نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: ۷ خرداد ۱۴۰۱
ستاره | سرویس روانشناسی – توصیه کلی روانشناسان این است که ترجیحا افراد هنگام ازدواج به دنبال افرادی باشند که دارای نقاط مشترک بیشتری هستند. اختلاف طبقاتی در ازدواج خود زمینه‌ساز تفاوت‌های بسیاری بین زوج می‌شود. و از جمله عواملی است که موجب اختلاف در زندگی زناشویی می‌شود. در این نوشتار به بررسی عوامل موثر در این رابطه پرداخته‌ایم.
اختلاف طبقاتی در ازدواج و روابط خانوادگی
فرض کنید پسری که در یک خانواده اشرافی بزرگ شده و برای خود حیثیت اجتماعی قائل می‌باشد، ممکن است با یک دختر از یک خانواده کارگر به علل مختلف از قبیل زیبایی و یا همشاگردی بودن در دانشگاه ازدواج نماید. ابتدا ممکن است این موضوع مشکلی ایجاد نکند ولی به تدریج امکان دارد معاشرت پدر مادر و خانواده شوهر بدین علت که وصلت با یک خانواده‌ی کارگر و رفت و آمد با اقوام و خویشان به حیثیت و اعتبار خانوادگی آنها لطمه می‌زند منجر به ناسازگاری و اختلاف گردد و اگر به طلاق منجر نشود احتمالاً زندگی موفقی نخواهند داشت. این حالت ممکن است در مورد زن نیز ایجاد گردد. دختری که از یک طبقه مرفه است و با مردی تحصیلکرده و از طبقه پایین جامعه ازدواج می‌کند و احتمال دارد همان حالت در زمان معاشرت‌های خانوادگی دو طرف به وجود آید.
ازدواج با افراد نوکیسه
در مورد اختلاف طبقاتی در ازدواج حالت دیگری که قابل ذکر می‌باشد آن است که خانواده ممکن است به علت نوسانات اجتماعی از یک طبقه به طبقه دیگر ارتقا یا تنزل کنند. در نظر بگیرید شخصی که در شرایطی ثروتمند می‌شود و از نظر اجتماعی زندگی مرفهی تشکیل می‌دهد ولی فرهنگ خانواده به آن نسبت تغییر نمی‌کند (افراد به اصطلاح نوکیسه یا تازه به دوران رسیده). ازدواج با فرزند چنین خانواده‌ای با دید یک خانواده با حثیت اجتماعی طبقه بالا که درعمل فرهنگ آن را دارا نمی‌باشد در آینده احتمالاً مشکلاتی ایجاد نماید و کسی که قبل از ازدواج در مورد این خانواده زمینه‌ی ذهنی دیگری داشته در مواجهه با واقعیت ناشاد خواهد بود.
طبقه اجتماعی والدین و سلامت روان فرزندان
تشابه طبقه اجتماعی نه تنها کمک می‌کند که شما و همسرتان راحت‌تر با همدیگر کنار بیایید و حرف یکدیگر را بفهمید، بلکه روی آینده فرزندان هم تاثیر مستقیم می‌گذارد. محققان اخیرا به این نتیجه رسیده‌اند که در خانواده‌هایی که میان زن و شوهر اختلاف طبقاتی وجود داشته است، بچه‌ها با احتمال بیشتری دچار بیماری‌های روانی می‌شوند! چیزی که محققان درباره آن به دست آوردند این است که احتمالا سازگاری بیشتر والدین دارای تشابه طبقاتی در مسائل مربوط به زناشویی و فرزند پروری موجب به وجود آمدن این نتایج شده باشد.
نتایج مطالعه‌ای دیگر حاکی از آن است که میزان طلاق و تعارض‌های زناشویی حاد در زوج‌های دارای تشابه طبقاتی، تقریبا یک سوم زوج‌هایی بود که از نظر سطح طبقاتی با هم اختلاف داشتند و هرچقدر میزان تفاوت مالی و تحصیلاتی زوجین بیشتر می‌شد، این میزان افزایش می‌یافت.
عوامل دیگر در ارتباط با اختلاف طبقاتی در ازدواج
از جمله عوامل دیگری که می تواند زمینه ساز بروز اختلافات ناشی از اختلاف طبقاتی در ازدواج شود عبارتند از:
۱- اوقات فراغت: طبقات متفاوت اجتماعی به طور قطع تفریحات متفاوت و عادات مختلفی برای پر کردن اوقات فراقت خود دارند. همچنین بعضی والدین از زمان کودکی برای پرکردن اوقات فراغت فرزندانشان برنامه منظمی دارند. در حالیکه اوقات فراغت در بعضی خانواده‌های دیگر تعریفی ندارد.
