خلاصه زندگی نامه ابوالفضل بیهقی+ آثار، مذهب و دلیل حبس او

3 دقیقه
زندگینامه ابوالفضل بیهقی - بیوگرافی بیهقی

نکات جالب زندگینامه بیهقی را در این بخش از ستاره مطالعه کنید.

ابوالفضل بیهقی از جمله نویسندگانی است که با نثر شیوا و روان خود، دوستداران مطالعه کتب ادبی-تاریخی را محظوظ کرده است. به بهانه فرا رسیدن سالروز بزرگداشت بیهقی، در این مطلب مختصری از بیوگرافی ابوالفضل بیهقی را برای‌تان آماده کرده‌ایم.

زندگینامه ابوالفضل بیهقی - بیوگرافی بیهقی - بیهقی کیست

ابوالفضل بیهقی کیست؟

ابوالفضل بیهقی تاریخ‌نگار، ادیب و نویسنده عهد غزنویان است که سال ۳۸۵ هجری قمری در حارث‌آباد بیهق که اکنون سبزوار است، متولد شد. خوب است بدانید کنیه بیهقی ابوالفضل و نام اصلی او محمد است.

از همسر و فرزندان بیهقی تا حبس او

درباره این‌که آیا بیهقی ازدواج کرده بود، نام همسر بیهقی چیست یا آیا بیهقی فرزندی داشته یا خیر، اطلاعات چندانی در مستندات و مکتوبات تاریخی در دست نیست و تنها مدرکی که از متاهل بودن بیهقی پیدا شده نکته‌ای است که به شرح زیر، در یکی از منابع آمده است:

«به گفته ابن فندق، بیهقی به خاطر عدم پرداخت مهریه همسرش، توسط قاضی غزنه به حبس محکوم شد، اما محمد عوفی در کتاب جوامع الحکایات و لوامع الروایات ادعا می‌کند که علت حبس بیهقی، توطئه دشمنان او بوده است.»

در ستاره ببینید: معنی حکایت گنج حکمت مهمان ناخوانده از محمد عوفی پایه یازدهم

پدر ابوالفضل بیهقی

از خانواده بیهقی اطلاعات گستره‌ای در دست نیست. بیهقی یک بار از پدر خود که اهل بیهق بوده است، با عنوان احترام‌آمیز خواجه یاد کرده و احتمال دارد پدرش دارای شغلی دیوانی بوده باشد.

بیشتر بخوانید: تحقیق درباره سعدی شیرازی

لقب ابوالفضل بیهقی

بیهقی را پدر نثر فارسی لقب داده‌اند؛ زیرا در نگارش قلمی جذاب و روان داشت که گاهی حتی موزون می‌شد. ضمنا بیهقی از دایره لغاتی بی‌نظیر بهره‌مند بود و نثر او از جنبه‌های ادبی متعالی و ویژه‌ای برخوردار بود. گفتنی است تعدادی از محققین ادبی نقش ابوالفضل بیهقی در اعتلای زبان فارسی هم‌تراز با اهمیت ویلیام شکسپیر برای ادبیات انگلیسی دانسته‌اند.

مذهب ابوالفضل بیهقی

درباره مذهب بیهقی، از آن‌جا که درباره این موضوع به‌قطعیت و صراحت در منابع مختلف نکته‌ای به میان نیامده، می‌توان دو احتمال را در نظر گرفت؛ اول این‌که از آن‌جایی که او در دوره جوانی در نیشابور ساکن بوده و در آن زمان بیشتر اهالی نیشابور مذهب شافعی داشته‌اند، می‌توان بیهقی را شافعی فرض کرد.

احتمال دوم این است که اگر در نظر بگیریم محمود غزنوی و فرزندانش حنفی مذهب بوده‌اند، ممکن است ابوالفضل بیهقی حنفی بوده باشد.

در ستاره بخوانید: حکایت مَثَل جالبِ کار خوبه خدا درست کنه، سلطان محمود خر کیه؟!

آثار ابوالفضل بیهقی

بسیاری از کاربران درباره اشعار بیهقی جست‌وجو می‌کنند، در حالی که این ادیب بزرگوار شاعر نبوده و تنها اثری که از خود به جا گذاشته، کتاب بزرگ، تاریخی و مهم «تاریخ بیهقی» است که در ابتدا «تاریخ ناصری» نام داشت. تاریخ بیهقی یا ناصری با عناوینی مثل «تاریخ آل ناصر»، «تاریخ مسعودی»، «تاریخ آل سبکتگین»، «جوامع‌التاریخ» و «جامع فی‌التاریخ» نیز شناخته شده است.

روایات تاریخ بیهقی

تاریخ بیهقی چند جلده؟

تاریخ بیهقی دارای سی جلد بوده که تنها شش جلد (جلد پنجم تا دهم) این اثر که عمده آن وقایع دوران غزنویان، به‌خصوص دوره‌ی سلطان مسعود را در بردارد، به دست ما رسیده است.

کتاب تاریخ بیهقی - تاریخ مسعودی

درگذشت ابوالفضل بیهقی

بیهقی سال ۴۷۰ هجری قمری، زمانی که حدودا ۸۰ ساله بود از دنیا رفت. بسیاری از کاربران عکس ابوالفضل بیهقی را جست‌وجو می‌کنند، در حالی که تصویری موثق از این دانشمند بزرگ و اصیل، موجود نیست.

در ستاره بخوانید: زندگینامه شیخ ابوعلی سینا پزشک و دانشمند ایرانی

آرامگاه ابوالفضل بیهقی

در برخی منابع آمده که آرامگاه بیهقی مشخص نیست، اما تعدادی دیگر تاکید می‌کنند که مقبره بیهقی در شهر غزنیِ افغانستان قرار دارد.

روز بزرگداشت بیهقی در تقویم

در تقویم ملی ایران روز اول آبان ماه هر سال به عنوان روز بزرگداشت ابوالفضل بیهقی ثبت شده است.

ویدیو شرح زندگی ابوالفضل بیهقی

در پایان، به مخاطبین عزیزی که دوست دارند درباره وقایع زندگی ابوالفضل بیهقی بیشتر بدانند، توصیه می‌کنیم ویدیو زیر را مشاهده کنند.

آیا این مطلب را دوست داشتید؟