نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 20 تیر 1401
ستاره | سرویس مذهبی – سوره الرحمن که به عروس قرآن معروف است خواص و فضایل بسیاری دارد.
نکاتی درباره سوره الرحمن
- سوره ۵۵ قرآن است.
- در مکه نازل شده و ۷۸ آیه دارد.
- در جزء ۲۷ قرار دارد.
- این سوره در ترتیب نزول نود و هفتمین سوره ای است که بر پیامبر (ص) نازل شده است.
- لقب سوره الرحمن «عروس قرآن» است (پیامبر (ص): هر چیزی عروسی دارد و عروس قرآن سوره الرحمن است).
- کوتاهترین آیه قرآن (غیر از حروف مقطعه که فقط یک حرف یا دو حرف‌اند) در این سوره قرار دارد: آیه ۶۴ «مُدْهَامَّتَانِ: سبز پررنگ متمایل به تیره».
- خداوند در این سوره پس از ذکر هر نعمتی، از بندگان خود با آیه «فَبأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ: پس كدام‌يک از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟» اقرار میگیرد.
- آیه «فَبأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ» ۳۱ مرتبه در این سوره تکرار شده است.
- سوره الرحمن در ایران در مجالس فاتحه‌خوانی قرائت می‌شود اما در پاکستان این سوره را پیش از شروع مراسم عروسی تلاوت می کنند.
- ضرب المثل «فلانی بوی الرحمانش بلند شده» برای کسی به کار می‌رود که زمان مرگش نزدیک است.
وجه تسمیه و نام های دیگر سوره الرحمن
«رحمن» یکی از صفات خداوند است که در آیه اول این سوره آمده و نام این سوره نیز از همینجا گرفته شده است. نام دیگر این سوره «آلاء» (جمع ألی) به معنای نعمت هاست و در این سوره خداوند نعمت هایش را بر می‌شمارد.
محتوای سوره الرحمن
سوره الرحمن مجموعهای از نعمت‌های خداوند در دنیا و آخرت را برمی‌شمرد و بیانگر صفت رحمانیت خداوند است. مطالب مطرح شده در سوره الرحمن را می‌توان به سه بخش کلی تقسیم کرد:
نعمت های دنیوی:
- اشاره به برخی نعمت‌ها مثل تعلیم قرآن کریم، آفرینش انسان و جن، آفرینش گیاهان، آفرینش آسمان، حاکمیت قوانین، آفرینش زمین با ویژگی‌هایش، خلقت میوهها، خلقت گلها و گیاهان معطر؛ تلاقی دریای شور و شیرین و نعمت‌های موجود در دریا.
برپایی قیامت:
- اشاره به فروپاشی نظام‌های دنیایی و برپایی قیامت، ویژگیهایی از قيامت، چگونگى حساب، كيفر و مجازات.
نعمت‌های اخروی:
- پس از اشاره‌ای کوتاه به عذاب جهنمیان، نعمت‌های نیکوکاران شمرده شده است. مهم‌ترین نعمت‌های بهشتی که به آنها اشاره شده است: باغ ها، چشمه ها، میوه ها، همسران زیبا و باوفا.
شان نزول سوره الرحمن
شماری از مفسران، علت نزول این سوره را آگاه نبودن مشرکان قریش از نام رحمان دانستهاند؛ آنها زمانی که آیه ۶۰ سوره فرقان (که در آن امر به سجده برای خداوند رحمان شده بودند) نازل شد، گفتند رحمان کیست و چیست؟ خداوند در مقابلِ این سخن آنها، سوره الرحمن را نازل کرد.
ثواب قرائت سوره الرحمن در روایات
پیامبر اسلام (ص):
- هر کسی سوره الرحمن را قرائت کند خداوند به ضعف و ناتوانی او رحم می آورد و او توانایی ادای شکر نعمت های خدادادی را پیدا می کند.
امام صادق (ع):
- از قرائت سوره الرحمن و عمل به آن غافل نباشید زیرا این سوره در دل منافقان استقرار نمی یابد. در روز قیامت خداوند این سوره را به شکل انسانی در بهترین شکل و خوشترین بو وارد می کند تا اینکه در جایگاهی که نزدیکتر از آن وجود ندارد نزد خداوند می ایستد. آنگاه خداوند می فرماید چه کسی در دنیا همواره تو را قرائت می کرد؟ سوره الرحمن در جواب می گوید ای پروردگارم فلان و فلان. پس از آن چهره ایشان سفید و نورانی می شود. خداوند به این گروه می فرماید هر کس را که دوست دارید شفاعت کنید. آن گاه خداوند می فرماید به بهشت وارد شوید و هر جایی که دوست دارید سکونت گزینید.
