بهترین روش پانسمان زخم چیست؟

ستاره | سرویس پزشکی –  پانسمان زخم راهی برای جلوگیری از ورود هر گونه میکروب به داخل بدن می باشد. بنابراین آسیب سد دفاعی بدن یعنی پوست و بروز هر گونه زخمی را باید جدی گرفت و هر چه زودتر آن را پانسمان کرد تا دچار عفونت نشود.

 

انواع زخم

۱- خراشیده شدن پوست

خراشیده شدن،در اثر ساییده شدن لایه رویی پوست ایجاد می‌شود در این حالت، بیشتر اعصاب این لایه آسیب می‌بینند، زخم دردناک، ولی خونریزی قابل توجه نیست. خراشیدگی اگر وسیع باشد یا ذرات خاک یا اجسام خارجی در آن فرورفته باشد، می‌تواند جدی و خطرناک باشد. در پانسمان زخم این حالت، چنانچه جسم خارجی به طور سطحی در پوست فرورفته است، آن را به آرامی با آب و صابون بشویید و زخم را با بتادین، ضدعفونی و پانسمان کنید.

 

۲- بریدگی

زخمی است که پوست بریده می شود و لبه های صاف دارد و شبیه بریدگی جراحی یا بریدگی با لبه کاغذ است. این زخم، سوزش زیادی داشته و شدت خونریزی در این نوع زخم، بسته به عمق بریدگی، محل و اندازه زخم متفاوت است.

 

۳- پاره‌شدن پوست

زخمی است عمیق که دارای لبه‌های ناصاف بوده و در اثر اجسام تیزی مانند شیشه ایجاد می‌شود. در این جراحت، بافت‌های زیرین پوست آسیب دیده و احتمال خونریزی شدید زیاد است. در این حالت، لبه‌های زخم را به هم نزدیک کنید. عضو را بی‌حرکت و کمی بالاتر از سطح قلب قرار داده تا از درد و خونریزی آن کاسته شود. چنانچه جسم خارجی در زخم باقی مانده آن را خارج نکنید. زخم را ضدعفونی و پانسمان کنید و مصدوم را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی برسانید.

 

۴- جدا شدن یا کنده شدن پوست

زخمی است که قسمتی از پوست یا عضله از بدن جدا یا آویخته شود که در این حالت نیز، سطح زخم را تمیز و جلوی خونریزی را بگیرید. اگر قسمتی از پوست یا عضله آویزان شده آن را در محل اولیه خود قرار دهید و روی آن را ببندید و بلافاصله مصدوم را به مرکز درمانی برسانید.

 

۵- سوراخ‌شدگی

زخمی که در اثر وارد شدن یک جسم نوک تیز ایجاد می‌شود. این جراحت همیشه باعث خونریزی شدید نمی‌شود، ولی در سوراخ‌شدگی‌های شکم و قفسه سینه، احتمال خونریزی‌های شدید و مرگ زیاد است. در پانسمان زخم این حالت، باید اجازه دهید چند لحظه‌ای خونریزی جریان یابد تا میکروب‌های داخل زخم به همراه خون خارج شوند. محل زخم را ضدعفونی کنید و در صورتی که جسم خارجی در آن فرورفته است، آن را خارج نکنید، چرا که با خروج جسم بر شدت خونریزی افزوده می‌شود. بنابراین جسم را با پانسمان ثابت کنید و مصدوم را به بیمارستان منتقل کنید.

 

۶- قطع عضو

این جراحت شدیدترین نوع زخم‌های خونریزی است و اغلب به دلیل یک جسم برنده صنعتی آلوده اتفاق می‌افتد. در این شرایط، خونریزی را با وارد کردن فشار مستقیم و بالا نگه داشتن عضو متوقف کنید. برای مراقبت از عضو قطع شده، آن را در یک گاز استریل یا دستمال تمیز بپیچانید و بعد درون یک کیسه پلاستیکی قرار دهید و سر آن را محکم گره بزنید. سپس کیسه حاوی عضو قطع شده را داخل یک کیسه یخ قرار دهید. کیسه حامل عضو و مصدوم را به بیمارستان انتقال دهید.

