خصوصیات اخلاقی امام نهم، حضرت جواد الائمه (ع)

نام «جواد» یادآور جود و بخشش و احسان پروردگار متعال است و از صفات و نام‌های خداوند بوده، كه در وجود مقدس حضرت امام محمد تقى‏ (ع) تجسم یافته است و كرامت و احسان پدران بزرگوارش را در اذهان زنده می‌كند.

 

امام جواد امام نهم شیعیان

مهمترین خصوصیت اخلاقی امام نهم (ع) که به همین نام نیز مشهور گشته‌اند، ‌لقب ‌جواد است که حاکی ‌از آن‌ است‌ که آن حضرت، اهل ‌دهش ‌و بخشش‌ و به ‌سخاوت مشهور بوده اند. همچنین حضرت جواد (ع)، در میان شیعیان و اهل سنت به لقب “باب المراد” مشهور بودند، زیرا حاجت های مردم را بسیار برآورده می ساخت و کرامتهای بی شماری از آن حضرت دیده شده است.

امام رضا (ع) باتوجه به ویژگی های فرزند گرامیشان درباره ایشان می فرمایند: این مولودی است كه با بركت تر از او برای شیعیان ما به دنیا نیامده است.

(بحارالانوار، ج۵۰، ص۲۳، ح۱۴).

همچنین در بیان این بركت و بزرگواری امام جواد (ع) در جایی دیگرمی فرماید: الصادق والصابر والفاضل و قره اعین المؤمنین و غیظ الملحدین؛ او راستگو، صبور و بردبار، دارای فضیلت نور چشم مؤمنان و مایه خشم كفار است.

(مستدرك عوالم العلوم، ج ۳۲، ص ۷۲)

 

زندگی و سیره امام جواد (ع)

حضرت جواد (ع ) در سال ۱۹۵هجری در مدینه ولادت یافتند. نام ایشان محمد و معروف به جواد و تقی بودند. القاب دیگر ایشان رضی و متقی بوده، لیکن تقی از همه معروفتر است. امام‌ جواد تنها فرزند امام ‌رضا علیه‌السلام ‌است‌. امام‌ جواد (ع)، ‌هفت ‌سال ‌و اندی‌ از عمر پدر گرامیشان را درک و در ۸ سالگی به امامت رسیدند و سرانجام در آخر ذیقعدۀ سال ٢٢٠ هجرى توسط همسرشان ام الفضل دختر مأمون در حالی که بیش از ۲۵ سال نداشتند و پس از ۱۷ سال امامت، به شهادت رسیدند.

 

خصوصیات اخلاقی امام نهم (ع) حضرت جواد الائمه

از مهمترین خصوصیات اخلاقی امام نهم (ع)حضرت جواد الائمه، بردباری، بخشندگی و سخاوت آن حضرت بود. امام نهم(ع) در مقابل مصائب و گرفتارى‏هاى روزگار به شدّت شكیبا و بردبار بودند. آن حضرت در مقابل حوادث سخت و پیشآمدهاى ناگوار هیچ‏گاه برآشفته و مضطرب نمی‌‏شد بلكه با اتكال به خداى متعال به صبر و تحمّل روى می‌آورد. البته این در صورتى بود كه به شخص حضرت مشكلات روى می‌آورد؛ اما در مورد اصول اسلامى و حدود الهى كاملاً در مقام دفاع برآمده و موضع‏گیری‌هاى اساسى و حساب شده داشتند.

مدارا با همسر ناشایست، بردبارى در قبال ستم‏هاى حاكمان مستبد و صبر در ناملایمات فراوان زندگى همانند شهادت پدر، نمونه‏‌هایى از بردبارى آن حضرت است. آن بزرگوار صبر بر مصائب را از بهترین صفات نیك‏مردان قلمداد كرده و می‌فرمود:

اَلصَّبْرُ عَلَى المُصیبَةِ مُصیبَةٌ عَلَى الشَّامِتِ بِها؛ شكیبائى بر ناملایمات و مصائب، بر شماتت كنندگان مصیبت زده ناگوار است.

از دیگر خصوصیات اخلاقی امام نهم (ع)، شجاعت و صراحت لهجه در گفتارهاى حق‏طلبانه بود .

خدمت به مردم و رفع نیازهاى آنانهمانند سایر ائمه اطهار (ع) از ویژگی های رفتاری امام نهم بود. آن حضرت باتقواترین فرد اهل زمان خود بود و کسی در جود و بخشش در مرتبه آن حضرت قرار نداشت. ایشان ‌در آغاز هر ماه‌صدقه‌ می‌داد، با مردم ‌به ‌نیکی‌ معاشرت‌ و به‌ ایشان ‌سلام‌ می‌کرد، برای ‌رفع‌ گرفتاریهای‌ مردم ‌نزد صاحبان ‌مناصب ‌شفاعت‌ می‌کرد، از خطا‌ها درمی‌گذشت‌و برای ‌اصحابش ‌دعامی‌فرمود.

عبادت های پیوسته امام و نیایش های شبانه آن حضرت مشهور بود. اظهار نیازمندی به درگاه ایزد متعال خصوصیت ویژه همه امامان و از جمله خصوصیات اخلاقی امام نهم (ع) بود.

 

خصوصیات اخلاقی امام نهم (ع) از نگاه علمای شیعه و سنی

امام جواد (ع) با زندگی خود بسیاری از اندیشه های انحرافی و باطلی را كه در جامعه پیدا شده بود، به چالش جدی كشید و دوباره آموزه های قرآنی و معجزات و بینات روشنگر و بصیرت بخش آن را زنده كرد و مردم را به صراط مستقیم دعوت كرد تا از مسیر انحرافی كه پس از سقیفه توسط ابوسفیان و معاویه و منافقانی از صحابه شكل گرفته بود، باز دارد و راه حقیقت و روشن را نشان دهد.

علمای شیعه همگی بر فضل، بزرگواری، علم، حلم و دیگر کمالات آن حضرت تصریح کرده اند و او را همچون جدش رسول خدا (ص) و علی ابن ابی طالب علیه السلام جامع خوبی‌ها شمرده‌اند. علمای بزرگ اهل سنت نیز همگی بر فضیلت و برتری امام (ع) بر اهل زمان خود اعتراف کرده‌اند. امام جواد (ع) شخصیتی بی نظیر و جامع کمالات و فضایل علمی و اخلاقی بود که دوست و دشمن را تحت تاثیر قرار داد، و به اعجاب و تحسین واداشت.