقیت تاکید دارند در محیط‌های نامنظم بازده بهتری دارند.

 

افزایش تمایل به امتحان کردن چیز‌های جدید

یک مطالعه جدید نشان می‌دهد افراد در اتاق نامنظم بهتر و سریعتر به حل بازی‌های فکری می‌پردازند. آلبرت اینشتین نیز میز بسیار درهم ریخته‌ای داشت و یک بار در جواب اشاره شخصی به میزش گفت: اگر یک میز درهم ریخته نشانه یک ذهن درهم ریخته است پس درباره یک میز خالی چه می‌توان گفت؟
اگر داشتن یک میز تمیز به شما استرس می‌دهد در کمال آرامش قانون شکنی کنید و میزتان را بهم بریزید تا خلاقیتتان فعال شود.

 

مضرات بی نظمی و شلختگی

البته میز شلوغ هم روی تاریک خودش را دارد! مثلا می‌تواند باعث شود وسایلتان را دیرتر پیدا کنید و در یک فضای حرفه‌ای این باعث اتلاف وقت یا از دست دادن مدارک مهمی می‌شود. از دیگر مشکلات میز شلوغ عبارتند از:

خیرخواهی کمتر

در مطالعه میزان کمک افراد به موسسات خیریه، ۸۲٪ افرادی که در اتاق منظم قرار گرفته بودند و ۴۷٪ افرادی که در اتاق نامنظم قرار گرفته بودند تمایل به کمک داشتند.

تمایل کمتر به رعایت قوانین

افراد نامنظم تمایل بیشتری به دور زدن قوانین و ارتکاب جرم دارند. این به آن معنا نیست که افراد منظم رفتار‌های اخلاقی‌تری دارند. این امر صرفا اشاره به این موضوع دارد که قرار گرفتن در یک فضای منظم به رعایت بیشتر قانون دامن می‌زند، خصوصا در فضا‌های کاری که پیروی از دستورات اهمیت ویژه‌ای دارد.

انتخاب‌های سالم کمتر

اگر سعی در ارتقا سطح سلامت خود دارید بهتر است اول از فضای اطرافتان شروع کنید و آن را سازماندهی کنید. چراکه مطالعات قبلی حاکی از این است که افراد در فضای مرتب تمایل بیشتری به سالم زندگی کردن دارند.

 

در نهایت…

زندگی شما مربوط به خودتان است. به یاد داشته باشید تنها یک بار زندگی می‌کنید، پس سعی کنید از آن لذت کافی ببرید و اجازه ندهید دیگران نظرات خودشان را به شما تحمیل کنند. اگر واقعا نظم جزو اولویت‌های زندگی شما نیست تاجایی که به دیگران آسیبی وارد نکند یک اتاق درهم ریخته و شلوغ انتخاب خیلی مناسبی می‌تواند باشد! اگر هم نظم را دوست دارید باز تاجایی که دیگران را اذیت نکنید، می‌توانید از تمیزکاری و سازماندهی لذت ببرید. فراموش نکنید این زندگی شماست.

 
برگرفته از: verywellmind
یادتون نره این مقاله رو به اشتراک بگذارید.
وب گردی:
مطالب مرتبط

نظر خود را بنویسید