کیست بارتولن چیست؟ + علل، علائم، راه های پیشگیری و درمان

ستاره | سرویس سلامت – آيا شما نیز به کیست بارتولن مبتلا شده اید؟ کیست بارتولن زمانی به وجود می‌آید که غدد بارتولن در خانم‌ها مملو از مایع ترشحی‌شان شود. این دسته از غدد، مسئول ایجاد لغزش واژن در زنان هستند و در صورتی که مجاری آن‌ها که در اطراف واژن قرار گرفته‌اند مسدود شود، ترشحات آن‌ها به‌خوبی خارج نشده و کیست ظاهر می‌شود. در این مطلب درباره این بیماری به طور مفصل صحبت خواهد شد.

 

ماهیت کیست بارتولن

کیست بارتولن نوعی توده‌ پر از مایع است که می‌تواند در نزدیکی‌های دهانه واژن دیده شود. این توده‌ها می‌توانند دردناک یا بدون درد باشند. عامل اصلی ظهور این کیست، تجمع مایع در غدد کوچک اطراف مجرای واژن است. به‌طور معمول علائم این وضعیت شامل حضور یک برآمدگی بدون درد در ابتدای واژن است اما در برخی از موارد می‌تواند موجب ناراحتی و درد در فرد مبتلا نیز شود. در اغلب موارد کیست بارتولن نیاز به درمان ندارد. با این وجود اگر کیست دردناک یا بدشکل باشد، راه‌های درمانی متفاوتی از جمله تخلیه یا برداشت کامل کیست وجود دارد.

 

مراقبت‌های توصیه شده

در ارتباط با کیست‌های بارتولن کوچک که منجر به ایجاد ناراحتی در فرد نمی‌شوند، نیازی به جراحی و درمان نیست.

 

میزان شیوع کیست بارتولن

این کیست نوعی کیست نادر است.

 

نام‌های دیگر

• کیست غدد بارتولن
• کیست مجرای بارتولن

 

علائم کیست بارتولن

علامتی که همواره همراه با ابتلا به کیست بارتولن، در فرد ظاهر می‌شود

• برآمدگی در بخش خارجی واژن

علائمی که نباید در فرد مبتلا دیده شود

• توده‌ی دردناک واژنی
• درد واژن
• مقاربت‌های دردناک

بسیاری از کیست‌های بارتولن علائم خاصی را در فرد ایجاد نکرده و در چکاپ های سالیانه توسط آزمایش بررسی لگن تشخیص داده می‌شوند. برخی از علائمی که در افراد مبتلا به کیست بارتولن دیده می‌شود به شرح زیر است:

 

۱. برآمدگی بدون درد در ابتدای واژن

در برخی از موارد، کیست بارتولن را می‌توان با فشردن ناحیه بین خارج و داخل واژن لمس کرد.

 

۲. درد و ناراحتی در ناحیه واژن

درد و ناراحتی با اندازه کیست رابطه مستقیمی دارد. در نتیجه هر چه توده بزرگ‌تر باشد، اطراف واژن دردناک‌تر می‌شود.

 

۳. احساس درد در هنگام نشستن، راه رفتن یا رابطه جنسی

در خانم‌های مبتلا به این کیست درد هنگام نشستن، راه رفتن و رابطه جنسی می‌تواند به وجود آید.

 

۴. ظاهر ناخوشایند

 برخی از کیست‌های بارتولن می‌توانند منجر به تغییر ظاهر ابتدای واژن در خانم‌ها شوند. این وضعیت در کیست‌های بزرگ‌تر، شایع‌تر است.

