غزل شماره ۲۶۲ حافظ: حال خونین دلان که گوید باز

معنی و تفسیر غزل شماره ۲۶۲ حافظ

حال خونین دلان که گوید باز
وز فلک خون خم که جوید باز

چه کسی حال مردم خون به جگر را بازگو می‌کند و چه کسی خون‌بهای خُم شراب را پس می‌گیرد؟

شرمش از چشم می‌پرستان باد
نرگس مست اگر بروید باز

اگر نرگس که چشمان مست دارد از این به بعد از زمین بروید، باید از چشم‌های خمارین باده‌خواران محروم خجالت‌زده باشد.

جز فلاطون خم‌نشین شراب
سر حکمت به ما که گوید باز

به‌غیر از شراب که افلاطون‌وار در ظرف بزرگ شراب در انتظارِ رسیدن نشسته، چه‌کس دیگری می‌تواند اسرار فرزانگی و دانایی را به ما باز گو کند؟

هر که چون لاله کاسه گردان شد
زین جفا رخ به خون بشوید باز

هرکسی که مانند لاله برای گدایی، کاسه‌گردانی کرد، از این ستمی که بر عزت نفس خود روا داشته، باید چهره خود را با خون دل بشوید.

بیت پنجم

نگشاید دلم چو غنچه اگر
ساغری از لبش نبوید باز

اگر دل من جام لب یار را دوباره نبوید؛ همچون غنچه، همیشه دل‌گرفته و لب‌بسته خواهد ماند.

بس که در پرده چنگ گفت سخن
ببرش موی تا نموید باز

وه! چقدر چنگ در پرده و با رمز و کنایه سخن گفت! رشته‌ها و تار‌های آن را قطع کن تا این همه ناله و زاری سر ندهد.

گرد بیت الحرام خم حافظ
گر نمیرد به سر بپوید باز