کلمه “اردور” (hors-doeuver) در زبان فرانسوی به معنای “بیرون از کار” یا امر فرعی است و منظور از این فرع عبارت است از انواع غذاهای مختصر و غالبا سردی که به عنوان تفنن و تنقل، یا در میان ملل غیر فرانسوی برای سرگرم داشتن میهمانها پیش از فراخواندن آنها بر سر سفره اصلی، تعارف میشود. (فرانسویها اردور را سر میز میخورند.)
در شام یا نهار نشستهی اروپایی، دور اول غذا که در زبان فرانسوی آنتره (entree، ورودی) نامیده میشود، در واقع نوعی اردور است. اگرچه آنتره غالبا گرم است و یک نوع بیشتر نیست و مقدار آن هم معین است، هر کس سهم خود را میکشد و پس از آن نوبت به غذاهای اصلی میرسد.
اما در شام یا نهار ایستاده، معمولا سفرهای به نام “میز اردور” یا “سفره سرد” میچینند که مجموعه رنگینی است از انواع غذاهای سبک و مهمانها هر وقت و هر مقدار که بخواهند از این غذا بر میدارند. اینگونه پذیرایی به آن معنی است که غرض اصلی از مهمانی، دیدار و گفتگوی دوستان یا همکاران است و غذا جنبه ثانوی دارد.
این ترتیب پذیرایی با فرهنگ ما زیاد جوش نخورده است و میز اردور یا بوفه سرد کمتر در خانهها و بیشتر در رستورانها و هتلهای بین المللی تحت عنوان “میز اردور رستوران” به چشم میخورد. با این حال اردور به معنی غذای نغز و مختصری که بیشتر به قصد تفنن و باز کردن اشتها خورده میشود، در آشپزی ایرانی جای نمایانی دارد. اینگونه غذا را ما پیش غذا و گاهی هوسانه مینامیم. در ترکیه و کشورهای عربی همین نوع غذا “مزه” نامیده میشود.
در هر حال با انواع تارت پیش غذای فانتزی، و اردورهای بادمجان، اردور سبزیجات و سیب زمینی ارائه شده در این مقاله هم میتوان بوفه سرد مفصلی به شیوه فرنگی فراهم ساخت و هم سفره ایرانی را با یکی دو “هوسانه” رنگینتر کرد.
طرز تهیه اردور بادمجان و زیتون
اردور بادمجان و زیتون نوعی پیش غذای ساده است که به صورت سرد روی میز اردور قرار گرفته و سرو می شود.
مواد لازم | |
بادمجان | ۲ عدد |
کرفس خرد شده | ۲-۳ ساقه |
پیاز خرد شده | ۳ عدد |
گوجه فرنگی پوست کنده و خرد شده | ۳ عدد |
رب گوجه فرنگی | ۳ قاشق غذاخوری |
زیتون سبز هسته گرفته خرد شده | ۱۰-۱۲ عدد |
سرکه انگور | ۱/۴ پیمانه |
شکر | ۱-۲ قاشق غذاخوری |
روغن زیتون، نمک و فلفل | به میزان لازه |
نان تست | به میزان لازم |
دستور تهیه:
- بادمجان را پوست گرفته و فندقی خرد کنید، سپس به منظور رفع تلخی بادمجان آن را نمک بپاشید و در آبکش قرار دهید و پس از یک ساعت با آب سرد بشویید.
- بادمجان را در روغن سرخ کرده تا طلایی شود، سپس بادمجان را از قابلمه خارج کرده و پیاز و کرفس را ۶-۵ دقیقه در همان روغن تفت دهید.
- بادمجان سرخ شده را به قابلمه برگردانید و گوجه فرنگی و رب را اضافه کنید و هم بزنید.
- درب قابلمه را ببندید و حرارت را کم کنید.
- پس از ۱۵ دقیقه، شکر، نمک، فلفل، سرکه و زیتون را اضافه کنید و ۲۰ دقیقه دیگر فرصت دهید تا بپزد.
- پس از پختن و نرم شدن بادمجان، از روی حرارت برداشته و اجازه دهید خنک شود.
- یک شب در یخچال نگه دارید و سپس سرد در دیس بکشید و با برشهای نان تست روی میز بگذارید.
طرز تهیه اردور بادمجان و سبزیجات (کاپوناتا)
کاپوناتا (caponata) نوعی خوراک سبزیجات پخته است، ولی به واسطه زیتون و روغن زیتون با آن تفاوت بارزی دارد. سنت ایتالیایی این است که سبزیجات این غذا را جدا از هم در روغن زیتون میپزند و سپس آنها را با هم مخلوط میکنند.