 

علل کیست بارتولن

غدد بارتولن شامل ۲ غده است که هر کدام در یک سمت واژن با وضعیت ساعت ۴ و ۸ قرار گرفته‌اند. این غدد توسط مجاری مخصوصی به ابتدای واژن راه دارند و به‌طور معمول توانایی ترشح موکوز به‌منظور ایجاد لغزش در ناحیه تناسلی را دارند. اگر به دلایلی مانند تورم بافت اطراف ابتدای واژن مجاری غدد بارتولن مسدود شود، موکوز در این مجاری تجمع یافته و کیست به وجود می‌آید. کیست‌های بارتولن حدود ۳ درصد از جمعیت زنان را درگیر خود می‌کنند. تاکنون ریسک خاصی برای این وضعیت شناخته نشده است، با این وجود احتمال ابتلا به این کیست با افزایش سن تا یائسگی بیشتر می‌شود.

 

راه‌های پیشگیری و درمان

کیست‌های بارتولنی که بدون علائم هستند، نیازی به درمان ندارند. توده‌های بارتولنی که دردناک هستند و ظاهر ناخوشایندی به واژن می‌دهند را می‌توان به‌راحتی با یک عمل جراحی در مطب پزشک یا اتاق اورژانس درمان کرد.

۱. برش و تخلیه

بسیاری از کیست‌های بارتولن را می‌توان با ایجاد یک برش و تخلیه مایع تجمع یافته درمان کرد. در این فرآیند با استفاده از بی‌حسی موضعی، برش کوچکی در اطراف غدد بارتولن زده شده و مایع داخل کیست به‌طور خود به خود یا باکمی فشار فیزیکی تخلیه می‌شود. این روش درمان، بسیار مؤثر است اما با این وجود احتمال ابتلا مجدد به کیست وجود دارد.

 

۲. سوند گذاری

سوند نوعی لوله پلاستیکی است که در انتهای آن یک حباب وجود دارد. پزشکان پس از تخلیه کیست، حباب انتهای سوند را در محل کیست قرار داده و آن را باد می‌کنند. لازم است که سوند تا چند هفته در محل کیست حضور داشته باشد. این کار به پوست اطراف سوند اجازه ترمیم شدن می‌دهد و در نتیجه، مسیری همیشه باز ایجاد می‌شود که حتی پس از برداشت سوند نیز بسته نخواهد شد. به همین خاطر پس از سوند گذاری، افراد مجدداً به کیست بارتولن مبتلا نمی‌شوند. پزشکان پس از ۴ هفته می‌توانند سوند را بدون بی‌حسی بردارند.

 

۳. جراحی

در این فرآیند، همانند روش برش و تخلیه، برشی در ناحیه کیست ایجاد کرده و به آن فرصت تخلیه می‌دهند. سپس بخیه را به گونه‌ای می‌زنند که بخشی از آن باز بماند تا در صورت تجمع دوباره مایع کیست بارتولن دیگری تشکیل نشود. این روش بیشتر در اتاق‌های عمل انجام می‌شود و به کسانی توصیه می‌شود که توانایی سوند گذاری نداشته یا سابقه ابتلا به کیست‌های مجدد دارند.

 

 

۴. استفاده از لیزر

در این روش، لیزر کربن دی اکسید به‌طور مستقیم بر روی کیست تابانده شده تا توده تبخیر شود. این کار بیشتر در مطب و به کمک بی‌حسی‌های موضعی انجام می‌شود و نتایج قابل قبولی دارد. با این حال استفاده از لیزر، روشی شایع‌ نیست زیرا تجهیزات آن گران بوده و تعداد افراد کارشناس محدود است.

 

۵. حذف کامل غدد بارتولن

در برخی از موارد نادر که کیست‌ها مقاوم به جراحی هستند و پس از تخلیه دوباره ظاهر می‌شوند، پزشکان غدد بارتولن را بر می‌دارند. این فرآیند در اتاق‌های عمل اتفاق می‌افتد و پس از آن، افراد دیگر به کیست بارتولن مبتلا نمی‌شوند. با این وجود، عوارض جانبی این عمل بسیار بیشتر از روش‌های دیگر است. برخی از این عوارض شامل خونریزی و ایجاد بافت اسکار خواهد بود.

