ستاره | سرویس سلامت – هموروئید یا بواسیر یک بیماری شایع بین افراد ۴۵ تا ۶۵ سال است. هموروئید بافتی است که حاوی رگهای بزرگ داخل رکتوم یا خارج از مقعد است و ممکن است باعث درد، خارش، خونریزی و تحریک شود. اما در اکثر موارد خطرناک نیست.
اصلی ترین روشهای عمل جراحی هموروئید (هموروئیدکتومی)
هموروئید شامل سه سطح مختلف خفیف، متوسط و شدید میشود. به علت میزان آسیب وارد شده به بافت پس از جراحی، روند بهبود بیمار آهسته بوده و حرکت روده نیز بسیار دردناک است. بیماران به مواد آرام بخش بیشتری نیاز دارند، اما این مواد، باعث یبوست میشوند. این وضعیت دو هفته یا بیشتر طول میکشد تا بیمار بتواند به انجام روال زندگی عادی خود مانند انجام کارهای روزمره و یا فعالیتهای بدنی بپردازد. پس از عمل جراحی هموروئید، عوارضی نظیر عدم توانایی در ادرار بوجود میآید. افراد بیمار میتوانند از سوند ادراری استفاده کنند.
روش اول) جراحی و برش هموروئید – روش سنتی
متاسفانه اغلب جراحان هموروئید، بر استفاده از روش جراحی قرن نوزدهم برای درمان هموروئید، به نام هموروئیدکتومی میلیگان-مورگان، که اولین بار در انگلستان انجام شد، پافشاری میکنند. در این روش، در حالی که بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار داد و بر روی شکم دراز کشیده است، با چاقو یا قیچی، هموروئید را خارج میکنند. این بیهوشی عمومی، با اتصال لولهای به ریهها صورت میگیرد تا بیمار بتواند نفس بکشد. این روش خطرناک است مخصوصا برای افراد مسن و کسانی که بیماریهای قلبی و ریوی دارند، به علت اینکه، روی شکم خود خوابیده اند، تنفس سختتر است. در این روش، بدون در نظر گرفتن روشهای مختلف دیگر که می توان از آن استفاده کرد، هموروئید داخلی و خارجی را بوسیله قیچی جراحی بر میدارند سپس زخمها بسته شده و درد بیشتر میشود.
روش دوم) هموروئیدوپکسی مقعدی
در این روش، از یک دستگاه برای حذف بافت هموروئید و برای باز کردن زخم استفاده میکنند و هیچ برشی در محل ایجاد نمیشود. در این روش، هموروئید برداشته شده، ولی امکان برگشت آن وجود دارد. این جراحی، هموروئیدوپکسی مقعدی نامیده میشود. افرادی که این نوع عمل را انجام میدهند ممکن است درد کمتری نسبت به افرادی که جراحی هموروئید سنتی دارند، داشته باشند. اما این عمل جراحی، هزینه بالایی دارد. افرادی که تحت این عمل قرار میگیرند، احتمال عود هموروئید وجود دارد و ممکن است دوباره نیاز به عمل داشته باشند.
روش سوم) هموروئیدکتومی توسط داپلر
روشی است که در آن با استفاده از یک پروب، شریانهای هموروئیدی را مورد عمل قرار میدهند تا بافت کمتری آسیب دیده و از بین برود. برخی مطالعات نشان داده است که این روش درد کمتری دارد، اما با این حال، به بررسی و مطالعات بیشتری نیاز دارد تا با سایر روشها نیز مقایسه شود.
روش چهارم) بستن هموزوئید با رابر بند – باند لاستیکی
با انداختن یک باند لاستیکی دور هموروئید داخلی، میتوان جریان خون را قطع کرد. به این ترتیب بعد از ۲ هفته، هموروئید و نوار لاستیکی، از بین میروند. از معایب این درمان سختی در قرار دادن باند لاستیکی در محل صحیح خود است. این روش اغلب ناراحت کننده است. با این روش فقط هموروئید داخلی را میتوان درمان کرد و در مورد هموروئید خارجی، این روش ممکن نیست.
روش پنجم) انعقاد با اشعه مادون قرمز (IRC)
روش IRC برای هموروئید داخلی استفاده میشود و نیاز به درمانهای متعددی دارد. تجربه نشان داده که این روش باعث اذیت شدن بیمار میشود و حدود ۳ ماه به طول میانجامد.
