۲۵ حدیث از امام صادق (ع)؛ با ترجمه و ذکر منبع

۹- الرَّغْبَةُ فِي الدُّنْيَا تُورِثُ الْغَمَّ وَ الْحَزَنَ وَ الزُّهْدُ فِي الدُّنْيَا رَاحَةُ الْقَلْبِ وَ الْبَدَنِ.

میل به دنیا، مایۀ غم و اندوه است و بى‏‌میلى و زهد به دنیا، مایۀ آسایش دل و پیکر است.

(تحف‌العقول، ص۳۵۸)

۱۰- لَا يَصْلُحُ الْمُؤْمِنُ إِلَّا عَلَى ثَلَاثِ خِصَالٍ التَّفَقُّهِ فِي الدِّينِ وَ حُسْنِ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ وَ الصَّبْرِ عَلَى النَّائِبَةِ.

مؤمن جز به سه خصلت نیک نشود: فهم عمیق در دین، اندازه‌دارى نیکو در زندگانى و بردبارى بر ناگوارى.‏

(تحف‌العقول، ص۳۵۸)

۱۱- الْمُؤْمِنُ لَا يَغْلِبُهُ فَرْجُهُ وَ لَا يَفْضَحُهُ بَطْنُهُ.

بر مؤمن، عورتش چیره نگردد و شکمش او را رسوا نسازد.

(تحف‌العقول، ص۳۵۸)

۱۲- إِنَّمَا يَأْمُرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ مَنْ كَانَتْ فِيهِ ثَلَاثُ خِصَالٍ عَالِمٌ بِمَا يَأْمُرُ عَالِمٌ بِمَا يَنْهَى عَادِلٌ فِيمَا يَأْمُرُ عَادِلٌ فِيمَا يَنْهَى رَفِيقٌ بِمَا يَأْمُرُ رَفِيقٌ بِمَا يَنْهَى.

تنها کسى مى‏‌تواند امربه‌معروف کند یا نهى‌ازمنکر نماید که داراى سه صفت باشد: به آنچه امر مى‏‌کند و از آنچه نهى مى‏‌نماید آگاه باشد، عادلانه امر کند و نهى نماید، با مهربانى و نرمی امر و نهى کند.

(تحف‌العقول، ص۳۵۸)

۱۳- إِنَّ اللَّهَ أَنْعَمَ عَلَى قَوْمٍ بِالْمَوَاهِبِ فَلَمْ يَشْكُرُوهُ فَصَارَتْ عَلَيْهِمْ وَبَالًا وَ ابْتَلَى قَوْماً بِالْمَصَائِبِ فَصَبَرُوا فَكَانَتْ عَلَيْهِمْ نِعْمَةً.

خداوند بخشش‌هایی به مردمى داد و شکرش نکردند و آن نعمت‌ها وبال آنها شد؛ و مردمى را به مصیبت‌ها گرفتار کرد و صبر کردند، و بلاها براى آنها نعمت شد.

(تحف‌العقول، ص۳۵۹)

۱۴- مَا أَقْبَحَ الِانْتِقَامَ بِأَهْلِ الْأَقْدَارِ.

انتقام‌جویى قدرتمندان چه زشت است‏.

(تحف‌العقول، ص۳۵۹)

۱۵- سَأَلَهُ علیه‌السلام رَجُلٌ أَنْ يُعَلِّمَهُ مَا يَنَالُ بِهِ خَيْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ لَا يُطَوِّلَ عَلَيْهِ، فَقَالَ علیه‌السلام: لَا تَكْذِبْ.

مردى از امام صادق علیه‌السلام درخواست کلامى کوتاه نمود که حاوى خیر دنیا و آخرت باشد، ایشان فرمود: دروغ مگو.

(تحف‌العقول، ص۳۵۹)

۱۶- بَرُّوا آبَاءَكُمْ يَبَرَّكُمْ أَبْنَاؤُكُمْ وَ عِفُّوا عَنْ نِسَاءِ النَّاسِ تَعِفَّ نِسَاؤُكُمْ.

