نویسنده: ابوالفضل ناظمی
بروزرسانی: 8 فروردین 1401
ماه رمضان ماه مهمانی خداوند است و مسلما میزبان دست رد به خواسته میهمانش نخواهد زد. پس شما هم آداب مهمانی رفتن را رعایت کنید و با توجه به روایاتی که از معصومین رسیده است خواسته خودتان را از خدا بخواهید تا او هم اجابت کند. همانطور که در ادامه به آن اشاره شده است، پیامبر اکرم (ص) بهترین زمان برای استجابت دعا در ماه رمضان را پیش از افطار ذکر فرموده‌اند. در ادامه به شرح بیشتر این موضوع خواهیم پرداخت.
زمان استجابت دعا در ماه رمضان
بر اساس روایتی که درباره پیامبر اکرم (ص) نقل شده است، ایشان به امام علی (ع) فرمودند: ای ابوالحسن! این ماه رمضان است که آمده؛ دعای خودت را پیش از افطار قرار ده، زیرا جبرئیل نزد من آمد و گفت: ای محمد! هر کس در ماه رمضان پیش از آن که افطار کند این دعا زیر را بخواند خداوند دعایش را مستجاب می‌کند، حوائجش را برآورده کرده و او را به خواسته‌اش می‌رساند:
| اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِیمِ وَ رَبَّ الْکُرْسِیِّ الرَّفِیعِ خدایا! اى پروردگار روشنى بزرگ و اى پروردگار تخت بلند |
| ❆❆❆ |
| وَ رَبَّ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ وَ رَبَّ الشَّفْعِ الْکَبِیرِ وَ النُّورِ الْعَزِیزِ و اى پروردگار دریاى جوشان و اى پروردگار شفع بزرگ و نور ارجمند |
| ❆❆❆ |
| وَ رَبَّ التَّوْراةِ وَ الْإنْجِیلِ وَ الزَّبُورِ، وَ الْفُرْقانِ الْعَظِیمِ و اى پروردگار تورات و انجیل و زبور و قرآن عظیم |
| ❆❆❆ |
| أَنْتَ إِلهُ مَنْ فِی السَّمواتِ وَ إِلهُ مَنْ فِی الْأَرْضِ لا إِلهَ فِیهِما غَیْرُکَ توئى معبود هر کس که در آسمان‌ها و در زمین است و جز تو معبودى در میان آن‌ها نیست |
| ❆❆❆ |
| وَ أَنْتَ جَبَّارُ مَنْ فِی السَّمواتِ وَ جَبَّارُ مَنْ فِی الْأَرْضِ لا جَبَّارَ فِیهِما غَیْرُکَ و توئى قاهر و مسلط بر هر که در آسمان‌ها و در زمین است و جز تو قاهرى در میان آن‌ها نیست |
| ❆❆❆ |
| أَنْتَ مَلِکُ مَنْ فِی السَّمواتِ وَ مَلِکُ مَنْ فِی الْأَرْضِ لا مَلِکَ فِیهِما غَیْرُکَ و توئى پادشاهى در هر کس که در آسمان‌ها و در زمین است و جز تو پادشاهى در میان آن‌ها نیست |
| ❆❆❆ |
| أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الْکَبِیرِ وَ نُورِ وَجْهِکَ الْمُنِیرِ وَ بِمُلْکِکَ الْقَدِیمِ از تو می‌خواهم به حق نام بزرگت و به نور ذات بزرگوارت و عظمت و پادشاهى دیرینه ات |
| ❆❆❆ |
| یا حَیُّ یا قَیُّومُ، یا حَیُّ یا قَیُّومُ یا حَیُّ یا قَیُّومُ. اى زنده و اى پاینده… |
| ❆❆❆ |
| أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی أَشْرَقَ بِهِ کُلُّ شَیْءٍ و از تو می‌خواهم به حق آن نامت که هر چیز بدان پرتو گرفت |
| ❆❆❆ |
| وَ بِاسْمِکَ الَّذِی أَشْرَقَتْ بِهِ السَّمواتُ وَ الْأَرْضُ و بدان نامت که آسمان‌ها و زمین بدان روشن گشت |
| ❆❆❆ |
| وَ بِاسْمِکَ الَّذِی صَلُحَ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَ بِهِ یَصْلُحُ الآخِرُونَ و بدان نامت که پیشینیان بدان شایستگى یافتند و پسینیان بدان شایسته گردند |
