سیروز کبدی چیست؟ + علت، علائم و راه های درمان

ستاره | سرویس سلامت – به زخم شدید و عملکرد ضعیف کبد در مرحله درمان ناپذیر بیماری مزمن کبد، سیروز کبدی گفته می‌شود. این زخم اغلب به علت قرار گرفتن در معرض سمومی مانند الکل یا عفونت‌های ویروسی به وجود می‌آید و در مردان بیش از زنان شایع است. کبد در قسمت بالا و در سمت راست شکم و در زیر دنده‌ها قرار دارد. عملکرد و وظایف کبد عبارتند از:

• تولید صفرا، که به جذب چربی‌های خوراکی، کلسترول و ویتامین‌های A ،D ،E و K در بدن کمک می‌کند.
• ذخیره قند و ویتامین
• تصفیه خون از سمومی مانند الکل و باکتری‌ها
• ایجاد پروتئین لخته کننده خون

 

نحوه ابتلا به سیروز کبدی

کبد یکی از عضو‌های پرطاقت و سرسخت بدن بوده که به طور معمول قادر به بازسازی سلول‌های آسیب دیده است. سیروز کبدی زمانی ایجاد می‌شود که عواملی که به کبد آسیب می‌رسانند (مانند الکل و عفونت‌های ویروسی مزمن)، به مدت طولانی در بدن وجود داشته باشند. در نتیجه، این امر موجب زخم شدن کبد می‌شود. کبد آسیب دیده نمی‌تواند وظیفه خود را به درستی انجام داده و در نهایت منجر به سیروز کبدی می‌شود.
سیروز کبدی باعث کوچک و سفت شدن کبد شده و این امر سبب می‌شود که جریان خون به سختی از سیاهرگ باب (ورید پورت) وارد کبد شود. سیاهرگ باب، خون را از اندام‌های گوارشی به کبد می‌رساند. زمانی که خون نتواند به کبد برسد، فشار بر روی این رگ افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه فرد به پرفشاری ورید باب (فشار خون بالا) مبتلا می‌شود. این فشار می‌تواند باعث ایجاد واریس مری شده که در نهایت این رگ‌ها بر اثر فشار پاره شده و دچار خونریزی می‌شوند.

 

 

علل بروز سیروز کبدی

از شایع‌ترین علل سیروز کبدی می‌توان به عفونت هپاتیت C و سوء مصرف الکل اشاره کرد. چاقی نیز یکی دیگر از عوامل بروز این بیماری است. هپاتیت C می‌تواند از طریق مقاربت جنسی و یا خون آلوده که از طریق سوزن‌های آلوده در زمان خالکوبی، پیرسینگ و مصرف مواد مخدر منتقل می‌شود، در بدن شما بروز یابد.

دیگر علل بروز سیروز کبدی عبارتند از:

• هپاتیت B: هپاتیت B باعث ایجاد التهاب و آسیب کبد شده که در نهایت می‌تواند به سیروز کبدی منجر شود.
• هپاتیت D: این نوع هپاتیت نیز باعث ایجاد این بیماری می‌شود. این نوع هپاتیت اغلب در افراد مبتلا به هپاتیت B دیده می‌شود.
• التهاب ناشی از بیماری خود ایمنی: هپاتیت خود ایمنی ممکن است علت ژنتیکی داشته باشد. بر اساس آمار، زنان حدود ۷۰ درصد از افراد مبتلا به هپاتیت خود ایمنی را تشکیل می‌دهند.
• آسیب به مجاری صفراوی: بیماری سیروز صفراوی اولیه ناشی از این آسیب است.
• اختلال در میزان آهن و مس: به عنوان مثال، بیماری هموکروماتوز و بیماری ویلسون
• داروها: مصرف برخی از دارو‌ها مانند استامینوفن، برخی از آنتی بیوتیک‌ها و بعضی از دارو‌های ضد افسردگی می‌توانند به این بیماری منجر شوند.

