آشنایی با جاذبه های دیدنی شیراز

عمارت شاپوری مربوط به اوایل دوره پهلوی است و در شیراز، خیابان انوری، روبروی خیابان اهلی واقع شده‌است. این اثر در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۷۸۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. این اثر از سالهای ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۵ توسط استاد ابوالقاسم مهندسی معمار معروف شیرازی بنا شده‌است و متعلق به عبدالصاحب شاپوری از تاجران بزرگ شیراز بوده‌است. خانه و باغ شاپوری، نمونه ارزشمندی از دوران خود و نمایانگر نوآوری و ابداع در طراحی پلان، نما و سازه است. نوآوریهای به كار رفته در ساختار این باغ آن را به یك باغ ایرانی – اروپایی تبدیل كرده است. از ویژگی های ارزشمند معماری عمارت شاپوری می توان به تزیینات نمای غربی (اصلی) ستون های مدور و منقوش گچی و نیز كاشی كاری با طرح هخامنشی بر پیشانی ایوان فوقانی اشاره كرد.

 

در ضلع غربی نارنجستان قوام، عمارتی زیبا قرار دارد که به دلیل سکونت خانم زینت‌الملک قوامی، دختر قوام‌الملک چهارم، به این نام معروف است. این عمارت که به فاصلهٔ یک کوچه با خانه قوام قرار دارد و به وسیلهٔ یک راه زیرزمینی با آن در ارتباط است، در حقیقت اندرونی خانهٔ قوام و محل رفت و آمد محارم بود.

 

خانم زینت الملک قوامی دختر حبیب الله خان، قوام الملک چهارم و خواهر ابراهیم خان‏قوام، قوام الملک پنجم و شوهرش فروغ‏الملک بوده است.خاندان قوام الملک از نسل حاج ابراهیم خان کلانتر، اعتمادالدوله شیرازی هستند که در دوره های مختلف به عنوان والی و کلانتر در شیراز و فارس حکومت می‏کرده اند. خانم زینت الملک زنی مؤمن و خیر بوده و در دهه های محرم مراسم عزاداری و سفره های خیریه در منزلش برپا بوده. آورده اند که وی بن و کوپن هایی جهت مستمندین آماده نموده که برای تهیه اقلامی نظیر برنج، گوشت، قند، شکر و … بوده است.

 

بنا از  آثار دوره  قاجار است. ساخت بنا در سال ۱۲۹۰ هـ.ق به وسیلهٔ علی‌محمدخان قوام‌الملک دوّم آغاز شد و در سال ۱۳۰۷ هـ.ق به وسیلهٔ محمدرضاخان قوام‌الملک سوّم به پایان رسید.در ورودی خانه زینت‌الملک معرق‌کاری شده است و با عبور از هشتی، یک راهرو با زاویه شمال شرقی به حیاط راه می‌یابد. در حیاط علاوه بر ازاره‌های سنگی حجاری شده و مشبک، دو باغچه زیبا و حوض بزرگ و کوچک مشاهده می‌شود. کاشی کاری هفت رنگ هلالی که در پیشانی ساختمان جا گرفته از زیبایی خاص برخوردار است و تصاویر خورشید، دو فرشته، دو شیر شمشیر به دست همراه با آیه نصرمن‌الله و فتح‌قریب به چشم می‌خورد.

 

کمال‌الدین ابوالعطاء؛ معروف به خواجوی کرمانی در سال ۶۸۹ هجری قمری، در استان کرمان به دنیا آمد. او از شاعران دوران مغول بوده و در سال ۷۵۲ هجری قمری در شهر شیراز از دنیا رفت. بقعه‌ی خواجوی کرمانی معماری چشم گیری دارد. در قسمت پایین و بالای آرامگاه وی ۲ عدد ستون تعبیه شده و این مقبره در مکانی ساخته شده است که سقف ندارد. در میان این مکان تاریخی گوری وجود دارد که سطح روی آن منحنی شکل است. بر روی این گور نوشته‌ای حک نشده که بتوان تشخیص داد خواجو در داخل آن دفن شده است و تنها چیزی که روی این قبر به چشم می‌خورد آیه‌ای از سوره‌ی الرحمن است که محققان معتقدند به خط ثلث حکاکی شده و متن آیه این است؛ کل من علیها فان و یبقی وجه ربک ذوالجلال و الاکرام.

شاه‌چراغ آرامگاهی است در شیراز که بنا بر اعتقاد شیعیان احمد بن موسی کاظم، پسر ارشد امام موسی کاظم ومحمد بن موسی، برادران امام رضا، در آن به خاک سپرده شده‌است. او در راه پیوستن به برادر خود به سوی خراسان سفر نمود ولی در راه توسط افراد مأمون خلیفه عباسی در شهر شیراز کشته شد. این آرامگاه در کنار میدانی به نام احمدی در شهر شیراز قرار دارد. آرامگاه سیدمیرمحمد برادر سیدمیراحمد نیز در نزدیکی شاه‌چراغ است.

