غذای کمکی نوزاد را از چه زمانی شروع کنیم؟

ستاره | سرویس مادر و کودک – دادن مواد غذایی قبل از سن شش ماهگی، کمکی به سلامت کودک، آرامش یا خواب او نخواهد کرد. کودکی که با شیر مادر ارضا می‌گردد، لزومی ندارد که قبل از سن شش ماهگی غذای کمکی به او بدهید، ولی اگر کودکی با خوردن ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلی لیتر شیر در هر نوبت دیگر سیر نمی‌شود، می‌توانید حدود ۵ تا ۶ ماهگی دادن غذای کمکی را به او شروع کنید؛ به عبارت دیگر وقتی کودک از نظر عصبی و عضلانی تکامل یافته است (سر خود را بالا نگه می‌دارد و دست خود را به دهان می‌برد)، می‌توانید به او غذای کمکی بدهید.

هر غذایی باید یک نوبت در روز و با مقدار کم (یک تا دو قاشق) شروع و به تدریج مقدار آن زیادتر گردد. غذاهای گرم، نرم و رقیق، بهتر مورد قبول کودک می‌باشند (از قاشقی که برای دهان کودک مناسب است، استفاده نمایید).

اولین غذای کمکی نوزاد چیست؟

بهترین غذای کمکی نوزاد که مادر می‌تواند برای اولین بار به کودک بدهد، غذایی است که شبیه شیر مادر باشد یعنی آبکی و نرم؛ مزه‌ای شبیه شیر مادر داشته باشد و هضم آن برای کودک آسان باشد. بنابراین لعاب برنج و حریره بادام که کمی شیر مادر به آن اضافه شده باشد، غذای مناسبی به عنوان اولین غذای کمکی نوزاد است.

۱- لعاب برنج و حریره بادام

این غذا، غذایی است سنتی که مادر می‌تواند در خانه تهیه نماید. طرز تهیه حریره بادام ساده و از نظر اقتصادی بسیار با صرفه است. مادر می‌تواند با این نوع غذا، تغذیه نوزاد را شروع نماید. خوبی حریره بادام این است که:

•  به آسانی پخته و آماده می‌شود.
• می توان این غذاها را کمی غلیظ‌تر از شیر مادر تهیه نمود تا مزه شیر مادر بدهد.
• ایجاد حساسیت و آلرژی نمی‌کند.

۲- پوره میوه و سبزیجات

• مزه و طعم پوره میوه‌ها با حریره بادام و حریره برنج متفاوت است و کودکان این طعم ها را بیشتر دوست داشته و آن‌ها را بهتر می‌خورند.
• پوره میوه جات حساسیت و آلرژی ایجاد نمی‌کند.
• بیشتر میوه ها کمی شیرین‌اند، می توانید ابتدا پوره سبزی را شروع کنید و بعد پوره میوه جات را به کودک بدهید.

پوره موز

• موز را می‌توان به راحتی با پشت قاشق له کرد و پوره موز تهیه نمود یا به وسیله مخلوط کن به شکل پوره نرم درآورد و به عنوان یک غذای کمکی نوزاد استفاده نمود. 
• هضم پوره موز به آسانی انجام می‌گیرد.
• بیشتر کودکان پوره موز را دوست دارند و به خوردن آن تمایل نشان می‌دهند.

پوره سبزیجات

• سبزیجات سبز (اسفناج، جعفری و گشنیز) منشا املاح مخصوصا آهن و دارای ویتامین ب می‌باشند.
• سبزیجات تازه را بپزید و نرم کنید و در سن شش تا هفت ماهگی به عنوان غذای کمکی نوزاد به او بدهید.

پوره هویج

• پوره هویج را به راحتی می‌توان تهیه کرد.
• هضم آن برای کودک راحت است.
• مزه آن کمی شیرین‌تر از سبزیجات است و به خاطر طعم و رنگ آن بیشتر مورد قبول کودکان قرار می‌گیرد.