 

راه های درمان خانگی

در برخی از موارد پزشکان به افراد مبتلا توصیه می‌کنند تا روزانه چندین مرتبه، ناحیه کیست را با آب گرم خیس کنند. مطالعات نشان می‌دهد این روش در بعضی از افراد نتایج مثبتی داشته و کیست به‌طور کامل ناپدید شده است. همچنین برای کاهش درد و ناراحتی پزشکان استفاده از مسکن‌ها را به افراد مبتلا توصیه می‌کنند.

هشدار

توجه داشته باشید که هر گونه برآمدگی در ناحیه واژن، لزوماً کیست بارتولن نیست. در نتیجه اگر توده‌ای در اطراف واژن احساس می‌کنید، لازم است که به یک پزشک مراجعه کرده تا تشخیص صحیح داده شده و درمان مناسب انجام شود.

 

 

مراقبت‌های لازم پس از درمان

• پس‌ از اینکه با هر روشی که پزشکتان تشخیص داد، کیست بارتولن تان تخلیه و درمان شد باید مراقبت‌های لازم را انجام دهید تا از عود مجدد پیشگیری شود.
• حتماً پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از تخلیه کیست، مجدداً به پزشک زنان خود کنید تا معاینه شوید.
• حمام سنتز خود را حتماً ادامه دهید تا تخلیه کیست به‌طور کامل انجام شود.
• داروهای مسکن مصرف کنید.
• هر دارویی که پزشکتان تجویز کرد را حتماً مصرف کنید و به خصوص مصرف آنتی‌بیوتیک‌هایتان را ترک نکنید.
• در صورت مشاهده هرگونه ترشح، تورم و دردی در ناحیه واژن به پزشک خود مراجعه کنید.

 

 

نحوه تخلیه کیست بارتولن

در ابتدا کیست به‌وسیله یک کاتر برش داده می‌شود و تمام مایع و عفونت درون آن کشیده می‌شود. سپس یک گاز پانسمان درون آن قرار داده می‌شود تا با باز نگه‌داشتن آن، محتویات آبسه کاملاً تخلیه شود. این گاز پانسمان باید تا ۲۴ الی ۴۸ ساعت در این قسمت بماند. دکتر در طول زهکشی از داروهای IV استفاده می‌کند تا درد شما کاهش پیدا کند. پس از تخلیه کامل کیست، شکاف ایجادشده روی پوست دوخته می‌شود تا از بروز هرگونه عفونت و عود کردن مجدد کیست پیشگیری شود.

درصورتی‌که کیست پس از درمان مجدداً عود کند با تشخیص پزشک از روش مارسوپیالیزیشن استفاده می‌شود. در این روش پزشک برش‌هایی را در دو طرف کیست ایجاد می‌کند و پس از تخلیه عفونت درون آن، هر دو شکاف را بخیه می‌کند و تنها حدود ۶ میلی‌متر آن را باز می‌گذارد تا در روزهای آتی، عفونت ایجادشده از این قسمت خارج شود. بسته به‌شدت نوع مارسوپیالیزیشن ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشید یا اینکه در مطب پزشک این عمل برای شما انجام شود. اگر با روش مارسوپیالیزیشن بازهم کیست شما عود کند، پزشک شما جراحی در بیمارستان با بی هوشی عمومی را تجویز می‌کند.

 

 

آیا جراحی کیست بارتولن دردناک است؟

بله تا حدودی درد را احساس خواهید کرد زیرا زمانی که قسمتی از بدن دچار التهاب و تورم شده باشد حتی با تزریق مواد بی‌حسی، آن قسمت به‌خوبی بی‌حس نمی‌شود و درنتیجه کمی درد را احساس خواهید کرد.

تجربه شما از کیست بارتولن چیست؟ نظریات و تجربیات خود را از طریق بخش “ارسال نظر” با مخاطبان ستاره درمیان بگذارید