ستاره | سرویس سلامت – نارسایی قلب به وضعیتی گفته میشود که قلب توانایی لازم برای پمپاژ خون در بدن را نداشته باشد. اگر خون به درستی در بدن جریان پیدا نکند، عملکرد تمام اندامهای بدن مختل خواهند شد. نارسایی قلبی نوعی بیماری بوده که عملکرد قلب را تضعیف میکند.
در برخی از افراد مبتلا به این بیماری، قلب توان لازم برای خون رسانی به سایر اعضای بدن را ندارد. در برخی دیگر از افراد، ماهیچه قلب سفت و سخت شده و در نتیجه جریان خون به قلب را مسدود کرده یا کاهش میدهد. این عارضه میتواند در دو نوع حاد ولی زودگذر و یا مزمن روی داده و بر روی بطن چپ یا راست و یا هر دو طرف قلب تاثیر بگذارد.
در نارسایی قلبی حاد، علائم به طور ناگهانی ظاهر شده اما به سرعت نیز از بین میروند. این وضعیت معمولا پس از حمله قلبی یا به علت اختلال در دریچههای قلب روی میدهد. با این وجود اکثر موارد نارسایی قلبی، از نوع مزمن و با علائم ماندگاری هستند که در طول زمان بهبود پیدا نمیکنند.
افراد مبتلا به این عارضه حتما باید تحت درمان قرار بگیرند. درمان زود هنگام، شانس بهبودی را افزایش داده و احتمال ابتلا به عوارض را کاهش میدهد.
علائم نارسایی قلب
علائم نارسایی قلب عبارتند از:
- خستگی بیش از حد
- افزایش ناگهانی وزن
- از دست دادن اشتها
- سرفه مداوم
- ضربان نامنظم
- تپش قلب
- تورم شکمی
- تنگی نفس
- تورم پا و مچ پا
- بیرون زدگی رگهای گردن
علت بروز نارسایی قلبی
در بیشتر موارد، این عارضه با یک بیماری دیگر در ارتباط است. شایعترین علت نارسایی قلبی، بیماری عروق کرونر یا شریان کرونری (CAD) است. این بیماری نوعی اختلال بوده که موجب تنگ شدن شریانهای خون میشود.
دیگر بیماریها که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند، عبارتند از:
- کاردیومیوپاتی (بیماری ماهیچه قلب)، نوعی اختلال در عضله قلب بوده که موجب تضیعف قلب میشود
- نقص مادرزادی قلب
- حمله قلبی
- بیماری دریچه قلب
- انواع خاصی از آریتمیهای قلبی
- فشار خون بالا
- آمفیزم (بیماری مزمن ریوی)
- دیابت
- کم کاری یا پرکاری غده تیروئید
- ایدز
- انواع شدید کم خونی
- برخی از راههای درمان سرطان مانند شیمی درمانی
- استعمال نادرست مواد مخدر یا الکل
انواع مختلف نارسایی قلبی
نارسایی قلب میتواند بر روی بطن چپ یا راست و یا هر دو طرف قلب تاثیر بگذارد و در دو دسته دیاستولیک یا سیستولیک نیز طبقه بندی میشود.
۱. نارسایی سمت چپ قلب: نارسایی سمت چپ قلب شایعترین نوع این نارسایی است. بطن چپ، خون حاوی اکسیژن را به دیگر اعضای بدن میرساند. نارسایی سمت چپ قلب زمانی روی میدهد که عملکرد بطن چپ مختل شود. در نتیجه بدن به اندازه کافی خون غنی از اکسیژن دریافت نخواهد کرد. در عوض، خون به سمت ریهها برگشته که سبب تنگی نفس و تجمع مایع در ریه میشود.
۲. نارسایی سمت راست قلب: بطن راست قلب مسئول خون رسانی به ریهها برای جمع آوری اکسیژن است. نارسایی سمت راست قلب زمانی روی میدهد که بطن راست وظیفه خود را به درستی انجام ندهد. این حالت معمولا به علت نارسایی سمت چپ قلب رخ میدهد. تجمع خون در ریهها که ناشی از نارسایی سمت چپ قلب است، عملکرد بطن راست را با مشکل مواجه کرده و به بطن راست قلب فشار وارد میکند. نارسایی سمت راست قلب میتواند ناشی از دیگر بیماریها مانند بیماری ریوی نیز باشد.
۳. نارسایی قلبی دیاستولیک: نارسایی قلبی دیاستولیک زمانی روی میدهد که عضله قلب نسبت به حالت طبیعی سفتتر شود. سفتی عضله قلب که معمولا به علت بیماری قلبی است، باعث میشود که قلب به آسانی از خون پر نشود. به این حالت، اختلال عملکرد دیاستولیک گفته میشود. در نتیجه، عملکرد جریان خون به دیگر اندامهای بدن نیز با مشکل مواجه میشود. نارسایی قلبی دیاستولیک در زنان بیش از مردان شایع است.
۴. نارسایی قلبی سیستولیک: نارسایی قلبی سیستولیک زمانی روی میدهد که عضله قلب توانایی انقباض خود را از دست میدهد. نارسایی قلبی سیستولیک معمولا زمانی ایجاد میشود که قلب شما ضعیف و بزرگ شده باشد. این نارسایی در مردان بیش از زنان شایع است.
