آرتروز زانو چیست؟ + علت، علائم و راه های درمان

ستاره | سرویس سلامت – یکی از شایع‌ترین بیماری‌های تخریبی در بین مفاصل بدن، آرتروز زانو می‌باشد. در این بیماری غضروف مفصلی بتدریج تخریب می‌شود؛ در واقع طی این بیماری غضروف انتهای تحتانی استخوان ران و غضروف قسمت فوقانی استخوان درشت ‌نی به تدریج دچار تغییرات تخریبی می‌گردند و درد آرام آرام شروع می‌شود.

انواع آرتروز زانو

سه نوع آرتروز زانو وجود دارد.

• شایع‌ترین نوع آن ورم و ساییدگی مفصل بوده (osteoarthritis) که در آن غضروف مفصلی به تدریج و به آرامی ساییده خواهد شد. این بیماری معمولا بعد از میان سالی روی می‌دهد.
• نوع دوم، رماتیسم مفاصل است که نوعی بیماری التهابی بوده و می‌تواند در هر سنی ایجاد شود.
• نوع سوم، آرتروز پس از تروما (post-traumatic arthritis) می‌باشد که به علت آسیب زانو به وجود می‌آید. این بیماری می‌تواند سال‌ها پس از پاره شدن غضروف زانو، پارگی رباط یا شکستگی زانو روی دهد.

 

 

علائم آرتروز زانو چیست؟

به طور کلی می توان علائم زیر را برای آرتروز زانو در نظر گرفت:

• عود و تشدید درد زانو
• تورم زانو
• ایجاد درد در زمان بیدار شدن از خواب
• ایجاد درد پس از فعالیت
• خم شدن زانو
• ناتوانی در راست کردن زانو
• صدا کردن زانو در زمان حرکت
• ضعیف شدن زانو

 

افزایش تدریجی درد

درد آرتروز می‌تواند به طور ناگهانی و یا به آرامی آغاز شود. در ابتدا ممکن است صبح‌ها یا زمانی که فعالیت نمی‌کنید، دچار درد شوید. سپس به تدریج هنگام بالا رفتن از پله، یا بلند شدن یا زانو زدن نیز احساس درد خواهید کرد. برخی از افراد مبتلا به آرتروز بیان می‌دارند که آب و هوای مرطوب و یا تغییر در آب و هوا باعث درد زانو در آن‌ها می‌شود. اگر آنقدر درد دارید که شما را از خواب بیدار می‌کند، می‌تواند نشانه‌ای از بیماری ورم و ساییدگی مفصل باشد.

 

تورم یا حساسیت (احساس درد هنگام لمس)

آرتروز زانو می‌تواند باعث ایجاد التهاب چرخه‌ای و ادواری شده که این امر به دلیل تشکیل زایده‌های استخوانی (osteophytes) یا مایعات اضافی در زانو بوجود می‌آید. زمانی که برای مدتی هیچ فعالیتی نداشته باشید، (مانند بلند شدن از خواب) احتمال ایجاد تورم در زانو بیشتر می‌شود. همچنین ممکن است زمانی که زانوی خود را لمس می‌کنید، پوست زانو قرمز شده یا احساس گرما به شما دست دهد. علاوه بر این احتمالا به تدریج دچار التهاب مزمن زانو خواهید شد که درد آن با دارو‌های ضد درد یا ضد التهابی نیز بهتر نخواهد شد.

 

 

با گذشت زمان، عضلات زانو ضعیف‌تر شده و ممکن است منجر به خمیدگی زانو شود. همچنین ممکن است مفاصل سفت شده و نتوانید آن‌ها را خم یا راست کنید.
علاوه بر این، آرتروز زانو به تدریج حرکت شما را کندتر کرده و دیگر نمی‌توانید به آسانی از پله‌ها بالا رفته و یا در فعالیت‌های ورزشی شرکت کنید. در نهایت ممکن است مجبور به راه رفتن با عصا یا واکر شوید.

 

راه های تشخیص آرتروز زانو

برای تشخیص آرتروز، پزشک ابتدا سلامت جسمی شما را با استفاده از اشعه ایکس ارزیابی خواهد کرد. با استفاده از اشعه X می‌توان قسمت‌هایی از مفاصل که از بین رفته‌اند را به راحتی تشخیص داد. با پیشرفت آرتروز، ظاهر زانو نیز تغییر خواهد کرد. احتمالا زانو‌ها به سمت بیرون یا داخل خم خواهند شد. همچنین ممکن است برای شما آزمایش MRI نیز تجویز کنند.

 

 

پزشک برای تشخیص پوکی استخوان، احتمالا تست تراکم مواد معدنی استخوان را تجویز خواهد کرد. علاوه بر این از آزمایش خون برای تشخیص روماتیسم مفاصل نیز استفاده می‌شود.