| ❆❆❆ |
| یا حَیّاً قَبْلَ کُلِّ حَیٍّ وَ یا حَیّاً بَعْدَ کُلِّ حَیٍّ وَ یا حَیُّ لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ اى زنده پیش از هر زنده و اى زنده پس از هر زنده و‌ای زنده‌ای که معبودى جز تو نیست |
| ❆❆❆ |
| صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی بر محمد و خاندان محمد درود فرست و گناهان مرا بیامرز |
| ❆❆❆ |
| وَ اجْعَلْ لِی مِنْ أَمْرِی یُسْراً وَ فَرَجاً قَرِیباً و در کار من آسانى و گشایشى نزدیک مقرر فرما |
| ❆❆❆ |
| وَ ثَبِّتْنِی عَلى دِینِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَلى هُدى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و مرا بر دین محمد و خاندان محمد و بر هدایت محمد و خاندان محمد |
| ❆❆❆ |
| وَ عَلى سُنَّةٍ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ و بر سنت (و روش) محمد و خاندان محمد که درود بر او و آنان باد پا بر جا و ثابت قدم بدار |
| ❆❆❆ |
| وَ اجْعَلْ عَمَلِی فِی الْمَرْفُوعِ الْمُتَقَبَّلِ و عمل و کردار مرا در فراز جایگاه پذیرفته قرار ده |
| ❆❆❆ |
| وَ هَبْ لِی کَما وَهَبْتَ لأَوْلِیائِکَ وَ أَهْلِ طاعَتِکَ و به من ببخشاى چنانچه بدوستان و فرمانبردارانت بخشودى |
| ❆❆❆ |
| فَانِّی مُؤْمِنٌ بِک وَ مُتَوَکِّلٌ عَلَیْکَ زیرا که من به تو ایمان دارم و بر تو توکل کنم |
| ❆❆❆ |
| مُنِیبٌ إِلَیْکَ مَعَ مَصِیری إِلَیْکَ به درگاه تو انابه کنم با اینکه (می دانم) بازگشتم به سوى تو است |
| ❆❆❆ |
| وَ تَجْمَعُ لِی وَ لِأَهْلِی وَ لِوَلَدِی الْخَیْرَ کُلَّهُ و هر آنچه خیر و خوبى است همه را براى من و پدر و مادر و خاندان و فرزندانم گرد آورى |
| ❆❆❆ |
| وَ تَصْرِفُ عَنِّی وَ عَنْ وَلَدِی وَ أَهْلِی الشَّرَّ کُلَّهُ و هر آنچه بدى است همه را از من و پدر و مادر و خاندان و فرزندانم بازگردانى |
| ❆❆❆ |
| أَنْتَ الْحَنَّانُ الْمَنَّانُ بَدِیعُ السَّمواتِ وَ الْأَرْضِ. و توئى مهر پیشه و نعمت بخش، پدید آرنده آسمان‌ها و زمین |
| ❆❆❆ |
| تُعْطِی الْخَیْرَ مَنْ تَشاءُ وَ تَصْرِفُهُ عَمَّنْ تَشاءُ عطا فرمائى خیر (و خوبى) را به هر که خواهى و بگردانى آن را از هر که خواهى |
| ❆❆❆ |
| فَامْنُنْ عَلَیَّ بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ پس به مهر و رحمت خویش بر من منت بگذار اى مهربانترین مهربانان |
(بحار الأنوار، ج ۹۵، ص. ۱۰)
شب عید فطر ماه رمضان یکی از شب‌های استجابت دعا
طبق حدیثی از پیامبر (ص) شب‌های استجابت دعا پنج شب هستند:
- شب اول ماه رجب
- شب نیمه شعبان
- شب جمعه
- شب عید فطر
- شب عید قربان
امام علی (ع) در خطبه عید فطر خود فرمود:
«ألا و إنَّ هذا الیومَ یومٌ جَعَلَهُ اللَّهُ لَکُم عِیداً و جَعَلَکُم لَهُ أهلاً، فَاذکُرُوا اللَّهَ یذکُرکُم وَ ادْعُوهُ یستَجِب لَکُم»
«امروز روزی است که خداوند آن را برای شما عید قرار داد و شما را نیز شایسته آن ساخت؛ پس به یاد خدا باشید تا او نیز به یاد شما باشد
(من لایحضره الفقیه، ج. ۱، ص. ۵۱۷)