در سنین مختلف نوزاد چه غذاهایی باید به او بدهیم؟

پنج تا شش ماهگی

اگر شیر مادر کافی است و کودک رشد طبیعی کرده است، مادر باید تا آخر شش ماهگی کودک را فقط با شیر خود تغذیه کند. ولی اگر شیر مادر کم شده و کودک با آن سیر نمی‌شود، مادر می‌تواند غذای تکمیلی را زودتر از شش ماهگی شروع نماید. همچنین بایستی از غذاهای مناسب برای تقویت و افزایش شیر در دوران شیردهی  استفاده می‌کند.

غذای کمکی نوزاد را ابتدا به مقدار کم شروع کنید تا کودک طعم غذ ا را بچشد و به آن علاقمند شود. نخست باید با لعاب یا حریره برنج آغاز کنید و مدت یک هفته آن را ادامه دهید، سپس به او پوره میوه جات بدهید. بهتر است غذا دادن به کودک را بین دو نوبت شیر انجام دهید. وقتی با قاشق مناسب به کودک غذا می‌دهید با او صحبت کنید تا کودک طعم و مزه غذا را بچشد و کمی بعد شروع به مزه کردن غذا کند و سپس غذا را بخورد.

اگر کودک غذا را بیرون ریخت، مادر باید دوباره غذا را بین دو لب کودک قرار دهد. موقعی که کودک یک قاشق غذا را خورد، لب و چانه او را پاک کنید و دوباره به او غذا بدهید. اگر کودک غذا را نخورد، مادر می‌تواند انگشت تمیز خود را داخل غذا کند و در دهان کودک بگذارد تا کودک مک بزند. اگر کودک به انگشت هم مک نزد، به این معناست که آمادگی برای غذا خوردن ندارد یا غذا را دوست ندارد، بنابراین باید یکی دو هفته صبر کنید و دوباره شروع نمایید یا غذای دیگری به او بدهید.

هیچ گاه از ابتدا با زور و اصرار به کودک غذا ندهید، زیرا تمام مشکلات تغذیه نوزاد از اصرار و به زور غذا دادن شروع می‌شود.

توجه: اگر بعد از شروع غذای کمکی نوزاد، کودک علایمی مانند دل درد، اسهال، استفراغ یا تحریک پذیری پیدا کرد یا دانه‌هایی بر بدن او مشاهده شد (که نشانه حساسیت است)، غذای مزبور باید قطع گردد.

شش ماهگی

زمانی که سن کودک شش ماه تمام است می‌توان به کودک حریره (مانند حریره برنج)، پوره میوه و ماست تازه داد. ماست، غذای بسیار خوبی است و به متعادل کردن میکروب‌های طبیعی روده‌ی کودک کمک می‌کند. بدن کودکان ماست را خوب تحمل می‌کند، زیرا قند آن لاکتوز است که به اسید لاکتیک تبدیل شده و هضم آن آسان است. ماست دارای ویتامین ب نیز می‌باشد.

هشت ماهگی

در این سن غذاهای متنوع دیگری مانند زرده تخم مرغ آب پز و پنیر طبیعی (شور نباشد و کودکان اغلب آن را دوست دارند) را می‌توانید به غذای کمکی نوزاد اضافه کنید. در این سن همچنین می‌توانید سبزیجات سبز و زرد مانند اسفناج، کلم، لوبیا سبز و هویج را به غذای کودک اضافه نمایید.

ده ماهگی

در این زمان بعضی از کودکان هنوز دندان ندارند، ولی لثه‌های محکم دارند، بنابراین می‌توانید نان معمولی، نان خشکه، بیسکویت و… را له کرده و به آن‌ها بدهید. کودک دوست دارد این غذاها را به لثه‌های خود بمالد و بخورد.

دوازده ماهگی

در این سن، غیر از مواد غذایی که قبلاً در لیست غذای کمکی نوزاد قرار گرفته بود، می‌توان به کودک آب سیب، هویج، مرکبات، سفیده تخم مرغ و گوجه فرنگی داد. اکنون باید سه نوبت غذا، یک نوبت آب میوه و حداکثر سه نوبت شیر به کودک داده شود.