نویسنده: ایمان آقایی
بروزرسانی: ۲۹ آبان ۱۴۰۲
ستاره | سرویس علوم – سنگ کنگلومرا، سنگ رسوبی ساخته شده از سنگریزه‌های گرد و شن و ماسه است که معمولا انسجام خود را با یکدیگر به وسیله سیلیکا، کلسیت یا اکسید آهن حفظ می‌کنند. سنگ کنگلومرا شبیه ماسه سنگ است، اما ذرات تشکیل دهنده‌ی آن به جای ماسه از سنگریزه‌های زاویه دار یا گرد تشکیل شده است. سنگ کنگلومرا سنگ درشت بافی است که اغلب در مسیر رودخانه‌ها شکل می‌گیرد. سنگریزه‌ها و ماسه می‌توانند از بسیاری از مواد معدنی متفاوت تشکیل شده باشند، اما معمولا از مواد معدنی بر پایه‌ی کوارتز شکل گرفته اند. سنگ کنگلومرا درجه‌ی سختی متنوعی دارد و اغلب شبیه بتون به نظر می‌رسد و معمولا در لایه‌های طبقاتی عمدتا سفت و سخت یافت می‌شوند. بستر‌های کنگلومرا اغلب منابع آب زیرزمینی یا پترولیوم هستند و در صنایع ساختمانی به عنوان سنگ تزیینی به کار می‌رود.
چگونگی تشکیل سنگ کنگلومرا
سنگ کنگلومرا زمانی پدید می‌آید که شن‌ها یا ریگ‌ها می‌توانند با طی کردن مسافت‌ها مسیر گرد شوند یا دستخوش غلتیدن قرار گیرند. سواحل دریاها، بستر رودخانه‌ها و یخچال‌های طبیعی می‌توانند کنگلومرا تولید کنند. زمانی که سنگریزه‌ها و حتی تخته سنگ‌ها به اندازه‌ی کافی از محل اصلی خود جا به جا شوند و گرد شوند یا دستخوش حرکات مکانیسمی قرار گیرند، احتمال ایجاد کنگلومرا افزایش می‌یابد. کلسیت، سیلیکا یا اکسید آهن فضای بین سنگریزه‌ها را پر کرده و آن‌ها را محکم به یکدیگر می‌چسبانند. برخی اوقات همه آوارهای موجود در کنگلومرا به یک اندازه هستند، اما معمولا سنگریزه‌های کوچکتری وجود دارند که تا حدودی فضا‌های بین آوارهای بزرگتر را پر می‌کنند. مناطق مناسب برای تولید سنگ کنگلومرا سواحل، بستر رودخانه‌ها و یخچال‌هاست.
تعریف مهم: آوار به دانه یا اجزای ریز سنگ‌های آواری مانند اجزای ماسه سنگ گفته می‌شود.
طبقه‌بندی سنگ کنگلومرا
ترکیب آوارها
اندازه‌ی آوارها
مقدار و ترکیبات شیمیایی ماتریکس، بافت
ویژگی‌ها و کاربردها
سنگ کنگلومرا را کجا می‌توان پیدا کرد؟
سنگ کنگلومرا در مریخ
تفاوت سنگ کنگلومرا و ماسه سنگ
| مبنای مقیسه | کنگلومرا | ماسه سنگ |
| رنگ | بژ، سیاه، قهوه‌ای، نخودی، خاکستری روشن تا تیره، نارنجی، حنایی، سفید و زرد | بژ، سیاه، قهوه‌ای، بی‌رنگ، کرم، قهوه‌ای تیره، خاکستری، سبز روشن، خاکستری روشن تا تیره، صورتی، قرمز، سفید و زرد |
| مقاومت نسبت به آب و اسید | مقاوم نیست | مقاوم است |
| ظاهر عمومی | گرد و براق | سخت و محکم |
| عناصر تشکیل دهنده | خاک رس، شن و ماسه، سیلیکا، گل و لای، نمک، کلسیت. | کلسیت، خاک رس، مواد معدنی حاوی رس، فلدسپار، میکا، کوارتز، اکسید آلومینیوم، اکسید آهن ۳، اکسید پتاسیم، منیزیم اکسید، اکسید سدیم، سی لی کن دی اکسید. |
| غلظت |
۱.۷ الی ۲.۳ گرم بر سانتی متر مکعب
|
۲.۲ الی ۲.۸ گرم بر سانتی متر مکعب
|
| سختی | ۳-۲ | ۷-۶ |
| کاربردها | کنگلومرا برای سنگ ساختمان، سنگ روکار، تزیینات باغ‌ها، ساختمان‌های اداری، کفپوش پشت بام‌ها، به عنوان سنگ بعد، تولیدات سنگ سیمان، مصالح ساختمانی، برای مصالح راه‌ها و سنگ‌های جاده‌ها به کار می‌رود. | ماسه سنگ برای سنگ‌های ساختمانی، به عنوان سنگ روکار، ادارات و ساختمان‌ها، تولیدات سیمانی، مصالح ساختمانی و برای مصالح جاده‌ها، تولیدات شیشه و سرامیک و ماده‌ی خام تولیدات ملاط و سیمان کاربرد دارد. |
