نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: ۸ آذر ۱۴۰۰
ستاره | سرویس مذهبی – امام جعفر صادق (ع) امام ششم شیعیان می‌باشد که بعد از پدرشان امام محمدباقر (ع) و در سن ۳۱ سالگی به امامت شیعیان رسید. آغاز امامت امام جعفر صادق (ع) همزمان بود با سال‌های پایان حکومت بنی امیه و لذا ایشان به علت ضعف نظام سیاسی نسبت به سایر امامان فرصت بیشتری برای تعالیم مذهبی و فرهنگی شیعیان داشتند. به گونه‌ای که بیشترین احادیث شیعه از ایشان نقل گردیده است. همچنین احکام فقهی امام جعفر صادق مهمترین منبع فقه شیعه می‌باشد تا آنجا که فقه شیعه پس از ایشان به فقه جعفری معروف شد. در اینجا می‌توانید مجموعه‌ای از احادیث امام صادق (ع) را مطالعه نمایید.
۲۵ حدیث از امام صادق
۱- الْمُفَوِّضُ أَمْرَهُ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى فِي رَاحَةِ الْأَبَدِ وَ الْعَيْشِ الدَّائِمِ الرَّغَدِ وَ الْمُفَوِّضُ حَقّاً هُوَ الْعَالِي عَنْ كُلِّ هِمَّةٍ دُونَ اللَّهِ تَعَالَى
كسى كه كارهاى خود را به خدا بسپارد همواره از آسايش و خير و بركت در زندگى برخوردار است و واگذارنده حقيقى كارها به خدا، كسى است كه تمام همّتش تنها بسوى خدا باشد.
(مصباح الشريعة ص ۱۷۵)
۲- كَم مِن حَريصٍ عَلى أمرٍ قَد شَقِىَ بِهِ حينَ أتاهُ وَ كَم مِن تارِكٍ لأَِمرٍ قَد سَعِدَ بِهِ حينَ أتاهُ؛
چه بسيار حريص بر كارى كه وقتى بدان دست يافت با آن بدبخت شد و چه بسيار رها كننده كارى كه وقتى به آن رسيد، به وسيله آن خوشبخت شد.
(تحف العقول، ص ۳۷۷)
۳- كَثرَةُ النَّومِ مَذهَبَةٌ للدِّينِ والدُّنيا؛
پرخوابى، دين و دنيا را از بين مىبرد.
(ميزان الحكمة، ج ۱۲ ، ص ۴۹۳)
۴- إنَّ العالِمَ إذا لَم يَعمَل بِعِلمِهِ زَلَّت مَوعِظَتُهُ عَنِ القُلوبِ كَما يَزِلُّ المَطَرُ عَنِ الصَّفا؛
هرگاه عالم به علمش عمل نكند. [اثر] موعظهاش از دل‌ها زايل مىشود؛ آن چنان كه باران از روى سنگ صاف مىلغزد.
(دانش نامه قرآن و حدیث: ج۱۵، ص ۲۹۰)
۵- اِعْلَموا اَنَّ اللّهَ تَعالى يُبْغِضُ مِنْ خَلْقِهِ الْمتَلَوِّنَ، فَلا تَزولوا عَنِ الْحَقِّ وَاَهْلِهِ؛
بدانيد كه خداوند از انسانهايى كه دائما رنگ عوض مىكنند نفرت دارد. پس از حق و اهل آن جدا نشويد.
(ميزان الحكمه، ج ۳، ص ۱۵۸)
۶- إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَعْلَمَ صِحَّةَ مَا عِنْدَ أَخِيكَ فَأَغْضِبْهُ فَإِنْ ثَبَتَ لَكَ عَلَى الْمَوَدَّةِ فَهُوَ أَخُوكَ وَ إِلَّا فَلَا.
چون خواستى سلامت نفس برادرت را دریابى، او را به خشم آور. اگر در رفاقت با تو استوار ماند، او برادر تو است، وگرنه برادرت نیست.
(تحف‌العقول، ص۳۵۷)
۷- لَا تَثِقَنَّ بِأَخِيكَ كُلَّ الثِّقَةِ، فَإِنَّ صَرْعَةَ الِاسْتِرْسَالِ لَا تُسْتَقَالُ.
