روزه و سردرد؛ راه هایی برای مقابله با سردرد در ماه رمضان

در ماه رمضان و با شروع روزه داری عواملی مانند کاهش قند خون و کم آبی، بی خوابی و کم شدن زمان استراحت باعث افزایش اسید‌های چرب آزاد خون شده و به طور مستقیم در میگرن، سردرد‌های عصبی و سردرد‌های مختلف تاثیر می‌گذارد.

 

 

علت سردرد‌های ناشی از روزه داری

علت سردرد‌های ناشی از روزه داری به دو شاخه‌ی اصلی تقسیم می‌شود که یکی مربوط به تغذیه و دیگری به کم خوابی بازمی‌گردد.

۱- سردرد‌های ناشی از نوع تغذیه

از دیدگاه طب سنتی کاهش قندخون در طول روزه داری، کم شدن مصرف کافئین، کاهش مصرف سیگار، کم آبی، کم خونی و مشکلات دستگاه گوارش و معده علل شایعی برای سردرد محسوب می‌شوند.

عدم مصرف مایعات به مقدار کافی و بروز کم آبی به خصوص در روز‌های گرم تابستان در ماه رمضان در افراد دچار سردرد و میگرن، باعث تشدید بیماری می‌شود. لذا به این افراد توصیه می‌شود در فاصله بین افطار تا سحر میوه‌هایی مثل خیار، هندوانه، خربزه، انگور، گلابی، سیب، به، آلبالو و زردآلو مصرف کنند.

 

۲- سردرد‌های ناشی از کم خوابی

یکی از دلایل سردرد‌های ناشی از روزه داری، کمبود خواب و نداشتن استراحت کافی است. افراد روزه دار باید ساعات خواب را طوری تنظیم کنند که دچار کم خوابی آزار دهنده نشوند. در این خصوص خواب قیلوله (یعنی از حدود یک ساعت به ظهر مانده، به مدت نیم ساعت خوابیدن) اثر نشاط بخشی دارد.

یکی دیگر از دلایل سردرد‌های روزه داری، خواب با شکم پر بعد از خوردن سحری است که باعث پیدایش طعم نامطبوع در دهان، احساس کسالت و سردرد و بی نشاطی می‌شود. البته خواب بلافاصله پس از افطار نیز صحیح نیست، اما خواب در ساعات اولیه شب توصیه می‌شود.

 

اثرات روزه داری بر سردرد میگرنی  

سردرد‌های میگرن نیز در ماه مبارک رمضان تشدید می‌شود چرا که در ماه رمضان علائمی مانند سردرد‌های عصبی، کاهش قند خون و کم آبی موجب افزایش اسید‌های چرب آزاد خون شده و این مواد به طور مستقیم اثر شدیدی روی آزاد سازی عوامل ایجاد کننده میگرن دارد.

برخی از افراد مبتلا به میگرن در زمان گرسنگی دچار علایم شدید و سردرد‌های غیرقابل تحمل می‌شوند. در این موارد روزه داری توصیه نمی‌شود، اما در صورت اصرار بر روزه گرفتن، این بیماران حتماً باید پیش از آغاز ماه رمضان با یک متخصص نورولوژی یا مغز و اعصاب مشورت نمایند.

 

 

راه‌هایی برای کاهش سر درد‌های روزه داری

۱- برای اینکه بتوانید با این سردرد‌ روزه داری مقابله کنید، باید کمی الگوی مصرف مواد غذایی را تغییر دهید، به این صورت که حجم غذای خود را کم کنید و کمتر مواد غذایی پرکالری بخورید.

۲- قبل از شروع ماه رمضان حتما سعی کنید تعداد و غلظت چای مصرفی روزانه را کاهش دهید، زیرا یکی از عمده دلایل بروز سردرد در افراد روزه‌دار، کم نوشیدن چای است. می‌توانید با کم نوشیدن و نوشیدن چای رقیق، بدن خود را به کافئین کمتر عادت دهید تا در ماه رمضان کمتر دچار سردرد شوید.

۳- افراد با سابقه سردرد‌های روزه داری، حتماً باید وعده سحر و افطار را به طور کامل صرف کنند. برخی افراد اقدام به حذف وعده سحر می‌کنند. حذف وعده سحر قطعا ممنوع است و برای جلوگیری از سر درد در ماه رمضان باید حتما سحری میل شود.

۴- مبتلایان به سردرد در صورت حذف شدن وعده سحر، نباید روزه بگیرند در غیر این صورت سردرد آنان به دلیل افت قند خون تشدید می‌شود؛ این سردرد‌ها، بعدازظهر افزایش بیشتری می‌یابد.

۵- وعده‌های غذایی مبتلایان به سردرد باید متنوع باشد؛ آنان باید از مصرف سریع و با عجله مواد غذایی پرهیز و افطار خود را با مایعات گرم شروع کنند چرا که مصرف مایعات خنک موجب آغاز یا تشدید سردرد می‌شود.

۶- همچنین مبتلایان به سردرد باید در وعده افطار به تدریج مواد قندی مصرف کنند. بهترین ماده قندی نیز خرما است چرا که خرما، قند را به تدریج افزایش می‌دهد.

۷- مبتلایان به سردرد به ویژه در ماه مبارک رمضان باید از قرار گرفتن در معرض گرما خصوصا از ساعت ده صبح تا چهار بعدازظهر پرهیز کنند.

۸- مبتلایان به سر درد‌های میگرنی باید مایعات به ویژه آب و شیر، زیاد مصرف کنند.

 

همچنین بخوانید: درمان سردرد شدید بدون نیاز به درمان پزشکی

 

نکات کلیدی در خصوص روزه و سردرد

• آب و مایعات کافی نوشیده شود. مصرف سبزیجات در وعده‌ی سحری کمک کننده است.
• عدم قرار گرفتن در معرض نور خورشید و در صورت اجبار، از عینک و کلاه استفاده شود.
• عدم انجام فعالیت‌های شدید بدنی و ورزش در معرض نور خورشید
• ترک سیگار قبل از ماه مبارک یا به حداقل رساندن مصرف آن
• کم کردن مصرف قهوه و چای پررنگ قبل از ماه مبارک
• گاهی مصرف یک قرص مسکن در وعده‌ی سحری، با مشورت پزشک می‌تواند کمک کننده باشد.

 

همچنین بخوانید: توصیه های پزشکی برای ماه رمضان