مواد لازم | |
بادمجان پوست گرفته و خرد شده | ۱ عدد |
پیاز درشت خرد شده | ۱ عدد |
سیر کوبیده | ۵-۶ پر |
فلفل دلمه ای سبز و قرمز تخم گرفته و خرد شده | هر کدام ۱ عدد |
کرفس خرد شده | ۲-۳ ساقه |
گوجه فرنگی خرد شده | ۵-۶ عدد |
زیتون سبز هسته گرفته | ۱ پیمانه |
ریحان، جعفری و ترخون ساطوری | هرکدام ۱ قاشق غذاخوری |
پودر آویشن | کمی |
روغن زیتون | ۴-۵ قاشق غذاخوری |
نمک و فلفل | به میزان لازم |
دستور تهیه:
- بادمجان را ۱۲-۱۰ دقیقه در روغن تفت دهید تا کمی سرخ شود.
- سپس بادمجان را برداشته و در همان روغن پیاز، فلفل، کرفس و سیر را ۱۲-۱۰ دقیقه تفت دهید.
- بادمجان را به قابلمه برگردانید؛ گوجه فرنگی، زیتون و سبزیها را را اندکی نمک و فلفل اضافه کنید و هم بزنید.
- حرارت را کم کرده، درب قابلمه را ببندید و اجازه دهید ۴۵-۴۰ دقیقه بپزد. در این فاصله اگر لازم بود کمی آب جوش اضافه کنید.
- پس از اینکه مواد کاملا پخت و آب آن کاملا خورد رفت، آن را از روی حرارت برداشته و پس از خنک شدن در ظرف سرو بکشید و روی میز اردور قرار دهید.
طرز تهیه اردور سیب زمینی و بادام
اردور سیب زمینی و بادام، نوعی غذای هندی است که در آن ادویههای خوش عطری چون زیره و تخم گشنیز استفاده شده و به صورت داغ سرو میشود.
مواد لازم | |
سیب زمینی پخته و فندقی خرد شده | ۵۰۰ گرم |
بادام نیم کوب | ۱۵۰ گرم |
زیره پودر شده | ۱ قاشق مرباخوری |
تخم گشنیز پودر شده | ۲ قاشق مرباخوری |
گشنیز ساطوری | ۲ قاشق غذاخوری |
روغن و نمک | به میزان لازم |
دستور تهیه:
- ۴-۳ قاشق روغن را در تابه روی حرارت ملایم داغ کنید و سیب زمینی را در آن سرخ کنید.
- بادام نیم کوب و زیره و تخم گشنیز را با اندکی نمک اضافه کنید و هم بزنید.
- گشنیز ساطوری را اضافه کرده و زیر و رو کنید.
- اردور را در ظرف سرو کشیده و به صورت داغ، روی میز اردور بگذارید.
طرز تهیه اردور سیب زمینی تنوری
نوعی سیب زمینی تنوری با مایه داخلی رنگی که در خیابانهای استانبول میفروشند و میتوان به عنوان اردور از آن استفاده کرد.
مواد لازم | |
سیب زمینی متوسط | ۵۰۰ گرم |
شوید تازه ساطوری | ۳-۴ قاشق غذاخوری |
آبلیموی تازه | ۲-۳ قاشق غذاخوری |
شیر | ۱ پیمانه |
آرد | ۱ قاشق غذاخوری |
کره | ۱-۲ قاشق غذاخوری |
نمک و فلفل | به میزان لازم |
دستور تهیه:
- چند عدد سیب زمینی را تنوری کنید.
- سیب زمینی داغ را برش بزنید و داخل آن را کمی درآورید.
- سیب زمینی درآورده را با مایهای مانند پنیر موزارلا رنده شده، سالاد الویه یا ماکارونی پخته، مخلوط کنید و داخل سیب زمینی را با آن پر کنید.
- برای درست کردن سس روی اردور، کره را در تابه روی حرارت ملایم داغ کنید و آرد را در آن اندکی تفت دهید.
- شیر را کم کم اضافه کرده و هم بزنید (مراقب باشید آرد گلوله نشود).
- اجازه دهید سس به جوش آید و مایه غلیظ شود، سپس شوید، آبلیمو، اندکی نمک و فلفل اضافه کنید و هم بزنید.
- سس را روی سیب زمینی بریزید و داغ روی میز اردور قرار دهید.
سخن آخر
در این مقاله شما را با طرز تهیه ۴ اردور خوشمزه و متفاوت آشنا کردیم. در مقاله دیگر میتوانید با طرز تهیه اردور سبزیجات نیز آشنا شوید.