به دوستت اعتمادِ مطلق مکن، زیرا زمین‌خوردن و ازپاى‌درآمدن بر اثر دلباختگى و اعتماد همه‌جانبه، درمان و جبرانى ندارد.
(تحف‌العقول، ص۳۵۷)
۸- إِزَالَةُ الْجِبَالِ أَهْوَنُ مِنْ إِزَالَةِ قَلْبٍ عَنْ مَوْضِعِهِ.
برکندن کوه‌ها آسان‌تر از برکندن دل‌ها از جاى خویش است.
(تحف‌العقول، ص۳۵۸)
۹- الرَّغْبَةُ فِي الدُّنْيَا تُورِثُ الْغَمَّ وَ الْحَزَنَ وَ الزُّهْدُ فِي الدُّنْيَا رَاحَةُ الْقَلْبِ وَ الْبَدَنِ.
میل به دنیا، مایۀ غم و اندوه است و بىمیلى و زهد به دنیا، مایۀ آسایش دل و پیکر است.
(تحف‌العقول، ص۳۵۸)
۱۰- لَا يَصْلُحُ الْمُؤْمِنُ إِلَّا عَلَى ثَلَاثِ خِصَالٍ التَّفَقُّهِ فِي الدِّينِ وَ حُسْنِ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ وَ الصَّبْرِ عَلَى النَّائِبَةِ.
مؤمن جز به سه خصلت نیک نشود: فهم عمیق در دین، اندازه‌دارى نیکو در زندگانى و بردبارى بر ناگوارى.
(تحف‌العقول، ص۳۵۸)
۱۱- الْمُؤْمِنُ لَا يَغْلِبُهُ فَرْجُهُ وَ لَا يَفْضَحُهُ بَطْنُهُ.
بر مؤمن، عورتش چیره نگردد و شکمش او را رسوا نسازد.
(تحف‌العقول، ص۳۵۸)
۱۲- إِنَّمَا يَأْمُرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ مَنْ كَانَتْ فِيهِ ثَلَاثُ خِصَالٍ عَالِمٌ بِمَا يَأْمُرُ عَالِمٌ بِمَا يَنْهَى عَادِلٌ فِيمَا يَأْمُرُ عَادِلٌ فِيمَا يَنْهَى رَفِيقٌ بِمَا يَأْمُرُ رَفِيقٌ بِمَا يَنْهَى.
تنها کسى مىتواند امربه‌معروف کند یا نهى‌ازمنکر نماید که داراى سه صفت باشد: به آنچه امر مىکند و از آنچه نهى مىنماید آگاه باشد، عادلانه امر کند و نهى نماید، با مهربانى و نرمی امر و نهى کند.
(تحف‌العقول، ص۳۵۸)
۱۳- إِنَّ اللَّهَ أَنْعَمَ عَلَى قَوْمٍ بِالْمَوَاهِبِ فَلَمْ يَشْكُرُوهُ فَصَارَتْ عَلَيْهِمْ وَبَالًا وَ ابْتَلَى قَوْماً بِالْمَصَائِبِ فَصَبَرُوا فَكَانَتْ عَلَيْهِمْ نِعْمَةً.
خداوند بخشش‌هایی به مردمى داد و شکرش نکردند و آن نعمت‌ها وبال آنها شد؛ و مردمى را به مصیبت‌ها گرفتار کرد و صبر کردند، و بلاها براى آنها نعمت شد.
(تحف‌العقول، ص۳۵۹)
۱۴- مَا أَقْبَحَ الِانْتِقَامَ بِأَهْلِ الْأَقْدَارِ.
انتقام‌جویى قدرتمندان چه زشت است.
(تحف‌العقول، ص۳۵۹)
۱۵- سَأَلَهُ علیه‌السلام رَجُلٌ أَنْ يُعَلِّمَهُ مَا يَنَالُ بِهِ خَيْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ لَا يُطَوِّلَ عَلَيْهِ، فَقَالَ علیه‌السلام: لَا تَكْذِبْ.
مردى از امام صادق علیه‌السلام درخواست کلامى کوتاه نمود که حاوى خیر دنیا و آخرت باشد، ایشان فرمود: دروغ مگو.
(تحف‌العقول، ص۳۵۹)
۱۶- بَرُّوا آبَاءَكُمْ يَبَرَّكُمْ أَبْنَاؤُكُمْ وَ عِفُّوا عَنْ نِسَاءِ النَّاسِ تَعِفَّ نِسَاؤُكُمْ.