عوامل خطرزا در بروز نارسایی قلبی
هر کسی میتواند به این بیماری دچار شود. هرچند، برخی عوامل احتمال ابتلا به آن را افزایش میدهند. احتمال ابتلا به نارسایی قلب در افراد سیاه پوست بیش از دیگر نژادها است. همچنین، مردان بیش از زنان در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. افراد مبتلا به بیماریهایی زیر نیز در معرض ابتلا به نارسایی قلب قرار میگیرند. این بیماریها عبارتند از:
- کم خونی
- پرکاری تیروئید
- کم کاری تیروئید
- آمفیزم
برخی عادتها و رفتارها نیز احتمال ابتلا به نارسایی قلبی را افزایش میدهند، از جمله:
- سیگار کشیدن
- خوردن غذاهای پر چرب یا حاوی کلسترول بالا
- عدم تحرک
- داشتن اضافه وزن
نحوه تشخیص نارسایی قلب
استفاده از اکوکاردیوگرام (اکوی قلب) موثرترین روش برای تشخیص نارسایی قلبی است. در این روش با استفاده از امواج صوتی، تصاویری دقیق از قلب گرفته شده که پزشک با استفاده از آنها، آسیب وارده به قلب را بررسی خواهد کرد. پزشک ممکن است علاوه بر اکوی قلب از آزمایشهای دیگر نیز برای تشخیص نارسایی قلب استفاده کند. همچنین، پزشک ممکن است از معاینه فیزیکی برای بررسی علائم نارسایی قلبی استفاده کند. علائمی مانند تورم پا، ضربان قلب نامنظم و برآمدگی رگهای گردن.
روش های درمان نارسایی قلبی
درمان نارسایی قلبی به شدت بیماری بستگی دارد. درمان زود هنگام میتواند علائم بیماری را به سرعت بهبود ببخشد، اما باید به طور منظم هر سه تا شش ماه، خود را چکاپ کنید.
۱. استفاده از دارو
با استفاده از دارو میتوان علائم اولیه نارسایی قلب را تسکین داده و مانع از پیشرفت بیماری شد. برای وضعیتهای زیر دارو تجویز خواهد شد:
- بهبود عملکرد قلب در خون رسانی
- کاهش لختههای خون
- کاهش ضربان قلب در صورت نیاز
- کاهش سدیم اضافی و افزایش سطح پتاسیم
- کاهش سطح کلسترول
۲.عمل جراحی
برخی از افراد مبتلا به نارسایی قلب، نیاز به جراحی مانند جراحی بای پس عروق کرونری دارند. در این روش، جراح یک رگ سالم را به رگ مسدود شده کرونر پیوند میزند. در نتیجه، خون، رگ آسیب دیده را دور زده و در رگ جدید جریان پیدا میکند.
پزشک همچنین ممکن است عمل آنژیوپلاستی را پیشنهاد کند. در این روش، یک بالون کوچک را وارد رگ مسدود شده میکنند. زمانی که بالن به منطقه مورد نظر برسد، پزشک، آن را باد کرده تا گرفتگی رگ را از بین ببرد. جراح ممکن است یک استنت را به طور دائم در رگ مسدود شده قرار دهد تا از مسدود شدن دوباره رگ جلوگیری کند.
دیگر افراد مبتلا به نارسایی قلبی ممکن است نیاز به دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب (همانند تصویر زیر) داشته باشند. این دستگاههای کوچک در داخل قفسه سینه قرار میگیرند و به کاهش یا افزایش ضربان قلب کمک میکند. این دستگاه اغلب همراه با جراحی بای پس و مصرف دارو مورد استفاده قرار میگیرد.
در نهایت اگر درمانهای گفته شده جواب ندهند، از عمل پیوند قلب برای درمان نارسایی قلب استفاده خواهد شد. در این روش، جراح تمام یا بخشی از قلب را با یک قلب اهدایی سالم جایگزین خواهد کرد.
روشهای پیشگیری از ابتلا به نارسایی قلب
داشتن یک سبک زندگی سالم میتواند به درمان نارسایی قلبی و پیشگیری از ابتلا به آن کمک کند. کاهش وزن و ورزش منظم میتوانند احتمال ابتلا به این عارضه را به طور قابل توجهی کاهش دهند. کاهش مصرف نمک در رژیم غذایی نیز میتواند احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش دهد. دیگر روشها عبارتند از:
- کاهش مصرف الکل
- ترک سیگار
- عدم مصرف غذاهای پر چرب
- خواب کافی
عوارض نارسایی قلبی
عدم درمان نارسایی قلبی میتواند به نارسایی احتقانی قلب (CHF) منجر شود. در این شرایط در اندامهای بدن مانند کبد و ریه، شاهد تجمع و احتباس مایعات خواهیم بود.
حمله قلبی: از عوارض ناشی از نارسایی قلب، میتوان به حمله قلبی نیز اشاره کرد. در صورت داشتن علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- درد قفسه سینه
- احساس فشار یا تنگی در قفسه سینه
- احساس بی حسی یا سردی در قسمت بالاتنه
- خستگی بیش از حد
- سرگیجه
- افزایش ضربان قلب
- استفراغ
- حالت تهوع
- عرق سرد
برگرفته از: healthline.com