خواص روغن خشخاش و طرز تهیه آن

ستاره | سرویس سلامت –  روغن خشخاش از دانه‌های گل خشخاش استخراج می‌شود و دارای مصارف تغذیه‌ای است که در داروسازی و طب سنتی نیز از آن استفاده می‌شود. طعم این روغن گیاهی، تلخ است و بسته به نحوه تهیه و استخراج آن، به رنگ سفید مایل به زرد یا رنگ قهوه‌ای یا قرمز حنایی است.

خواص روغن خشخاش (طبیعت و خواص درمانی)

طبیعت گیاه خشخاش سرد است و طبع تخم آن سرد و تر است. بنابراین طبع روغن خشخاش نیز سرد و تر خواهد بود. برخی از مهمترین خواص درمانی روغن خشخاش عبارتند از:

• روغن خشخاش یکی از قوی‌ترین مسکن‌های گیاهی است و در طب سنتی از روغن دانه‌های این گیاه برای تسکین دردهای مفصلی و آرتریت حاد، درد کمر، زانو و درد سیاتیک استفاده می‌شود.
• از خواص روغن خشخاش کمک به تسکین و درمان درد گوش است. به این منظور یک تا دو قطره از این روغن را در گوش بچکانید تا ورم آن کاهش و درد برطرف شود.
• در طب سنتی از روغن خشخاش برای درمان سردرد و تسکین سردردهای میگرنی استفاده می‌شود.
• از خواص روغن خشخاش برای درمان سرماخوردگی، آنفلوانزا و آبریزش بینی نیز استفاده می‌شود. همچنین این روغن برای درمان سرفه‌های خشک و درد سینه نیز مفید است.
• مصرف خوراکی روغن خشخاش، برای کاهش فشار خون موثر است.  
• درمان بیماری‌های چشم از دیگر خواص روغن خشخاش است.
• استفاده از این روغن برای رفع سوزش مجرای ادرار مفید است و به درمان اسهال مزمن کمک می‌کند.
• روغن خشخاش خاصیت خواب‌آور و آرامبخش دارد، به این منظور می‌توانید، هنگام خواب ۳۰ قطره از این روغن گیاهی را در یک لیوان آب بریزید و میل کنید. توجه داشته باشید به دلیل مواد آلکالوئیدی و مخدر موجود در این گیاه، زیاده‌روی در مصرف آن ممکن است باعث اعتیاد شود.
• به طورکلی روغن خشخاش خاصیت مسکن دارد و می‌توان برای تسکین درد، موضع مورد نظر را با روغن چرب کنید و آهسته ماساژ دهید تا اثر چربی روی پوست باقی نماند. سپس موضع دردناک را با پارچه‌ای نخی ببندید تا گرم شود و درد تسکین یابد.

طرز تهیه روغن خشخاش

روغن خشخاش از ساقه‌های منشعب، گل‌های بنفش یا قرمز رنگ گیاه و دانه گیاه به‌دست می‌آید. دانه‌های واریته‌ای از گیاه خشخاش که برای تولید روغن مناسب است، دارای رنگ سیاه مایل به قهوه‌ای یا آبی است. روغن خشخاش به دو روش تهیه می‌شود.

• در روش اول، بر اثر فشار ولی بدون مداخله گرما و حرارت، روغنی بی رنگ یا به رنگ سفید مایل به زرد یا زرد روشن به دست می‌آید که به مصارف تغذیه و درمانی می‌رسد.
• در روش دوم که تحت فشار و حرارت انجام می‌شود، ابتدا گل‌های گیاه را در آب می‌جوشانند، سپس آن را صاف نموده و تفاله‌ها را دور می‌ریزند. سپس به اندازه نصف میزان آن، روغن کنجد یا روغن زیتون اضافه می‌کنند و روی آتش با حرارت ملایم آنقدر می‌جوشانند تا آب آن خشک شده و روغن آن باقی بماند.

مضرات روغن خشخاش (موارد احتیاطی و منع مصرف)

1. در صورت زیاده‌روی و مداومت در مصرف روغن خشخاش و استعمال موضعی آن به ناحیه سر و گردن، فعالیت‌های عصبی و مغزی کند و حافظه کاهش پیدا خواهد کرد.
2. افراط در مصرف روغن خشخاش و استعمال بیش از اندازه آن در ناحیه شکم و معده اشتها را کم و هاضمه را ضعیف می‌کند و باعث ایجاد یبوست و کاهش میل جنسی خواهد شد. همچنین استفاده نامناسب از این روغن در برخی موارد منجر به مسمویت خواهد شد.
3. مصرف این روغن در دوران حاملگی و شیردهی ممنوع است و استفاده از آن برای کودکان زیر ۵ سال توصیه نمی‌شود.
4. به طور کلی توصیه می‌شود روغن خشخاش را حتما زیر نظر پزشک متخصص طب سنتی استفاده کنید و بهتر است همزمان با داروهای اعصاب و روان مصرف نشود. 

منابع: کتاب دائره المعارف گیاهان دارویی، کتاب طرز تهیه و خواص درمانی روغن‌های گیاهی