- هر کس سوره الرحمن را قرائت کند و همه جا پس از آیه «فبای الاء ربکما تکذبان» بگوید: «لابشیء من الائک رب اکذب» اگر در آن روز یا شب از دنیا برود شهید محسوب می شود.
حضرت زهرا (س):
- قرائت کننده سوره الرحمن در ملکوت آسمانها و زمین ساکن در بهشت فردوس خوانده می شود.
آثار و برکات سوره الرحمن
- آسان شدن امور
رسول خدا (ص) در مورد سوره الرحمن فرمودند: هر کس این سوره را بنویسد و به خود همراه داشته باشد خداوند هر کار سختی را برای او آسان می کند.
- درمان درد چشم
امام صادق (ع) فرمودند: اگر سوره الرحمن را بنویسند و همراه کسی که درد چشم دارد باشد، بهبود می یابد.
- بهبود بیماری طحال، قلب و…
مرحوم کفعمی در کتاب المصباح آورده است: اگر سوره الرحمن را بنویسند و بشویند و از آب آن بیاشامند برای بیماری طحال و دردها و بیماری های قلب مفید است و اگر نوشته آن را برای درد چشم و بیماری صرع به همراه داشته باشند بهبود می بخشد.
- آسان شدن وضع حمل
برای تسهیل وضع حمل آیه «سنفرغ لکم ایها الثقلان فبای الاء ربکما تکذبان» را بنویسند و بر پشت حامله ببندند بعد که فارغ شد آن را باز کنند.
نسخه اندروید سوره الرحمن به همراه فایل صوتی
دانلود ترتیل سوره الرحمن – استاد پرهیزگار
دانلود تلاوت سوره الرحمن – استاد عبدالباسط
متن سوره الرحمن
بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ
الرَّ‌حْمَـٰنُ ﴿١﴾
عَلَّمَ الْقُرْ‌آنَ ﴿٢﴾
خَلَقَ الْإِنسَانَ ﴿٣﴾
عَلَّمَهُ الْبَيَانَ ﴿٤﴾
الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ بِحُسْبَانٍ ﴿٥﴾
وَ النَّجْمُ وَ الشَّجَرُ يَسْجُدَانِ ﴿٦﴾
وَ السَّمَاءَ رَ‌فَعَهَا وَ وَضَعَ الْمِيزَانَ ﴿٧﴾
أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ ﴿٨﴾
وَ أَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَ لَا تُخْسِرُ‌وا الْمِيزَانَ ﴿٩﴾
وَ الْأَرْ‌ضَ وَضَعَهَا لِلْأَنَامِ ﴿١٠﴾
فِيهَا فَاكِهَةٌ وَ النَّخْلُ ذَاتُ الْأَكْمَامِ ﴿١١﴾
وَ الْحَبُّ ذُوالْعَصْفِ وَ الرَّ‌يْحَانُ ﴿١٢﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿١٣﴾
خَلَقَ الْإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ كَالْفَخَّارِ ﴿١٤﴾
وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِن مَّارِ‌جٍ مِّن نَّارٍ ﴿١٥﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿١٦﴾
رَ‌بُّ الْمَشْرِ‌قَيْنِ وَ رَ‌بُّ الْمَغْرِ‌بَيْنِ ﴿١٧﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿١٨﴾
مَرَ‌جَ الْبَحْرَ‌يْنِ يَلْتَقِيَانِ ﴿١٩﴾
بَيْنَهُمَا بَرْ‌زَخٌ لَّا يَبْغِيَانِ ﴿٢٠﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٢١﴾
يَخْرُ‌جُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَالْمَرْ‌جَانُ ﴿٢٢﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٢٣﴾
وَ لَهُ الْجَوَارِ الْمُنشَآتُ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلَامِ ﴿٢٤﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٢٥﴾
كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍ ﴿٢٦﴾
وَ يَبْقَىٰ وَجْهُ رَ‌بِّكَ ذُوالْجَلَالِ وَ الْإِكْرَ‌امِ ﴿٢٧﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٢٨﴾
يَسْأَلُهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْ‌ضِ ۚ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ ﴿٢٩﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٣٠﴾
سَنَفْرُ‌غُ لَكُمْ أَيُّهَ الثَّقَلَانِ ﴿٣١﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٣٢﴾
يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَن تَنفُذُوا مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْ‌ضِ فَانفُذُوا ۚ لَا تَنفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطَانٍ ﴿٣٣﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٣٤﴾
يُرْ‌سَلُ عَلَيْكُمَا شُوَاظٌ مِّن نَّارٍ وَنُحَاسٌ فَلَا تَنتَصِرَ‌انِ ﴿٣٥﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٣٦﴾