 

راه های درمان آرتروز زانو

چند نوع درمان را می‌توان برای آرتروز زانو در نظر گرفت. مصرف دارو‌های ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا آسپرین می‌توانند به طور موقت درد آرتروز و التهاب مفاصل را کاهش دهند. هرچند برای استفاده از این داروها ابتدا باید با پزشک خود مشورت کنید، زیرا مصرف این داروها می‌تواند بر روی کلیه‌ها تاثیر گذاشته و یا در صورت مصرف بالا، باعث زخم معده شوند.

دارو‌های دیگر برای آرتروز زانو عبارتند از:

• آنالژزیک‌ها که می‌توان از آن‌ها به جای دارو‌های NSAID استفاده کرد.
• کورتیکواستروئید‌ها که به درمان التهاب کمک می‌کنند.
• اصلاح کننده پاسخ بیولوژیک که به سیستم ایمنی بدن در جلوگیری از ایجاد التهاب مفصل کمک می‌کند.
• دارو‌های ضد رماتیسمی (DMARDs) که مختص بیماری رماتیسم مفاصل می‌باشند.

 

 

برای درمان آرتروز می‌توان از تزریقات نیز استفاده کرد که عبارتند از:

• مکمل‌های هیالورونیک اسید که باعث نرم شدن مفاصل زانو شده و در نتیجه به کاهش التهاب و درد آرتروز کمک می‌کنند.
• تزریق کورتیکواستروئید که باعث تسکین التهاب و درد زانو می‌شود.
• آرتروسنتز (arthrocentesis) که در این حالت مایع داخل مفصل را با استفاده از سوزن بیرون می‌کشند و به آن بَزل مفصل، پونکسیون مفصلی یا بَندآهنج نیز گفته می‌شود.

 

 

برای درمان آرتروز زانو، در موارد حاد می‌توان از جراحی استفاده کرد که سه نوع آن بیشتر رایج می‌باشد:

• تعویض کامل مفصل که شایع‌ترین نوع جراحی بوده و پزشک زانو را با پروتز‌های ساخته شده از پلاستیک، سرامیک و یا فلز تعویض خواهد کرد.
• استئوتومی که در این حالت پزشک برای کنترل آسیب و فشار وارد شده بر زانو، آن را اصلاح کرده و تغییر می‌دهد.
• آرتروسکوپی که در آن پزشک قسمت‌های آسیب دیده زانو را مرمت یا خارج می‌کند.

 

درمان‌های خانگی و تغییر سبک زندگی

انجام برخی ورزش‌ها مانند ایروبیک در آب، تمرینات قدرتی، و تای چی می‌توانند به حفظ عملکرد زانو و کاهش درد کمک کنند. برای تسکین بیماری ورم و ساییدگی مفصل، کاهش وزن می‌تواند بسیار موثر باشد. 

مصرف مکمل ها: برخی مطالعات نشان داده‌اند که مکمل‌های زیر می‌توانند به کاهش التهاب و درد ناشی از آرتروز زانو کمک کنند:

• کپسایسین (capsaicin) که برای درمان بیماری ورم مفصل و روماتیسم مفصلی مفید می‌باشد.
• زردچوبه (کورکومین) که به درمان ورم مفصل و روماتیسم مفصلی کمک می‌کند.
• سولفات کندرویتین
• گلوکوزامین

استفاده از درمان گرم و سرد: استفاده از حمام گرم و طولانی، به ویژه در صبح به کاهش سفتی مفاصل کمک می‌کند. برای حفظ نرمی مفاصل در شب از پتو‌های الکتریکی استفاده کنید. از درمان‌های سرد می‌توان برای کاهش درد مفاصل، تورم و التهاب استفاده کرد. قالب‌های یخ را درون یک حوله پیچیده و آن‌ها را بر روی نقاط دردناک زانوی خود قرار دهید.

طب سوزنی و مدیتیشن: استفاده از طب سوزنی و مدیتیشن به کاهش درد آرتروز کمک بسیار می‌کنند.

مصرف اسید‌های چرب ضروری: مصرف اسید‌های چرب امگا ۳ برای حفظ سلامتی ضروری می‌باشند. روغن ماهی حاوی میزان زیادی امگا ۳ بوده که به کاهش سفتی و درد آرتروز زانو کمک می‌کند. یکی دیگر از اسید‌های چرب، اسید گاما لینولنیک یا GLA می‌باشد. این اسید در گیاهانی مانند گل فنجانی، گل گاوزبان، شاهدانه و مویز یافت می‌شود.

ماساژ: استفاده از ماساژ به طور منظم، می‌تواند به کاهش درد و سفتی آرتروز و همچنین بهبود حرکات زانو کمک کند.

استفاده از مکمل‌های گیاهی: مکمل‌های گیاهی که برای کاهش درد آرتروز مفید می‌باشند عبارتند از:

• کندر
• بروملین (گرفته شده از آناناس)
• درخت گینکو
• گیاه گزنه

قبل از استفاده از هر گونه مکمل، با پزشک خود مشورت کنید.

 

عوارض آرتروز زانو

عوارض جانبی آرتروز زانو می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تشکیل زایده استخوانی
• کاهش عملکرد زانو
• عدم توانایی در انجام کار‌های روزانه
• معلولیت

منبع: www.healthline.com