اشتغال زنان از دیدگاه اسلام

بروزرسانی: ۱۰ آذر ۱۴۰۰

اشتغال زنان از جمله مواردی است که اسلام آن را منع نکرده، اما به طور مستقیم هم به آن اشاره‌ای نداشته است. زنان در صورتی که شرایط مدنظر اسلام را رعایت کنند می‌توانند مشغول به کار شوند.

ستاره | سرویس مذهبی – زنان نیمی از جامعه را تشکیل می‌دهند و در جوامع امروزی با توجه به میل و رغبت آن‌ها به تحصیل خیلی از آن‌ها خواستار حضور در عرصه‌های اقتصادی هستند. آیا اشتغال زنان از نظر اسلام ایرادی دارد؟ آیا مرد می‌تواند مانع اشتغال زن بشود؟ احکام شرعی اشتغال زنان چیست؟ ستاره به این سؤالات پاسخ می‌دهد؛

عکس زنان شاغل

جایگاه زن در خانواده

از دیدگاه اسلام نفقه زن در ازدواج دائم بر عهده مرد است. نفقه شامل تأمین محل زندگی، خوراک، پوشاک و… می‌شود. مهریه زن نیز بر عهده مرد است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اسلام هیچ مسئولیتی را در امور اقتصادی خانواده بر عهده زن گذاشته است. مسئولیت اصلی زن همراهی در روابط مناسب در زندگی خانوادگی است. مهم‌ترین نقش او مادر و همسر بودن است. در روایات اسلامی هم مردان برای تأمین معاش تشویق شده‌اند و این تلاش آن‌ها معادل جهاد در راه خدا در نظر گرفته شده است.

با این حال اگر زنان بخواهند به فعالیت بپردازند و درآمد اقتصادی داشته باشند اسلام منعی برای آن نمی‌بیند به شرطی که اصول مورد نظر اسلام یعنی اختلاط جنسی وجود نداشته باشد و نقش مادری و همسری برای آن‌ها اولویت داشته باشد.

اشتغال زنان از نظراسلام

نه تنها دلیلی وجود ندارد که بتوانیم بر اساس آن زنان را از حضور در فعالیت‌های اقتصادی منع کنیم بلکه شواهد فراوانی وجود دارد که خلاف این نظر را ثابت می‌کند. در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

۱. زن مالک اموال خودش است

«لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا ۖ وَ لِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ» (سوره نسا آیه ۳۲)

«مردان نصیبی از آنچه به دست می‌آورند دارند، و زنان نیز نصیبی؛ (و نباید حقوق هیچ‌یک پایمال گردد)»

۲. تشویق زن و مرد به فعالیت

«هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا » (سوره هود آیه ۶۱)

«اوست که شما را از زمین آفرید و آبادی آن را به شما واگذاشت»

اجازه شوهر برای اشتغال زن

بر اساس روایات اسلامی اذن شوهر برای خروج از منزل لازم است. در قانون مدنی جمهوری اسلامی ماه ۱۱۱۷ آمده است:

«شوهر می‌تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد منع کند.»

بنابراین زن برای اشتغال علاوه بر منع شرعی می‌تواند منع قانونی هم داشته باشد. البته برای این مسئله هم برای زنان راه‌حل‌هایی وجود دارد که یکی از آن‌ها این است که حق اشتغال را شرط ضمن عقد کنند.

ضمن این که برای منع قانونی اشتغال زنان نیز قیدهایی ذکر شده است و شوهر به هر بهانه‌ای نمی‌تواند جلوی اشتغال زن را بگیرد.

پیامدهای منفی اشتغال زنان

حضور زنان در جامعه و چرخه اقتصادی خانواده می‌تواند پیامدهایی داشته باشد که در زیر به طور خلاصه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

۱. فرسایش قوای جسمانی

بسیاری از زنان شاغل بعد از این که از سر کار به خانه برمی‌گردند تازه مسائل مربوط به خانه‌داری آن‌ها شروع می‌شود و این می‌تواند در گذر زمان نیروی آن‌ها را تحلیل ببرد.

۲. سستی روابط خانوادگی

اشتغال زنان در خارج از خانه بر روی روابط زناشویی آنان تأثیر مستقیم خواهد داشت. همچنین مادران شاغل و تاثیر اشتغال مادر بر تربیت فرزند از جمله معضلات احتمالی است که به وجود خواهد آمد.

۳. اختلاط و احتمال آزار جنسی

حکم شرعی اشتغال زنان

در مورد اشتغال زنان و حضور آن‌ها در اجتماع مسائل شرعی زیر توسط مراجع تقلید توضیح داده شده است:

کار کردن زن با مراعات حجاب واجب و سایر ضوابط شرعی در ارگان‌های دولتی مانعی ندارد ولی خروج از منزل منوط به اجازه شوهر است.
کار کردن زنان در محلی مثل بیمارستان که هم کارمند زن دارد و هم کارمند مرد اشکالی ندارد ولی باید مراعات موازین شرعیه اعم از حجاب و… بشود.
تدریس خانم‌ها به آقایان با حفظ حجاب و مراعات موازین شرعیه مانعی ندارد.
گویندگی خانم‌ها در سیمای جمهوری اسلامی مانعی ندارد ولی باید کاملاً مواظب وظایف شرعیه باشند و از اختلاط با سایر مردان اجتناب کنند.
رانندگی خانم ها با حفظ حجاب اشکالی ندارد مگر آن که مفسده‌هایی بر آن مترتب باشد.
دوشیزگان در موارد لزوم و با کسب رضایت اولیا و مراعات وظایف شرعیه می‌توانند پاسدار شوند.

آنچه دیگران می‌خوانند