نویسنده: سمیه قندهاری
بروزرسانی: ۱۱ آذر ۱۴۰۰
ستاره | سرویس روانشناسی – تکلیف درسی یکی از منابع عمده تعارض بین والدین و فرزندان آنهاست. اغلب کودکان از انجام تکالیف درسی امتناع می‌ورزند. آنها تا آخرین دقیقه از انجام آن سرباززده و بهانه می‌آورند. والدین نسبت به این نگرش و طرز رفتار کودکان خود حساس بوده و دچار خشم و ناامیدی می‌شوند چرا که اغلب والدین کمال‌گرا بوده و دوست دارند همه کارها به نحو کاملا مطلوب انجام بگیرد. به همین خاطر وقتی می‌بینند که کودکشان در انجام دادن تکالیف مدرسه ضعیف عمل می‌کند احساس شرم و خجالت کرده و پیش خود فکر می‌کنند که معلم کودکشان در مورد آنها چه فکری خواهد کرد. در ادامه به راهکارهایی پرداخته‌ایم که به شما در حل مشاجره‌های مربوط به تکالیف درسی کودکانتان کمک می‌کند.
شیوه تسهیل انجام تکالیف درسی کودکان
بسیاری از والدین ارزش و اهمیت تکالیف مدرسه را به خوبی می‌دانند اما کودکان آن را خسته کننده و تکراری تلقی می‌کنند. والدین می‌دانند کودکانی که تکلیف درسی خود را بطور مطلوب انجام می‌دهند در مدرسه هم شاگردان خوبی در یادگیری بوده و نمرات درسی آنها بهتر است ولی بعضی از کودکان تکالیف مدرسه را به عنوان یک تنبیه تلقی می‌کنند که آنها مجبورند بابت عدم موفقیت در مدرسه انجام بدهند.
چندین فاکتور وجود دارد که موقع تدوین راهبرد موفقیت آمیز تکالیف مدرسه کودکان بایستی مد نظر قرار گیرند:
۱- معلم کودکتان را ببینید و در مورد خط مشی تکالیف مدرسه فرزند خود از او سوال کنید.
۲- لازم است کودکان بدانند که انجام تکالیف درسی جزء وظایف آنهاست نه جزء وظایف شما. بسیاری از والدین برای انجام تکالیف مدرسه فرزندان خود هر شب بالای سر آنها می‌ایستند و هر تکلیفی برای آنها یک چالش محسوب می‌شود. در حالی که تکالیف مدرسه چالشی بین معلم و کودک شماست و شما در این میان یک تسهیل کننده هستید. کار شما کمک رسانی به کودک در انجام تکالیفشان است. اگر قبلا به این وضعیت دشوار گرفتار آمده‌اید امشب آن را متوقف کنید و به کودک خود بگویید که وظیفه شما این است که به او در انجام تکالیف مدرسه کمک کنید نه اینکه تکالیف او را انجام بدهید. در اینجا به مواردی اشاره می‌شود که می‌توانید در این خصوص انجام بدهید:
- اطمینان حاصل کنید که کودک شما زمان کافی برای انجام تکالیف درسی را در اختیار دارد.
- فعالیت‌های فوق برنامه از قبیل فعالیت‌های ورزشی و کلاس‌های موسیقی خوب هستند اما تکالیف مدرسه در اولویت می‌باشد.
- هر روز برای انجام تکالیف مدرسه زمان خاصی را اختصاص دهید. در صورت امکان در خصوص زمان خاص انجام تکالیف درسی با کودکان خود صحبت کنید و در صورت لزوم زمان فعالیت‌ها را تغییر دهید.
- برای انجام تکالیف محل خاصی را اختصاص بدهید. چنین مکانی بایستی عاری از هرگونه سر و صدا و عوامل مزاحم باشد. در طول انجام تکالیف مدرسه تلویزیون باید خاموش باشد.
- والدین می‌توانند از طریق مطالعه کردن الگوی خوبی برای فرزندان خود باشند.
- حتی الامکان برای انجام تکالیف درسی میز و صندلی مناسب و نور کافی برای کودکتان وجود داشته باشد.
- تمامی مایحتاج یک کودک را در این خصوص در اختیار او بگذارید تا مجبور نباشد وقت خود را بیهوده از دست بدهد.