با پدران خود خوش‌رفتارى کنید تا مشمول خوش‌رفتارى فرزند خود گردید؛ و نسبت به زنان مردم رعایت عفّت و پاکدامنى بنمایید تا زنانتان عفیف و پاکدامن گردند.

(کافی، ج۵، ص۵۵۴)

۱۷- تَرْكُ الْحُقُوقِ مَذَلَّةٌ وَ إِنَّ الرَّجُلَ يَحْتَاجُ إِلَى أَنْ يَتَعَرَّضَ فِيهَا لِلْكَذِبِ.

رعایت نکردن حقوق، زبونى است، و مرد را براى پوزش‌خواهى به دروغ وامى‏‌دارد.

(تحف‌العقول، ص۳۶۰)

۱۸- اتَّقِ اللَّهَ بَعْضَ التُّقَى وَ إِنْ قَلَّ وَ دَعْ بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ سِتْراً وَ إِنْ رَقَّ.

از خدا اندکى هم که باشد، پروا کنید؛ و میان خود و خدا پرده‌‏اى، هرچند نازک، بگذارید.

(تحف‌العقول، ص۳۶۱)

۱۹- مَنْ مَلَكَ نَفْسَهُ إِذَا غَضِبَ وَ إِذَا رَغِبَ وَ إِذَا رَهِبَ وَ إِذَا اشْتَهَى حَرَّمَ اللَّهُ جَسَدَهُ عَلَى النَّارِ.

آن‌کس که هنگام خشم، طمع، ترس، و خواهش نفس خویشتن‏‌دار باشد، خدا بدنش را بر آتش حرام می‌کند.

(تحف‌العقول، ص۳۶۱)

۲۰- الْعَافِيَةُ نِعْمَةٌ خَفِيفَةٌ إِذَا وُجِدَتْ نُسِيَتْ وَ إِذَا عُدِمَتِ ذُكِرَتْ.

عافیت، نعمتى سبک‌وزن است. تا هست، فراموش مى‌‏شود و چون رفت، به یاد مى‏‌آید.

(تحف‌العقول، ص۳۶۱)

۲۱- ان من اعظم الناس حسرة یوم القیامة، من وصف عدلا ثم خالفه الى غیره.

پشیمان ترین شخص در روز قیامت، کسى است که براى مردم از عدالت سخن بگوید، اما خودش به دیگران عدالت روا ندارد.

(وسائل الشیعه،ج۱۵،ص۲۹۵)

۲۲- ما عذب الله امة الا عند استهانتهم بحقوق فقراء اخوانهم

خداوند امتى را عذاب نخواهد کرد، مگر در وقتى که نسبت به حقوق برادران نیازمند خود سستى نمایند.

(مستدرک ،ج ۱۲، ص۴۱۳)

۲۳- ایـاکـم ان یحسـد بعضکـم بعضـا فـان الکفـر اصله الحسـد.

از حسـد ورزى به یکـدیگـر بپـرهیزیـد، زیـرا ریشه کفـر، حسـد است.

(تحف العقول ، ص ۳۱۵)

۲۴- لاتشـاور احمق و لاتستعن بکذاب و لاتثق بمـودة ملوک

با احمق مشورت نکن و از دروغگو یارى مجو و به دوستى زمامداران اعتماد مکن.

(تحف العقول،ص۳۱۶)

۲۵- إِذَا كَانَ الزَّمَانُ زَمَانَ جَوْرٍ وَ أَهْلُهُ أَهْلَ غَدَرٍ فَالطُّمَأْنِينَةُ إِلَى كُلِّ أَحَدٍ عَجْزٌ.

آنگاه که روزگار، زمانۀ ستم باشد و مردمش اهل نیرنگ باشند، اعتماد به هرکسى درماندگى است.

(تحف‌العقول، ص۳۵۷)

۲۶- مَن یَثِقَ بِاللَّهِ یَکفِهِ ما أهَمَّهُ مِن أمرِ دُنیاهُ و آخِرَتِهِ

هر که به خدا اعتماد کند، خداوند کارهاى دنیا و آخرتش را، که او را بى قرار کرده‏‌اند، کفایت می‌کند.

(تحف العقول، ص ۳۰۴)