 

 

علائم سیروز کبدی

علائم این بیماری زمانی ظاهر خواهند شد که بیماری پیشرفت زیادی کرده باشد؛ این علائم عبارتند از:

• کاهش اشتها
• خونریزی بینی
• زردی (یرقان)
• ایجاد رگ‌های عنکبوتی شکل در زیر پوست
• کاهش وزن
• بی اشتهایی
• خارش پوست
• ضعف

علائم وخیم‌تر عبارتند از:

• احساس گیجی و عدم تمرکز
• آب آوردن شکم
• ورم پا‌ها
• ناتوانی جنسی
• رشد غدد پستان در مردان

 

 

نحوه تشخیص سیروز کبدی

برای تشخیص این بیماری، پزشک ابتدا سابقه پزشکی و خانوادگی شما را بررسی کرده و شما را معاینه فیزیکی می‌کند. طی این معاینه، موارد زیر بررسی خواهند شد:  

• رنگ پریدگی پوست
• زردی چشم
• قرمزی کف دست
• لرزش دست
• بزرگ شدن کبد یا طحال
• بیضه‌های کوچک
• افزایش بافت سینه (در مردان)
• کاهش هشیاری

 

 

از آزمایش‌های مختلف نیز می‌توان برای ارزیابی آسیب وارد شده به کبد استفاده کرد. این آزمایش‌ها عبارتند از:

• شمارش کامل خون (برای تشخیص کم خونی)
• آزمایش‌های انعقاد خون
• آلبومین (برای آزمایش پروتئین تولید شده در کبد)
• آزمایش عملکرد کبد
• آزمایش آلفا فیتو پروتئین

دیگر آزمایش‌های ارزیابی کبد عبارتند از:

• آندوسکوپی (برای بررسی واریس مری)
• سونوگرافی کبد
• ام آر آی شکم
• سی تی اسکن شکم
• بیوپسی کبد

 

 

عوارض ناشی از سیروز کبدی

عوارض ناشی از سیروز کبدی عبارتند از:

• ایجاد واریس‌های مری و پاره شدن آن‌ها
• کبودی (به علت کمبود تعداد پلاکت‌ها)
• خونریزی (به علت کاهش پروتئین‌های لخته کننده)
• حساسیت به دارو‌ها
• نارسایی کلیه
• سرطان کبد
• مقاومت به انسولین و دیابت نوع ۲
• انسفالوپاتی کبدی (کاهش عملکرد مغز)
• سنگ کیسه صفرا
• بزرگ شدن طحال
• آب آوردن شکم و ورم پا

 

 

راه های درمان سیروز کبدی

درمان سیروز کبدی بستگی به علت و پیشرفت بیماری دارد. برخی از درمان‌ها عبارتند از:

• مسدود کننده‌های بتا یا نیترات (برای پرفشاری ورید)
• ترک نوشیدن الکل (اگر بروز این بیماری، ناشی از مصرف الکل بوده باشد)
• روش‌های باندینگ (برای کنترل خونریزی ناشی از واریس مری)
• آنتی بیوتیک‌های داخل وریدی (برای درمان پریتونیت که می‌تواند ناشی از تورم شکم باشد)
• همودیالیز (برای تصفیه خون در افراد مبتلا به نارسایی کلیه)
• لاکتولوز و رژیم غذایی کم پروتئین (برای درمان انسفالوپاتی)

اگر درمان‌های گفته شده جواب ندهند، باید از پیوند کبد استفاده کرد. تمام بیماران باید نوشیدن الکل را متوقف کنند. همچنین، هیچ نوع دارویی بدون تجویز پزشک نباید مصرف شود.

 

 

کلام آخر

عدم مصرف الکل، داشتن یک رژیم غذایی سالم و انجام منظم تمرینات ورزشی می‌توانند به پیشگیری یا کند شدن پیشرفت سیروز کبدی کمک کنند.

برگرفته از: healthline.com