فَإِذَا انشَقَّتِ السَّمَاءُ فَكَانَتْ وَرْ‌دَةً كَالدِّهَانِ ﴿٣٧﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٣٨﴾
فَيَوْمَئِذٍ لَّا يُسْأَلُ عَن ذَنبِهِ إِنسٌ وَلَا جَانٌّ ﴿٣٩﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٤٠﴾
يُعْرَ‌فُ الْمُجْرِ‌مُونَ بِسِيمَاهُمْ فَيُؤْخَذُ بِالنَّوَاصِي وَ الْأَقْدَامِ ﴿٤١﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٤٢﴾
هَـٰذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِي يُكَذِّبُ بِهَا الْمُجْرِ‌مُونَ ﴿٤٣﴾
يَطُوفُونَ بَيْنَهَا وَبَيْنَ حَمِيمٍ آنٍ ﴿٤٤﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٤٥﴾
وَ لِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَ‌بِّهِ جَنَّتَانِ ﴿٤٦﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٤٧﴾
ذَوَاتَا أَفْنَانٍ ﴿٤٨﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٤٩﴾
فِيهِمَا عَيْنَانِ تَجْرِ‌يَانِ ﴿٥٠﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٥١﴾
فِيهِمَا مِن كُلِّ فَاكِهَةٍ زَوْجَانِ ﴿٥٢﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٥٣﴾
مُتَّكِئِينَ عَلَىٰ فُرُ‌شٍ بَطَائِنُهَا مِنْ إِسْتَبْرَ‌قٍ ۚ وَجَنَى الْجَنَّتَيْنِ دَانٍ ﴿٥٤﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٥٥﴾
فِيهِنَّ قَاصِرَ‌اتُ الطَّرْ‌فِ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَانٌّ ﴿٥٦﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٥٧﴾
كَأَنَّهُنَّ الْيَاقُوتُ وَ الْمَرْ‌جَانُ ﴿٥٨﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٥٩﴾
هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ ﴿٦٠﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٦١﴾
وَ مِن دُونِهِمَا جَنَّتَانِ ﴿٦٢﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٦٣﴾
مُدْهَامَّتَانِ ﴿٦٤﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٦٥﴾
فِيهِمَا عَيْنَانِ نَضَّاخَتَانِ ﴿٦٦﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٦٧﴾
فِيهِمَا فَاكِهَةٌ وَنَخْلٌ وَرُ‌مَّانٌ ﴿٦٨﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٦٩﴾
فِيهِنَّ خَيْرَ‌اتٌ حِسَانٌ ﴿٧٠﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٧١﴾
حُورٌ مَّقْصُورَ‌اتٌ فِي الْخِيَامِ ﴿٧٢﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٧٣﴾
لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنسٌ قَبْلَهُمْ وَ لَا جَانٌّ ﴿٧٤﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٧٥﴾
مُتَّكِئِينَ عَلَىٰ رَ‌فْرَ‌فٍ خُضْرٍ وَعَبْقَرِ‌يٍّ حِسَانٍ ﴿٧٦﴾
فَبِأَيِّ آلَاءِ رَ‌بِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿٧٧﴾
تَبَارَ‌كَ اسْمُ رَ‌بِّكَ ذِي الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَ‌امِ ﴿٧٨﴾
ترجمه سوره الرحمن
به نام خداوند رحمتگر مهربانِ
[خداى] رحمان، (۱)
قرآن را ياد داد. (۲)
انسان را آفريد، (۳)
به او بيان آموخت. (۴)
خورشيد و ماه بر حسابى [روان]اند. (۵)
و بوته و درخت چهره‌سايانند. (۶)
و آسمان را برافراشت و ترازو را گذاشت، (۷)
تا مبادا از اندازه درگذريد. (۸)
و وزن را به انصاف برپا داريد و در سنجش مكاهيد. (۹)
و زمين را براى مردم نهاد. (۱۰)
در آن، ميوه [ها] و نخلها با خوشه‌هاى غلاف دار، (۱۱)
و دانه‌هاى پوست‌دار و گياهان خوشبوست. (۱۲)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۱۳)
انسان را از گل خشكيده‌اى سفال مانند، آفريد. (۱۴)
و جن را از تشعشعى از آتش خلق كرد. (۱۵)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۱۶)
پروردگار دو خاور و پروردگار دو باختر. (۱۷)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۱۸)
دو دريا را [به گونه‌اى] روان كرد [كه] با هم برخورد كنند. (۱۹)