با پدران خود خوش‌رفتارى کنید تا مشمول خوش‌رفتارى فرزند خود گردید؛ و نسبت به زنان مردم رعایت عفّت و پاکدامنى بنمایید تا زنانتان عفیف و پاکدامن گردند.
(کافی، ج۵، ص۵۵۴)
۱۷- تَرْكُ الْحُقُوقِ مَذَلَّةٌ وَ إِنَّ الرَّجُلَ يَحْتَاجُ إِلَى أَنْ يَتَعَرَّضَ فِيهَا لِلْكَذِبِ.
رعایت نکردن حقوق، زبونى است، و مرد را براى پوزش‌خواهى به دروغ وامىدارد.
(تحف‌العقول، ص۳۶۰)
۱۸- اتَّقِ اللَّهَ بَعْضَ التُّقَى وَ إِنْ قَلَّ وَ دَعْ بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ سِتْراً وَ إِنْ رَقَّ.
از خدا اندکى هم که باشد، پروا کنید؛ و میان خود و خدا پردهاى، هرچند نازک، بگذارید.
(تحف‌العقول، ص۳۶۱)
۱۹- مَنْ مَلَكَ نَفْسَهُ إِذَا غَضِبَ وَ إِذَا رَغِبَ وَ إِذَا رَهِبَ وَ إِذَا اشْتَهَى حَرَّمَ اللَّهُ جَسَدَهُ عَلَى النَّارِ.
آن‌کس که هنگام خشم، طمع، ترس، و خواهش نفس خویشتندار باشد، خدا بدنش را بر آتش حرام می‌کند.
(تحف‌العقول، ص۳۶۱)
۲۰- الْعَافِيَةُ نِعْمَةٌ خَفِيفَةٌ إِذَا وُجِدَتْ نُسِيَتْ وَ إِذَا عُدِمَتِ ذُكِرَتْ.
عافیت، نعمتى سبک‌وزن است. تا هست، فراموش مىشود و چون رفت، به یاد مىآید.
(تحف‌العقول، ص۳۶۱)
۲۱- ان من اعظم الناس حسرة یوم القیامة، من وصف عدلا ثم خالفه الى غیره.
پشیمان ترین شخص در روز قیامت، کسى است که براى مردم از عدالت سخن بگوید، اما خودش به دیگران عدالت روا ندارد.
(وسائل الشیعه،ج۱۵،ص۲۹۵)
۲۲- ما عذب الله امة الا عند استهانتهم بحقوق فقراء اخوانهم
خداوند امتى را عذاب نخواهد کرد، مگر در وقتى که نسبت به حقوق برادران نیازمند خود سستى نمایند.
(مستدرک ،ج ۱۲، ص۴۱۳)
۲۳- ایـاکـم ان یحسـد بعضکـم بعضـا فـان الکفـر اصله الحسـد.
از حسـد ورزى به یکـدیگـر بپـرهیزیـد، زیـرا ریشه کفـر، حسـد است.
(تحف العقول ، ص ۳۱۵)
۲۴- لاتشـاور احمق و لاتستعن بکذاب و لاتثق بمـودة ملوک
با احمق مشورت نکن و از دروغگو یارى مجو و به دوستى زمامداران اعتماد مکن.
(تحف العقول،ص۳۱۶)
۲۵- إِذَا كَانَ الزَّمَانُ زَمَانَ جَوْرٍ وَ أَهْلُهُ أَهْلَ غَدَرٍ فَالطُّمَأْنِينَةُ إِلَى كُلِّ أَحَدٍ عَجْزٌ.
آنگاه که روزگار، زمانۀ ستم باشد و مردمش اهل نیرنگ باشند، اعتماد به هرکسى درماندگى است.
(تحف‌العقول، ص۳۵۷)
۲۶- مَن یَثِقَ بِاللَّهِ یَکفِهِ ما أهَمَّهُ مِن أمرِ دُنیاهُ و آخِرَتِهِ
هر که به خدا اعتماد کند، خداوند کارهاى دنیا و آخرتش را، که او را بى قرار کردهاند، کفایت می‌کند.
(تحف العقول، ص ۳۰۴)
