قانون کارما در اسلام چه جایگاهی دارد؟

کارما همان قانون علت و معلول و در واقع اصلی از تناسخ است و لازم است که قبل از تعریف کارما به تعریف تناسخ بپردازیم. تناسخ به چرخه‌های متوالی زندگی گفته می‌شود و کارما یعنی بشر با توجه به این که در زندگی فعلی‌اش چگونه انسانی بوده و با توجه به اعمالی که انجام داده در حیات بعدی‌اش در مرتبه بالاتر یا پایین‌تری قرار می‌گیرد. به این ترتیب چرخه‌های متوالی و انتقال روح به قالب‌های دیگر آن‌قدر پیش می‌رود تا کارمای انسانی سوزانده شود و بابت کارهایی که کرده تسویه‌ حساب کند.

معنی کلمه کارما

کارما به معنی زیستکار یا عملکرد فرد در زندگی است. به عبارت دیگر به مجموع اعمال هر شخص در عمرهای مختلف او کارما گفته می‌شود که این مجموع، سرنوشت او را در عمر بعدی تعیین می‌کند.

قانون کارما در سایر ادیان و مذاهب

قانون کارما بر اساس اعتقادات ادیانی مثل بودا و سایر ادیان کشورهای آسیای شرقی به معنای تناسخ است که البته مورد تائید اسلام نیست.

قانون تناسخ چیست؟

بر اساس اعتقادات این ادیان دو نظریه وجود دارد:

روح هر آدمی موقع مرگ به جسم جدیدی منتقل می‌شود و دوباره به این جهان برمی‌گردد تا زندگی جدیدی را آغاز کند. بنابراین روح انسان یک سلسله تولد و تجدید حیات را در جسم‌های مختلف تجربه می‌کند. البته ارواح پاک مستثنا هستند و پس از مرگ یکسره به برهما (خدای بزرگ) می‌پیوندند و به سعادت جاوید دست پیدا می‌کنند و همچنین ارواح خبیث که بعد از مرگ یکسره به دوزخ منتقل می‌شوند. این اعتقاد فقط در مورد انتقال ارواح نیست بلکه بر اساس این عقیده روح انسان بسته به درجه تعالی یا پستی‌اش ممکن است به صورت انسانی خوب یا حتی سایر جانوران به جهان برگردد تا تعالی بپذیرد و به بهشت برود یا تنزل پیدا کند و راهی دوزخ شود.

بر اساس این باور رفتار و گفتار و کردار هر انسان نوع حیات بعدی او را تعیین می‌کند. حیات هر موجودی بر اساس قانون کارما تعیین می‌شود و کردار، گفتار و پندار هر موجود بر اساس آن شکل می‌گیرد و موجب بروز نتایج و اموری می‌شود که حیات بعدی او را مشخص می‌کند. آن‌ها معتقدند که هر موجودی بعد از مرگ روحش وارد بدن دیگری می‌شود و در آن بدن زندگی جدیدی را شروع می‌کند و عکس‌العمل کارهایش در این کالبد به او بازخورد می‌کند و در زندگی جدیدش متجلی می‌شود.

قانون کارما در اسلام

در مکتب اسلام قانون کارما به معنای عکس‌العمل کارهای خوب و بد هر انسانی است. اسلام بر این اعتقاد استوار است که عکس‌العمل بعضی از کارهای انسان به صورت اثرات وضعی آن اعمال در همین دنیا بروز می‌کند و به خود انسان برمی‌گردد؛ اگر این اعمال خوب باشد اثر وضعی خوبی دارد و اگر ناپسند باشد اثر وضعی آن هم زشت و ناپسند خواهد بود. مثلاً انجام کاری مثل صله رحم عمر را زیاد می‌کند و انجام کاری مثل زنا روزی فرد را کاهش می‌دهد.