ملاحظات پس از عمل جراحی هموروئید
مرخص شدن و دوره نقاهت
دوره نقاهت ۲ تا ۳ هفته طول میکشد. دقیقا پس از عمل جراحی، زمانی که هنوز بیهوش هستید، یک بی حسی موضعی طولانی مدت به شما داده میشود. این بی حسی بین ۶ تا ۱۲ ساعت طول میکشد تا درد بعد از جراحی، کاهش یابد. گاهی اوقات پس از جراحی، در دفع ادرار مشکل پیدا میکنید. ناتوانی در ادرار (احتباس ادرار)، گاهی اوقات به دلیل تورم در بافت یا اسپاسم عضلات لگن رخ میدهد. پس از مرخص شدن، به فردی نیاز دارید که شما را تا خانه همراهی کند.
مراقبتهای پس از جراحی
انتظار میرود که بعد از عمل جراحی هموروئید، کمی درد داشته باشید. در این حالت میتوانید از پزشک بخواهید تا داروی ضد درد تجویز کند. برخی از خونریزی ها، بخصوص با اولین حرکات روده و پس از عمل جراحی، طبیعی است. چند روز بعد از عمل جراحی، مایعات بنوشید و از یک رژیم ملایم شامل برنج ساده، موز، نان تست و پوره سیب زمینی پیروی کنید. پس از مدتی میتوانید غذاهای معمولی را مصرف کنید و مقدار فیبر را در رژیم غذایی خود به تدریج افزایش دهید. ممکن است قبل و بعد از عمل جراحی هموروئید، به منظور کاهش درد، داروهای خفیفی مصرف کنید.
استفاده از پک یخ در ناحیه مقعد، تورم و درد را کاهش میدهد. نشستن در آب گرم نیز به کاهش درد و اسپاسم عضلانی کمک میکند. بعضی از پزشکان، بعد از عمل جراحی هموروئید، آنتی بیوتیک مانند مترونیدازول را برای جلوگیری از عفونت و کاهش درد تجویز میکنند همچنین توصیه میکنند که از مواد حاوی فیبر جهت کمک به حرکات روده استفاده کنید. فشار آوردن به رودهها به منظور اجابت مزاج، باعث ایجاد هموروئید میشود. معاینات معمولا ۲ تا ۳ هفته پس از عمل جراحی هموروئید، انجام میگیرد تا مشکلات احتمالی نیز بررسی شوند.
کارایی عمل جراحی هموروئید و خطرات احتمالی
عملهای جراحی معمولا هموروئید را درمان میکند، اما موفقیت این جراحی به شما و تغییر عادات روزانه شما بستگی دارد تا از یبوست جلوگیری کنید. از هر ۱۰۰ نفر ۵ نفر پس از عمل جراحی با بازگشت هموروئید مواجه شده اند. درد، خونریزی، و عدم توانایی در ادرار کردن، شایعترین عوارض جانبی هموروئیدکتومی است. سایر خطرات نسبتا نادر، عبارتند از:
- مشکلات اولیه: خونریزی از ناحیه مقعد، جمع شدن خون در ناحیه جراحی (هماتوم)، ناتوانی در کنترل حرکات روده یا مثانه، عفونت ناحیه جراحی، تکه تکه شدن مدفوع در کانال مقعدی
- مشکلات ثانویه: تنگ شدن کانال مقعد، عود هموروئید، ایجاد فیستول بین کانال مقعد یا کانال رکتوم و یا در نواحی دیگر.
در مورد عمل جراحی هموروئید چگونه فکر میکنید؟
موفقیت در جراحی هموروئیدکتومی بستگی به تواناییهای شما برای ایجاد تغییراتی در عادات روزانه به منظور دفع آسان مدفوع، دارد. هموروئیدکتومی ممکن است نتایج دراز مدت بهتری نسبت به روشهایی که در آن جریان خون را به سمت هموروئید قطع میکنند، داشته باشد. اما جراحی، هزینه و خطر بیشتری دارد و معمولا دردناک است. بیشتر هموروئیدهای داخلی بهبود مییابند (زیرا هموروئید کوچک شده و درد کمتر میشود). جراحی برای هموروئید داخلی کوچک توصیه نمیشود مگر اینکه شما هموروئید داخلی بزرگ یا هموروئید داخلی و خارجی داشته باشید. استفاده از لیزر اغلب به عنوان روشی که درد کمتری دارد و سریعتر بهبود مییابد، توصیه میشود.