ميان آن دو، حد فاصلى است كه به هم تجاوز نمى‌كنند. (۲۰)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۲۱)
از هر دو [دريا] مرواريد و مرجان برآيد. (۲۲)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۲۳)
و او راست در دريا سفينه‌هاى بادبان‌دار بلند همچون كوه‌ها. (۲۴)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۲۵)
هر چه بر [زمين] است فانى‌شونده است. (۲۶)
و ذات باشكوه و ارجمند پروردگارت باقى خواهد ماند. (۲۷)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۲۸)
هر كه در آسمانها و زمين است از او درخواست مى‌كند. هر زمان، او در كارى است. (۲۹)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۳۰)
اى جن و انس، زودا كه به شما بپردازيم. (۳۱)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۳۲)
اى گروه جنّيان و انسيان، اگر مى‌توانيد از كرانه‌هاى آسمانها و زمين به بيرون رخنه كنيد، پس رخنه كنيد. [ولى] جز با [به دست آوردن] تسلطى رخنه نمى‌كنيد. (۳۳)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۳۴)
بر سر شما شراره‌هايى از [نوع] تفته آهن و مس فرو فرستاده خواهد شد، و [از كسى] يارى نتوانيد طلبيد. (۳۵)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۳۶)
پس آنگاه كه آسمان از هم شكافد و چون چرم گلگون گردد. (۳۷)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۳۸)
در آن روز، هيچ انس و جنى از گناهش پرسيده نشود. (۳۹)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۴۰)
تبهكاران از سيمايشان شناخته مى‌شوند و از پيشانى و پايشان بگيرند. (۴۱)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۴۲)
اين است همان جهنمى كه تبهكاران آن را دروغ مى‌خواندند. (۴۳)
ميان [آتش] و ميان آب جوشان سرگردان باشند. (۴۴)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۴۵)
و هر كس را كه از مقام پروردگارش بترسد دو باغ است. (۴۶)
پس كداميك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۴۷)
كه داراى شاخسارانند. (۴۸)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۴۹)
در آن دو [باغ] دو چشمه روان است. (۵۰)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۵۱)
در آن دو [باغ] از هر ميوه‌اى دو گونه است. (۵۲)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۵۳)
بر بسترهايى كه آستر آنها از ابريشم درشت‌بافت است، تكيه آنند و چيدن ميوه [از] آن دو باغ [به آسانى] در دسترس است. (۵۴)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۵۵)
در آن [باغها، دلبرانى] فروهشته نگاهند كه دست هيچ انس و جنى پيش از ايشان به آنها نرسيده است. (۵۶)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۵۷)
گويى كه آنها ياقوت و مرجانند. (۵۸)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۵۹)
مگر پاداش احسان جز احسان است؟ (۶۰)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۶۱)
و غير از آن دو [باغ]، دو باغ [ديگر نيز] هست. (۶۲)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۶۳)
كه از [شدّت] سبزى سيه‌گون مى‌نمايد. (۶۴)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۶۵)
در آن دو [باغ] دو چشمه همواره جوشان است. (۶۶)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۶۷)
در آن دو، ميوه و خرما و انار است. (۶۸)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۶۹)
در آنجا [زنانى] نكوخوى و نكورويند. (۷۰)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۷۱)
حورانى پرده‌نشين در [دل] خيمه‌ها. (۷۲)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۷۳)
دست هيچ انس و جنى پيش از ايشان به آنها نرسيده است. (۷۴)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۷۵)
بر بالش سبز و فرش نيكو تكيه زده‌اند. (۷۶)
پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را منكريد؟ (۷۷)
خجسته باد نام پروردگار شكوهمند و بزرگوارت، (۷۸)