 

لوازم مورد نیاز پانسمان زخم:

• دستکش معاینه غیر استریل
• پاک کننده‎ چسب
• گاز استریل
• سرم نمکی استریل نرمال
• پنبه‎ آغشته به الکل
• نوار بانداژ
• چسب
• قیچی
• کیسه‎ زباله
• پماد ترمیم کننده و یا آنتی بیوتیک مخصوص زخم

 

پانسمان زخم به چه صورت انجام می گیرد؟

1. قبل از انجام پانسمان دست ها را با آب و صابون به دقت بشویید.
2. در زمان پانسمان زخم از دستکش استفاده نمایید. 
3.  لبه‌های زخم را به هم نزدیک کرده و با یک گاز استریل یا دستمال تمیز، خونریزی را به وسیله فشار دادن کنترل کنید.
4.  وقتی خونریزی کنترل شد، اطراف زخم را با پنبه آغشته به محلول ضدعفونی‌کننده از داخل به خارج تمیز کنید. عکس این کار و حرکت رفت و برگشت پنبه روی زخم موجب می‌شود که آلودگی اطراف زخم به داخل آن نفوذ و زخم را عفونی کند.
5.  پس از استریل کامل زخم، یک قطعه گاز استریل روی زخم بگذارید، به طوری که روی زخم و اطراف آن را کاملا بپوشاند. پانسمان را دقیقا روی زخم قرار دهید و هرگز آن را جابه‌جا نکنید. در صورت جابه‌جا شدن پانسمان آن را عوض کنید. حرکت پانسمان می‌تواند میکروب‌های سطح پوست را به سمت زخم هدایت کند.
6.  در صورتی که خون به پانسمان نفوذ کرد، هرگز پوشش روی زخم را برندارید. برای بند آوردن خونریزی، گاز یا دستمال بیشتری روی پوشش قبلی زخم قرار دهید.
7.  گاز استریل را در ۴ طرف با چسب روی پوست ثابت و سپس بانداژ کنید.

 

 

نکات مهم 

1. بتادین ‌ یک محلول میکروب‌کش قوی بوده و می‌تواند تمام انواع باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها را نابود سازد. نکته بسیار مهم آن که این محلول تا زمانی که روی پوست خشک نشود، هیچ اثری ندارد.
2.  از نفوذ بتادین به داخل زخم باز خودداری کنید، چرا که به دلیل داشتن املاح ید ممکن است موجب حساسیت در افراد شود.
3.  برای پوشاندن زخم از پنبه استفاده نکنید، چراکه اغلب پنبه‌ها غیراستریل هستند.
4. برای تمییز کزدن زخم از آب با دمای همسان دمای بدن استفاده شود. 
5.  در صوتی که زخم عمیق، خونریزی شدید و دو لبه زخم به‌هم نمی‌رسند، برای بخیه زدن به بیمارستان مراجعه کنید.
6.  تعویض پانسمان را هر روز و اگر مرطوب یا کثیف شد، زودتر انجام دهید.
7.  از کندن دلمه زخم اجتناب کنید، چراکه ترمیم را مختل می‌کند و خطر عفونت را افزایش می‌دهد.
8. اگر محلول ضدعفونی‌کننده در دسترس نبود، برای تمیزکردن زخم از آب و صابون استفاده کنید.
9. استفاده از عسل در پانسمان زخم‌ها باعث از بین بردن بوی بد زخم شده و در هنگام تعویض پانسمان نیز به زخم نچسبیده و درد کمتری را برای بیماران ایجاد می‌کند. همچنین ریختن عسل روی زخمی که خونریزی دارد، باعث بند آمدن سریع خون‌ریزی می‌شود. به این ترتیب، عسل ماده مناسبی جهت مراقبت و پانسمان زخم‌ها به شمار می‌آید