درمان خانگی هموروئید
درمانهای خانگی یا روشهای اثبات شده درمانی در مقایسه با عمل جراحی ریسک و درد کمتری دارند. زمان کوتاهی طول میکشد تا فرد به کار و فعالیتهای روزانه خود برگردد. برای از بین بردن علائم، هموروئید را میتوان در خانه درمان کرد. نشستن در آب گرم برای کاهش التهاب و استفاده از داروهای موضعی و نرم کنندههای مدفوع میتوانند بیشتر علائم را به ویژه در موارد خفیف تا متوسط کاهش دهد. از جمله داروهای گیاهی که میتوانید برای درمان هموروئید استفاده کنید، روغن درخت چای است. روغن درخت چای برای درمان هموروئید بسیار مفید میباشد. این روغن دارای خواص ضد التهابی قوی است و براحتی میتواند التهاب و تورم را کاهش دهد. استفاده از این داروی گیاهی، کمک میکند تا علائم هموروئید کاهش یابد. خواص ضد عفونی کننده روغن درخت چای میتواند علائمی مانند خارش، ناراحتی و درد را کاهش دهد. همچنین این روغن، حاوی خواص ضد میکروبی و ضد باکتریایی است که میتواند در حفظ و تمیز نگه داشتن منطقه و جلوگیری از عفونتها در صورت خونریزی و تحریک آن موثر باشد.
نحوه استفاده از روغن درخت چای برای درمان هموروئید
راههای متعددی وجود دارد که شما میتوانید از روغن درخت چای برای درمان هموروئید استفاده کنید، اما مهم است که توجه داشته باشید که هیچکدام از آنها شامل مصرف روغن به صورت خوراکی نیستند. روغن درخت چای زمانی که به صورت خوراکی مصرف شود، میتواند فرد را مسموم کند. با اینکه روغن درخت چای، رقیق است و نیازی به روغن حامل ندارد، اما برای پیشگیری از بروز حساسیت و ضایعات پوستی، بهتر است آن را بیشتر رقیقتر کنید. برای این کار، آن را با یک روغن حامل مخلوط کنید. چند قطره روغن درخت چای را با چند قطره روغن نارگیل مخلوط کنید و با استفاده از یک تکه پنبه، آن را بر روی موضع بمالید. همچنین میتوانید چند قطره روغن درخت چای را یک قاشق غذاخوری روغن کرچک و یک قاشق چای خوری آلوئه ورا مخلوط کرده و با پنبه به موضع بمالید.
سوال آخر؛ آیا هموروئید دوباره میتواند رشد کند؟
جواب این سوال مثبت است. نام هموروئیدهای عود کننده میتواند عنوان بهتری درباره آنها باشد و غیر از این هیچ توضیحی قابل قبول نیست. در نهایت عود این بیماری بستگی به بیمار دارد. چگونگی تغییر شیوه زندگی و تغذیه بسیار مهم است. صرف نظر از درمان، بیماران باید از عود هموروئید جلوگیری کنند. توصیههای تغذیهای و تغییرات شیوه زندگی میتواند بطور چشمگیری، میزان بازگشت علائم را کاهش دهد. انجام این تغییرات ساده از برگشت هموروئید جلوگیری میکند:
- جلوگیری از یبوست با خوردن میوهها و سبزیجات غنی از فیبر و دیگر مواد غذایی با فیبر زیاد مانند کلم بروکلی خام، هویج، لوبیا و سبوس که همگی دارای فیبر هستند. همچنین میتوانید از پودر فیبر به عنوان مکمل استفاده کنید.
- هر روز مقدار زیادی آب بنوشید. ۶ تا ۸ لیوان در روز توصیه میشود.
- فعالیت بدنی از جمله پیاده روی و تمرینات ورزشی بیشتر
- بعد از عمل جراحی، خود را با دستمال مرطوب تمیز کنید.
- در صورت احساس دفع، انجام آن را به تاخیر نیندازید.
- به مدت طولانی بر روی توالت ننشینید و زیاد به خود فشار نیاورید.
- در صورت برگشت هموروئید، علائم و دردی که قبلا داشتید را تجربه خواهید کرد.