 

درون حرم را با به کار بردن آئینه‌های ریز رنگین، به سبکی هنرمندانه، آئینه کاری کرده و انواع خط‌های زیبای فارسی و عربی، تزیین کننده نمای اطراف آینه‌ها و کاشی‌ها است. بنای حرم، مشتمل بر ایوانی در جلو و حرمی گسترده در پشت ایوان است که در چهار جانب حرم، چهار شاه نشین قرار گرفته و مسجدی نیز در پشت حرم (سمت غرب) ساخته شده‌است. ضریح آن در شاه نشین زیر گنبد قرار دارد و از نقره ساخته شده‌است.

 

یکی از زیباترین مساجد ایران از لحاظ کاشیکاری و مقرنس، مسجد نصیرالملک است که باید از طاق نمای بزرگ و زیبای ورودی گذر کرد و قدم به داخل آن نهاد. یکی از بزرگان سلسله قاجار به نام میرزا حسین علی معروف به نصیرالملک دستور ساخت مسجدی را داد که ۱۲ سال (۱۲۵۵-۱۲۶۷ خورشیدی) ساختش به طول انجامید.

 

ساخت آن را به یکی از معماران چیره دست این عصر، محمد حسن معمار، سپردند و وی در زمینی به مساحت ۲۸۹۰ متر بنای ۲۲۱۶ مترمربعی مسجد را بنا نهاد. شیشه های رنگی، طاق های بلند و کاشیکاری های فوق العاده آن را باید دید تا زیبایی بی مثال این مسجد را درک کرد. درب اصلی ورودی مسجد در سمت شمال قرار دارد و دولنگه بزرگ چوبی در میان طاق نمایی بزرگ است که بر فراز آن کتیبه ای با شعری از شوریده شیرازی و وصف سازنده و تاریخ ساخت مسجد به خط نستعلیق برروی سنگی مرمری، وجود دارد. به غیر ازین درب، دو درب دیگر دارد که  مسجد را به کوچه جنوبی و مسجد و امامزاده جنب آن مرتبط می سازد.

 

مسجد جامع عتیق یا مسجد جمعه یا مسجد جامع یا مسجد آدینه، از کهن ترین مساجد قدیمی شیراز است که در مشرق شاهچراغ قرار دارد. این مسجد دو ایوانی در سال ۲۸۱ ه.ق. به دستور عمرولیث صفاری ساخته شد. ساختمان مسجد که اولین هسته تاریخی شهر شیراز است مشتمل بر بنایی مرتفع است که دارای چندین حجره و شبستان است و برخی قسمت های آن دوطبقه می باشد. این مسجد دارای ۶ درب ورودی و خروجی بوده است. یک درب در ضلع شمالی، یک درب در ضلع جنوبی، دو درب در ضلع غربی و دو درب در ضلع شرقی. درب ورودی ضلع شمالی به دوازده امام معروف است و کتیبه ای بر فراز آن قرار گرفته است که در دوره صفوی و در سال ( ۱۰۳۱ ه.ق. ) به خط علی جوهری نگاشته شده است این کتیبه تاریخ مرمت مسجد را در سال مذکور بیان می نماید.

 

سر در شمالی مسجد با کاشی مقرنس کاری شده است. بر روی چهار کتیبه نام دوازده امام بر روی کاشی نگاشته شده و در جرزهای دو طرف این سر در نصب شده است. در وسط ضلع شمالی مسجد، طاق نمای مرتفعی قرار گرفته است که در دو طرف بام آن دو گلدسته وجود دارد و سقف آن با آجر مقرنس کاری شده است. در حاشیه بالای داخلی این طاق نیز سوره هل اتی با خط نسخ بر روی کاشی نگاشته شده است. در انتهای آن پلکانی است که به پشت بام و گلدسته ها ختم می شود و در پیشانی و جلو آنها کاشی کاری شده است و روی آنها با خط نسخ آیات قرآنی نگاشته شده است. در ضلع غربی این طاق نما، دالان درب دوازده امام ( درب شمالی ) و پنج طاق نما قرار گرفته است و در پشت این دالان و طاق نماها، شبستان کوچکی قرار گرفته است.

 

شهر شیراز، شهر شاعران، بوی بهار و نارنج است! قطعا سفر با مدت زمانی کوتاه، پاسخگوی بازدید از تمامی آثار دیدنی این شهر است. بنابراین توصیه می‌شود با برنامه ریزی مناسب مانند رزرو اینترنتی بلیط هواپیما، خرید بلیط قطار و اتوبوس در زمان مناسب، بررسی قیمت و اماکن اقامتی موجود توسط سامانه‌های رزرو هتل در شیراز و … سفری دلچسب را برای خود رقم بزنید.

اگر قصد سفر به این شهر را دارید اقامت در هتل‌های لوکس و مدرنی همچون:

هتل چمران شیراز

هتل بزرگ شیراز

هتل جهانگردی شیراز

هتل ارگ

هتل هما 

و…

را از دست ندهید.