ستاره | سرویس آشپزی – شاید ترخینه را بتوان به عنوان اولین غذای نیمه آماده شناخت. این غذا در مناطق غرب ایران مانند كرمانشاه و بویژه ایلام و ملکشاهی جایگاهی خاص و ویژهای دارد و خوردن آن طی مراسمی خاص انجام می پذیرد. حال آنکه آش ترخینه یکی از غذاهای سنتی ایرانی است. این آش با مایع ترخینه (ترکیب بلغور، دوغ و سبزی پخته- تیغ دوراب کوهی)، حبوبات نظیر نخود و لوبیا، سبزی آش پخته میشود که در برخی مناطق بادمجان و پیاز سرخ شده نیز به آن افزوده میشود. این آش در میان مردم لر و کرد و برخی شهرها مانند همدان و اراک پخته میشود. در ادامه با طرز تهیه آش ترخینه و روش تهیه و نگهداری از ترخینه آمده است.
مواد لازم جهت تهیه آش ترخینه
مواد لازم | |
ترخینه دوغ | ۲۵۰ گرم |
پیاز بزرگ | ۲ عدد |
سبزی آش (تره، جعفری، گشنیز، اسفناج) | نیم کیلو |
عدس | ۲ پیمانه |
روغن، نمک و فلفل | به میزان لازم |
نعنا داغ و سیر داغ | به میزان لازم |
کشک و قرقوروت | به میزان لازم |
نکته: با مقدار مواد یاد شده میتوانید برای چهار تا پنج نفر آش تهیه کنید.
ترخینه چیست و چگونه تهیه میشود؟
ترخینه غذایی است آبکی که از دوغ یا شیر تخمیر شده به دست میآید. این غذا از خیس دادن بلغور گندم یا جو در دوغ ترش به مدت ۱۰ روز تهیه میشود. در روش دیگر بلغور را به مدت چند ساعت در دوغ میپزند. پس از این مدت قطعاتی از این مخلوط خمیر مانند را گلوله کرده و گاهی با افزودن اندکی گیاه خشک پونه آنرا زیر نور آفتاب خشک مینمایند. تکههای خشک ترخینه را با افزودن حبوبات و سبزی خشک بهعنوان آش آماده میکنند.
روش تهیه ترخینه به شرح زیر است:
روش تهیه ترخینه به شرح زیر است:
- برای تهیهی ترخینه باید گندم و دوغ را با نسبت یک به چهار (یعنی هر مقدار گندم در نظر دارید معادل چهار برابر آن دوغ بریزید) مورد استفاده قرار دهید. اگر دوغ رقیق است مقدار بیشتری از این نسبت اضافه کنید.
- گندم را به مدت ۲۴ ساعت بخیسانید و پس از آن دوغ را به آن اضافه کرده و روی حرارت قرار دهید در حدی که گندم به طور کامل بپزد. توجه داشته باشید که مدام هم زده شود تا ته نگیرد (حتی اگر شعله پخش کن استفاده کنید از هم نیاز به همزدن دارد).
- پس از بخار شدن کامل دوغ اگر مایل بودید به آن زردچوبه اضافه کنید. ترخینه شما آماده است.
به دو روش میتوان ترخینه آماده شده را نگهداری کرد:
- ترخینه را بسته بندی کرده و در فریزر نگهداری کنید. (روش پیشنهادی ما).
- آن را در یک سینی پهن کنید و روی آن را با یک توری بپوشانید و بگذارید در هوا خشک شود.
همچنین میتوانید ترخینه آماده را از فروشگاه یا عطاری تهیه کنید.
طرز تهیه آش ترخینه
- عدس را جداگانه در ظرفی بریزید و بگذارید بپزد.
- ابتدا ترخینهها را زیر آب گرفته تا گرد و خاک آن برود. سپس آنها را در ظرفی ریخته و روی آن آب سرد بریزید تا دانههای بهم چسبیده از هم جدا شوند.
- پیاز را خرد کرده و با روغن تفت دهید تا طلایی شود. کمی زرد چوبه به آن اضافه کنید.
- ترخینه را همراه با آب و سبزی آش و نمک و فلفل به پیاز داغ اضافه کنید و شعله را ملایم کرده تا سبزی آش بپزد.
- سپس عدس پخته شده را (و مقدار کمی قرقروت در صورت تمایل) اضافه کرده و بگذارید تا آش جا بییفتد.
- در انتها کمی کشک در آش بریزید.
- در هنگام سرو کردن میتوانید روی آش را با پیاز داغ، نعنا داغ، سیر داغ و کشک تزیین کنید.
نکات
- برای داشتن طعم ترش آش قرقروت بیشتری اضافه نمایید.
- سیر را بعد از سرخ شدن پیاز اضافه کنید و کمی تفت دهید.
- کشک را میتوانید فقط جهت سرو روی میز قرار دهید و داخل آش از قبل نریزید (ممکن است کسانی طعم کشک را در آش دوست نداشته باشند).
- هر چه آش شما پر سبزیتر باشد طعم آن چند برابر بهتر خواهد شد.
- به همراه عدس یا به جای آن میتوانید از سایر حبوبات مانند نخود و لوبیا نیز در تهیه آش ترخینه استفاده کنید.
همانطور که مشاهده کردید، طرز تهیه آش ترخینه ساده است. شما هم میتوانید عصرانه خود را با آش ترخینه زیباتر کنید و در کنار خانواده و دوستان از لحظاتتان لذت ببرید.