اشکنه یکی از خوراکهای اصیل ایرانی است که ظرف ۱۰ الی ۱۵ دقیقه آماده میشود و در دسته انواع غذای سریع و بسیار خوشمزه قرار میگیرد؛ به این دلیل آن را زیاد جدی نمیگیرند و معمولا خاص روزهایی است که به دلیلی در تدارک نهار هر روزه اختلالی پیش آمده باشد. این غذا معمولا با نان میل میشود و تاریخچهای طولانی دارد که برای اولین بار در نواحی خراسان طبخ شده است، ولی امروزه در بسیاری از شهرهای ایران درست میشود.
اشکنه، روغن داغی است از آرد، سبزی و پیاز داغ، که بطور کلی نیاز به هیچ نوع گوشتی ندارد و در واقع یک غذای گیاهی از کهنترین غذاهای رایج در ایران است.
ترید اشکنه غذای کاملی است؛ اشکنه رقیق و سبک هم سوپی است که با بهترین سوپهای تخم مرغی فرنگی برابری میکند. این خوراک دارای گونههای مختلف است و در میان افراد گوناگون به روشهای مختلف پخته میشود. در تمام انواع اشکنهها ابتدا پیاز خرد شده و در روغن سرخ میشود و سپس دیگر مواد به آن افزوده میگردد. یکی از انواع اشکنه، اشکنه شنبلیله است که تحت عنوان اشکنه رسمی نیز شناخته میشود و در تهیه آن از تخم مرغ استفاده میشود.
۱. طرز تهیه اشکنه شنبلیله یا رسمی
مواد لازم برای تهیه اشکنه شنبلیله یا رسمی | |
تخم مرغ | ۴ عدد |
پیاز ساطوری | ۱ عدد |
شنبلیله خشک | ۲ قاشق غذاخوری |
آرد | ۱ قاشق غذاخوری |
زردچوبه | ۱ قاشق چایخوری |
روغن | ۳-۴ قاشق غذاخوری |
نمک و فلفل | به میزان لازم |
دستور تهیه:
- روغن را در قابلمهای بر روی حرارت ملایم داغ کنید و پیاز را در آن تفت دهید تا طلایی شود.
- آرد را اضافه کرده و به مدت ۲ الی ۳ دقیقه در روغن تفت دهید.
- زردچوبه و شنبلیله را اضافه کرده و با آرد و پیاز مخلوط کنید.
- آب، نمک و فلفل را بیفزایید و فرصت دهید تا به جوش آید.
- تخم مرغ را در قابلمه شکسته و حرارت را کم کنید تا به مدت ۱۲-۱۰ دقیقه بجوشد.
👩🍳 نکته: گاهی پیش از شکستن تخم مرغ، نیم پیمانه چاشنی آبغوره به اشکنه میزنند.
۲. طرز تهیه اشکنه به
” اشکنه به” نوع دیگری از اشکنه است که در آن از میوه “درخت به” استفاده میشود. این اشکنه نیز مانند اشکنه رسمی درست میشود و تنها تفاوت آنها در مواد و ادویه مورد استفاده است.
مواد لازم برای تهیه اشکنه به | |
تخم مرغ | ۴ عدد |
پیاز ساطوری | ۱ عدد |
به پوست گرفته و فندقی خرد شده | ۱ عدد |
آبلیمو | ۳-۴ قاشق غذاخوری |
روغن | ۳-۴ قاشق غذاخوری |
آرد | ۱ قاشق غذاخوری |
شکر | ۱-۲ قاشق غذاخوری |
پودر دارچین | ۱ قاشق چایخوری |
زعفران ساییده | کمی |
نمک و فلفل | به میزان لازم |
دستور تهیه:
- روغن را در قابلمهای بر روی حرارت ملایم داغ کنید و پیاز را در آن تفت دهید تا رنگ آن طلایی شود.
- آرد را اضافه کنید و ۲-۱ دقیقه در روغن تفت دهید.
- به را اضافه کرده و ۵-۴ دقیقه تفت دهید.
- ۵ پیمانه آب به قابلمه اضافه کرده و فرصت دهید به جوش آید.
- زعفران ساییده را در یک قاشق آب جوش دم کنید و سپس به همراه آبلیمو، شکر، کمی نمک و فلفل به قابلمه اضافه کنید.
- تخم مرغ را در آب در حال جوش اشکنه شکسته و اجازه دهید ۱۲-۱۰ دقیقه روی حرارت ملایم بجوشد.
- اشکنه را در ظرف سرو بکشید و در صورت تمایل کمی دارچین یا جوز بویا روی آن بپاشید.