۲- کلیشه‌های نقش جنسیتی: نقش جنسیتی به ویژگی‌‌هایی گفته می‌شود که از نظر فرد به جنس خاص (زن یا مرد) تعلق دارد. طبقات اجتماعی متفاوت، کلیشه های جنسیتی متفاوت و تعاریف متفاوتی از زن، مرد و نقش آنها در زندگی و وظایفشان نسبت بهم ایجاد می‌کند. مردسالاری، زن سالاری، مشارکت اجتماعی زن و مرد و تصمیم گیری و سیاست گذاری‌های کلی زندگی در خانواده‌هایی که از طبقات متفاوت هستند، فرق می‌کند.
۳- سطح تحصیلات: معمولا میزان تحصیلات افراد و خانواده‌های آنان که متعلق به طبقه بالای جامعه باشند بیشتر از طبقه متوسط و پایین است. و این می‌تواند عامل اختلاف بین زن و شوهر شود. تشابه سطح تحصیلات زوجین و خانواده‌های آنان موجب افزایش رضایت زناشویی، کاهش میزان طلاق و رشد اجتماعی کودکان می شود.
۴- مسایل اقتصادی: بدون شک تفاوت در اقتصاد خانواده‌ها در نوع نگرش، رفتار و چگونگی عملکرد افراد تأثیر بسزایی می‌گذارد. در این‌گونه روابط معمولا وضعیت مالی یکی از طرفین بسیار بهتر از دیگری است. برای افراد کم درآمد یا دارای درآمد متوسط، افزودن بر میزان مال و دارایی یکی از مسائل مهم زندگی به شمار می رود، بنابراین ممکن است آنها برای رسیدن به اهداف مالی خود از اهداف دیگری که به نظر شریک زندگی شان مهمتر است چشم‌پوشی کنند.
۵- شیوه فرزندپروری: افراد در طبقات اجتماعی متفاوت احتمالا از شیوه‌های فرزندپروری متفاوت استفاده می‌کنند. لذا دختر پسر نیز در هنگام ازدواج الگوهای فرزندپروری متفاوتی خواهند داشت که این مسئله موجب اایجاد اخلاف بین زن و شوهر در تربیت کودک خواهد شد.
نکات قابل توجه در اختلاف طبقاتی در ازدواج
- خانواده‌های موفق در طبقات اجتماعی بالا سعی کنند با خانواده‌های هم سطح خود ازدواج نمایند.
- چنانچه جوانی به خصوصیات برجسته از طبقه اجتماعی پایین بخواهد با جوانی از طبقه بالا ازدواج کند، باید او و خانواده‌اش را با ویژگی‌های خود آشنا نماید و با تشکیل جلساتی آنان را به خویشاوندان خود مواجه سازد در این حالت احتمال ناسازگاری کمتر خواهد بود.
- چنانچه جوانی از طبقه اجتماعی بالا بخواهد با جوان دیگری از طبقه اجتماعی پایین ازدواج کند، قبل از هر چیز باید موضوع را با خانواده خود در میان بگذارد و ترتیبی بدهد که خود و خانواده شرایط خانوادگی همسر آینده اش را بپذیرند.
- جوانانی هستند که برای آنها مسئله تربیت و اصالت خانوادگی در راس همه امور قرار دارد. این گونه افراد هرگز نباید با خانواده‌هایی که احتمالا ثروتمند نوکیسه هستند ازدواج کنند. انتخاب خانواده ای با اجداد و پدران متشخص برای آنان مناسب‌تر خواهد بود.
- چنانچه در شرایطی قرار دارد که امکان تحرک اجتماعی او به پایگاه اجتماعی بالاتر می‌رود، باید با کسی که همان شرایط را دارا می‌باشد ازدواج کند.
- برای بررسی وضع اجتماعی و اختلاف طبقاتی در ازدواج، کسب اطلاعات درباره خانواده، مانند خلق و خوی والدین، شغل آنها، محل تولد و رشد خانواده، تعداد خواهر و برادر و وضعیت هریک، شرایط زندگی پدر و مادر از نظر جدایی زندگی با هم ضروری است. این اطلاعات می‌تواند به ارزیابی انتخاب همسر کمک کند.
- در مورد دختر و پسری که از دو طبقه اجتماعی متفاوت هستند در صورت تصمیم به ازدواج باید کلیه واقعیت‌ها را قبل از عقد در اختیار خانواده‌های خود قرار دهند تا هردو با توجه به عکس‌العمل خانواده‌ها و با بصیرت کامل تصمیم گیری نمایند. جلسات مشاوره ای با خانواده‌ها و کسانی که در زندگی آنان حضور خواهند داشت می‌تواند به آنان کمک کند تا همسران آینده و خانواده‌های آنان با کلیه واقعیت‌های بعد از ازدواج آشنا شده و تصمیم با بصیرت و آگاهی کامل صورت گیرد.