- تکالیف را با کودک خود مرور کنید و ببینید که آیا کودک شما آن را فهمیده است یا خیر. اولین سوال یا مسئله را خودتان به همراه کودکتان انجام بدهید این کار به آنها کمک خواهد کرد تا بدانند که حل مسئله یا انجام تکالیف گفته شده آن چندان هم دشوار نیست.
- در هر مرحله از مراحل انجام تکالیف مدرسه کودکی خود را تشویق کنید. مثلا بگویید که در انجام تکالیف به توانایی او ایمان دارید و چون توانسته است اولین مورد را درست انجام بدهد موارد دیگر را هم به نحوه بهتر انجام خواهد داد.
- برای پاسخ به سوالات احتمالی کودک خود در دسترس باشید.
- بعضی از کودکان چون تکالیف درسی محوله را نامربوط می‌دانند از انجام آن امتناع می‌ورزند. مثلا می‌گویند «چرا باید این تکالیف را انجام بدهند؟ این کار احمقانه است!». بعضی از تکالیف ممکن است برای آنها کسل کننده و نامربوط باشد اما کودکان به هر حال باید آنها را انجام بدهند. به آنها بگویید که «مجبور نیستید اینگونه تکالیف را دوست داشته باشید اما مجبورید که آنها را انجام بدهید چرا که زندگی یعنی همین! بعضی از جنبه‌های کار ما نیز نامربوط و کسل کننده است اما به هر حال به آن عادت کرده‌ایم».
- به کودکان خود یاد بدهید که بدترین تکلیف را در ابتدا انجام بدهد. اگر کودکتان در انجام تکالیف ریاضی با مشکل مواجه است ابتدا آن را انجام بدهید تا کودک احساس راحتی بکند. بقیه تکالیف کمتر برای کودکان تهدید کننده خواهد بود.
- بعضی از کودکان تکلیف درسی خود را با سرعت هرچه تمامتر انجام می‌دهند. چنین کاری اگر منجر به بی‌دقتی شود مشکل ساز خواهد بود. اما اگر انجام کار درست و مرتب است اشکالی ندارد. هرگز کودک خود را به خاطر انجام سریع تکلیف درسی اما کاملا درست تنبیه نکنید اما اگر نادرست باشد به او بگویید که دوباره آن را انجام بدهد.
مشوق‌های مربوط به انجام تکالیف درسی
برای بسیاری از کودکان راهبردهای برنامه‌ریزی و سازماندهی مورد بحث در بالا به انضمام تشویق کلامی برای ایجاد عادات موفقیت آمیز انجام تکالیف درسی کافیست اما برای بعضی از کودکان این راهبردها کافی نیستند. بعضی از کودکان نسبت به انجام تکالیف مدرسه بی‌تمایل بوده و بعضی دیگر نسبت به آن سهل‌انگارند. کودکان برای انجام تکالیف مدرسه خود به مشوق‌های قویتری نیاز دارند.
چک لیست‌ها، جدول تشویقی و قراردادها، مشوق‌های خوبی برای کودکان مهیا می‌کند. برای آنها پاداش‌های روزانه، هفتگی و یا درازمدت در نظر بگیرید. برای بهبود عادات مربوط به انجام تکلیف درسی کودکان لیستی از فعالیت‌های خاصی را که کودکانتان توان انجام آن را دارد درست کنید. چک لیست زیر اهمیت مسئولیت پذیری را مورد تاکید قرار می‌دهد. با کمک چک لیست زیر و امتیاز قرار دادن برای انجام موارد یادشده در آن، به کودکتان می‌توانید در ایجاد انگیزه برای انجام تکالیف کمک کنید.
| چهارشنبه | سه شنبه | دوشنبه | یکشنبه | شنبه | |
| نوشتن تکالیف | |||||
| آوردن مواد درسی به خانه | |||||
| به موقع شروع کردن | |||||
| مستقلانه کار کردن | |||||
| تمیز و با دقت بودن | |||||
| کار خود را چک کردن | |||||
| به موقع تمام کردن | |||||
| تحویل تکالیف درسی |
کودکان باید این نکته را بدانند که موفقیت تحصیلی و انجام تکالیف درسی جزء وظایف آنهاست نه وظیفه شما و شما قبلا این وظایف را انجام داده‌اید. آنها همچنین باید بدانند که برای خوشنود ساختن خودشان بایستی نهایت تلاششان را جهت موفقیت تحصیلی خود به عمل بیاورند.
منبع: کتاب چگونه با کودک خود رفتار کنیم؟
