رنگ چشم نوزاد چه زمانی ثابت می شود؟

ستاره | سرویس مادر و کودک – رنگ چشم نوزاد در زمان تولد روشن به نظر می‌رسد و بیشتر متمایل به رنگ‌های آبی، خاکستری روشن است. برخی از مواقع نیز به علت ازدیاد چشمانی با رنگ‌های قهوه‌ای و سیاه، پدر و مادر از اینکه رنگ چشم کودک آن‌ها متفاوت با بقیه است، خوشحال می‌شوند. اما با گذشت زمان رنگ چشم کودک تغییر کرده و به سمت رنگ‌های تیره مخصوصاً قهوه‌ای میل می‌کند. 

عوامل موثر بر رنگ چشم نوزاد 

ثابت شدن رنگ چشم نوزاد به دلایل مختلفی بستگی دارد. از مهم‌ترین دلایل موثر در رنگ چشم کودک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

میزان رنگدانه 

رنگدانه مو و پوست ما، ملانین است. این رنگدانه‌ها توسط سلول‌ها تولید می‌شود و در تعیین رنگ چشم کودک نقش زیادی ایفا می‌کند. این رنگدانه‌ها از زمان تولد نوزاد با برخورد اولین نور به چشم نوزاد ایجاد می‌شود. در صورتی که این رنگدانه‌ها کمتر در عنبیه تولید شوند رنگ چشم روشن‌تر و اگر بیشتر تولید شوند باعث تیره شدن رنگ چشم می‌شوند. تولید کم این رنگدانه، رنگ چشم را سبز و یا فندقی و افزایش تولید رنگدانه، چشم را قهوه‌ای یا سیاه می‌کند.

دلیل اینکه رنگ چشم کودک متمایل به آبی خاکستری است، وجود مقدار کمی رنگدانه و یا عدم داشتن رنگدانه عنبیه چشم می‌باشد. ایجاد رنگدانه در عنبیه چشم بسیار سریع اتفاق می‌افتد و تا دو ماهگی کامل می‌شود و تا دو سالگی پیگمان‌ها در چشم افزایش می‌یابند. بنابراین رنگ چشم کودک تا دو سالگی تغییر می‌کند. دلیل تیره‌تر شدن رنگ چشم، تجمع پیگمان‌ها و یا رنگدانه با رنگ تیره تر است. از نظر قدیمی‌ها، تا سن نوزاد ۴۰ روز نشود نمی توان رنگ چشم کودک را تعیین نمود.

اگر رنگدانه یا پیگمان در عنبیه چشم وجود نداشته باشد باعث ایجاد بیماری آلبینیسم در نوزاد می‌شود. در این بیماری نوزاد به غیر از چشم‌ها در پوست و مو نیز رنگدانه ندارد و اصطلاحاً زال است. عدم وجود رنگدانه در چشم موجب اختلال در سیستم بینایی کودک می‌شود.

شرایط جغرافیایی

از عوامل دیگری که می‌تواند بر روی رنگ چشم نوزاد اثر بگذارد شرایط جغرافیایی از جمله نور محیط می‌باشد.

ژنتیک

رنگ چشم و پوست نوزاد از ژنیتیک تبعیت می‌کند. ژنتیک اثر مستقیم در تعیین رنگ چشم کودک دارد. ژنن‌هایی که از پدر و مادر به ارث می‌رسند ممکن است شبیه یا متفاوت باشد. دانشمند معروفی به نام مندل بیان می‌کند که ژن تیره رنگ بر رنگ روشن غالب است و فردی با دو ژن قهوه‌ای و یا یک ژن آبی و یک ژن قهوه‌ای، به احتمال بیشتری رنگ چشم  قهوه‌ای خواهد داشت. و تنها زمانی رنگ چشم کودک آبی می‌شود که هر دو ژن او آبی باشد.

در صورتی که رنگ چشم والدین هر دو، روشن و آبی باشد احتمال آبی شدن رنگ چشم کودکشان بسیار زیاد است اما باز هم قطعی نیست. اگر پدر و مادر چشمانشان قهوه‌ای باشد، رنگ چشم کودکشان قهوه‌ای می‌شود، اما این نیز قطعی نیست. کودکانی که رنگ یک چشم آن ها آبی و چشم دیگر قهوه‌ای است از یک سندرم و بیماری ژنتیکی رنج می‌برند.

رنگ چشم کودک چه زمانی ثابت می‌شود؟

تغییر رنگ چشم از ۶ ماهگی تا ۹ ماهگی ادامه دارد. در این مدت ملانین کافی در چشم ذخیره می‌شود و رنگ چشم به آسانی قابل تعیین خواهد بود. البته این تغییرات تا ۳ سالگی کودک ممکن است ادامه یابد.  این تغییرات می تواند باعث تیره شدن رنگ چشم شود و رنگ چشم او را از سبز به قهوه‌ای تغییر دهید اما تغییر رنگ چشم از سیاه به آبی غیر ممکن است. حتی ممکن است این تغییرات تا بزرگسالی افراد ادامه داشته باشد.

در آخر…

دلیل اصلی رنگ عنبیه چشم، رنگدانه‌های موجود در عنبیه است. ولی تیره یا روشن بودن آن به ژنتیک و ملانین بستگی دارد. ژنتیک، تعیین کننده رنگ چشم است و بعضی از ژن‌ها اثر بیشتری می‌گذارند. ۷۴ درصد شکل گیری رنگ چشم، ژن OCAZ است. این ژن در تولید ملانین نقش اساسی دارد. به طور کلی تغییرات رنگ چشم کودک به عوامل ژنتیکی، میزان رنگدانه و شرایط جغرافیایی و آب و هوا بستگی دارد که تغییرات آن هم در افراد مختلف و شرایط مختلف، متفاوت است.