۳. طرز تهیه اشکنه ماست
“اشکنه ماست”، یکی دیگر از انواع اشکنه است که ظاهری شبیه کاله جوش دارد، ولی مواد و ادویه مورد استفاده در آن باعث شده طعم بسیار متفاوتی داشته باشد.
مواد لازم برای تهیه اشکنه ماست | |
تخم مرغ | ۲ عدد |
پیاز ساطوری | ۱ عدد |
سیر کوبیده | ۲-۳ پر |
ماست | ۳ پیمانه |
مغز گردوی نیم کوب | ۱/۲ پیمانه |
زردچوبه | ۱ قاشق چایخوری |
روغن | ۳-۴ قاشق غذاخوری |
نعنا داغ، نمک و فلفل | به میزان لازم |
دستور تهیه:
- روغن را در قابلمه بر روی حرارت ملایم داغ کرده و پیاز را در آن سرخ کنید تا طلایی شود، سپس مغز گردو و سیر را اضافه کنید و به مدت ۳-۲ دقیقه تفت دهید.
- زردچوبه، کمی نمک و فلفل را به همراه ۲ پیمانه آب به قابلمه اضافه کنید.
- همین که آب به جوش آمد، تخم مرغ را در آن بشکنید و هم بزنید.
- پس از ۵-۴ دقیقه، ماست را در قابلمه ریخته و هم بزنید.
- پیش از آنکه بجوشد از روی حرارت برداشته، در ظرف مخصوص بکشید و با نعنا داغ تزیین کنید.
تخم مرغ اشکنه را میتوان به تعداد خورندگان در آن شکست و هنگام کشیدن در هر بشقاب یک تخم مرغ بسته همراه ۳-۲ ملاقه آب اشکنه کشید، یا آن که در تمام قابلمه اشکنه ۳-۲ تخم مرغ شکست و آن را به هم زد تا هنگام کشیدن، تخم مرغ موجود میان خورندگان سرشکن شود.
۴. طرز تهیه اشکنه تهرانی با سیب زمینی و گوجه
مواد لازم | |
روغن (ترجیحا کرمانشاهی) | ۴ قاشق غذاخوری |
گوجه فرنگی | ۱ عدد بزرگ |
پیاز خرد شده | ۱ عدد متوسط |
سیب زمینی | ۱ عدد بزرگ |
رب گوجه فرنگی | ۱ قاشق غذاخوری |
تخم مرغ | ۲ عدد |
زردچوبه | ۱ قاشق مرباخوری |
نمک و فلفل قرمز | به میزان لازم |
دستور تهیه:
- چند دقیقه پیاز رار در روغن داغ تفت دهید و سپس رب گوجه فرنگی را اضافه کرده ۲ دقیقه دیگر آن را تفت دهید.
- زردچوبه، گوجه فرنگی و سیب زمینی را هم به این ترکیب اضافه کرده و بعد به مقدار لازم به آن آب اضافه کنید و اجازه دهید ۲۰ دقیقه به صورت ریز بجوشد.
- وقتی که سیب زمینیها پخت، تخم مرغها را در یک کاسه شکسته و مخلوط کنید، سپس به آرامی آن را به مواد اشکنه اضافه کرده و آن را هم بزنید.
- در آخر نمک و فلفل غذا را اندازه کرده و با نان سرو کنید.
۵. طرز تهیه اشکنه با عدس
مواد لازم | |
عدس
|
۱ فنجان |
سیب زمینی | ۱ عدد |
پیاز | ۱ عدد |
رب گوجه | ۲ قاشق غذاخوری |
شنبلیه خشک | ۱ قاشق مرباخوری |
رشته پلویی | ۱ لیوان |
فلفل، نمک، زردچوبه و آبغوره
|
به میزان لازم |
دستور تهیه:
- ابتدا پیاز نگینی رو سرخ کنید.
- ادویهها را اضافه کنید.
- سپس عدسها را کمی تفت دهید و آب را اضافه کنید.
- اجازه بدهید عدسها نیم پز شوند و سپس شنبلیله و سیب زمینی خرد شده را اضافه کنید.
- وقتی سیب زمینی و عدسها پخته شدند، رب و رشته پلویی را خرد کرده و اجازه دهید بپزند.
- در آخر این اشکنه را با آبغوره میل کنید.
سخن آخر
در این مطلب طرز تهیه انواع اشکنه های محلی را برای شما آوردیم. امیدواریم این غذای سنتی را به رژیم غذایی خود افزوده و از طعم دلپذیر آن لذت ببرید. پیشنهاد میکنیم برای آشنایی با دستورات اصیل سایر غذاهای ایرانی مطالب «کباب بختیاری» ، «اشکنه گوجه فرنگی» و «پلو مخلوط مشهدی» را نیز در ستاره بخوانید.
بدون نام
خوب