نمونه سوالات امتحان نهایی جغرافیا دوازدهم انسانی با جواب(۱۴۰۰-۱۴۰۳)

۱) درست يا نادرست بودن جمالت زير را با عالمت (ص) يا (غ) مشخص كنید.
الف) معماری و طراحي شهر، بازتاب فرهنگ و هويت شهروندان است.
ب) يکي از دلایل انحراف و پیچ‌وخم راه‌ها، جلوگیری از ايجاد ترافیک در برخي نقاط است.
پ) پوسته زمین يکپارچه نیست و در زير آن، ماده تشکیل دهنده به حالت نیمه جامد و خمیر مانند است.
ت) پرهیز از مصرف آب‌های سطحي و زيرزمیني از راهکارهای مديريت خشکسالي است.

پاسخ:

الف) درست ص ۲۵       ب) درست ص۵۹       پ) نادرست ص۸۲         ت) نادرست 

 

۲) متن زير دارای دو مفهوم نادرست است. با توجه به تصوير، آن‌ها را اصلاح كنید و سپس در پاسخ‌برگ بنويسید.
«عوامل طبیعي سبب شده است اين سکونتگاه در مکان خاصي شکل بگیرد و در طول زمان وضعیت آن نسبت به پديده‌های پیرامون تغییر كند، به همین دلیل هسته اولیه سکونتگاه سبب ادامه حیات يا گسترش و يا حتي نابودی سکونتگاه مي‌شود.» 

پاسخ:

عوامل طبیعي و انساني سبب شده است این سکونتگاه در مکان خاصي شکل بگیرد و در طول زمان وضعیت آن نسبت به پدیده‌های پیرامون تغییر كند، به همین دلیل موقعیت ۰.۲۵ سکونتگاه سبب ادامه حیات یا گسترش و یا حتي نابودی سکونتگاه مي‌شود.

 

۳) جاهای خالي را با عبارت مناسب كامل كنید.
الف) امروزه هدف اصلي مديران و برنامه‌ريزان شهری، تحقق ……………… است.
ب) بیش از چهار هزار سال قبل، انسان‌ها برای حمل بار از …………….. استفاده مي‌كردند.
پ) خشکسالي، يک دوره …………… است كه طي آن يک منطقه با كمبود غیر منتظره بارش و ذخیره آبي مواجه مي‌شود.
ت) در روش‌های سازه‌ای، قبل از وقوع سیل، شدت جريان بر اساس روش‌های ……………. محاسبه مي‌شود. 

پاسخ:

الف) شهر پایدار        ب) چارپایان  
پ) كم آبي        ت) هیدرولوژی  

 

۴) در جملات زير عبارت صحیح را از داخل پرانتز (كمانک) انتخاب كنید.
الف) در سرانه، نسبت مساحت هر كاربری به (جمعیت -وسعت ) محاسبه مي‌شود.
ب) به طور كلي هر چه حجم محموله بیشتر باشد، هزينه حمل آن ( كمتر – بیشتر ) مي‌شود.
پ) شديدترين تنش زمین لرزه در ( مركز سطحي – نقطه كانوني) آن روی مي‌دهد.
ت) در ايران مسئولیت مديريت بحران به عهده سازمان مديريت بحران و وابسته به وزارت (مسکن و شهرسازی–كشور)
است.
پاسخ:

الف) جمعیت       ب)کمتر         پ)کم آبی         ت)وزارت کشور 

 

۵) گزينه مناسب را انتخاب كنید.

الف) كدام گزينه با توجه به نیازهای حال و آينده، با ويژگي‌های عمده برنامه آمايش سرزمین مطابقت بیشتری دارد؟
۱) توسعه گردشگری  ۲) احداث مراكز درماني
۳) ساخت مسکن      ۴) استخراج معادن

ب) به تصوير مقابل توجه كنید، از مکان جغرافیايي «الف تا ب» به ترتیب چند گره و چند مسیر وجود دارد؟

۱) ۳و۴   ۲) ۳و۳
۳) ۲و۳   ۴) ۴و۳

پ) همه موارد از عوامل موثر در وقوع زمین لرزه هستند، به جز…
۱) حركت همرفتي مواد داخل گوشته   ۲) كاهش مقاومت سنگ‌های پوسته زمین
۳) شکسته شدن سنگ‌ها در امتداد گسل‌ها    ۴) افزايش دما از سطح زمین به سمت عمق

ت) كدام گزينه به ترتیب با قسمت‌های الف و ب مطابقت بیشتری دارد؟

۱) انتشار – انتشار
۲) انعکاس – انتشار
۳) انتشار – انعکاس
۴) انعکاس – انعکاس

پاسخ:

الف) گزینه۲ (احداث مراكز درماني)
ب) گزینه ۲ (۳ و ۳) 
پ) گزینه ۴ (افزایش دما از سطح زمین به سمت عمق)  
ت) گزینه ۳ (انتشار – انعکاس)  

۶) عبارت‌های ستون ۱ مربوط به انواع شیوه‌های حمل و نقل است. آن‌ها را به جمله‌های مناسب در ستون ۲ وصل
كنید. (در ستون ۲، دو مورد اضافه است.)

 

ستون ۱	ستون ۲
الف) حمل و نقل ريلي  ب) حمل و نقل هوايي  پ) حمل و نقل آبي	۱ -سم پاشي مزارع ۲ -ايجاد تراكم ترافیکي ۳ -حمل تعداد زيادی وسیله نقلیه چرخ دار ۴ -خدمت رساني به روستاهای دور افتاده ۵ –جابه‌جايي مسافر در مسیرهای نسبتا طولاني

پاسخ:

الف) 5 (جا به جایي مسافر در مسیرهای نسبتا طولانی) 

ب) 1 (سم پاشي مزارع) 

پ) 3 (حمل تعداد زیادی وسیله نقلیه چرخ دار)  

 

۷) به سوالات زير پاسخ كوتاه دهید.
الف) دو مورد از دلایل اهمیت اجتماعي حمل و نقل را بنويسید.
ب) كدام اقدامات با توجه به ترويج فرهنگ دوچرخه سواری و گسترش آن ضرورت دارد؟
پ) از سامانه موقعیت‌ياب جهاني، در چه اموری استفاده مي‌شود؟ (دو مورد)
ت) از عوامل طبیعي موثر در شکسته شدن سدها، دو مورد را بنويسید.
ث) نقش رودخانه‌ها را در شکل گیری فراوان‌ترین نوع لغزش دامنه‌ای بنويسید.
ج) مهم‌ترين پیامدهای خشکسالي را بنويسید. (دو مورد)

پاسخ:

الف) جا به جا شدن بین محل كار و سکونت، دسترسي به مکانهای درماني و بهداشتي و آموزشي، شركت در فعالیتهای اجتماعي، هنری و فرهنگي، امور تفریحي، گذران اوقات فراغت، ارتباط مردم و تبادل فرهنگي بین نواحي
ب) احداث مسیرهای ویژه دوچرخه سواری، ایجاد توقفگاه‌های (پاركینگ) امن دوچرخه 
پ) نقشه برداری، طرحهای عمراني، كوهنوردی، عملیات امداد و نجات در حوادث مختلف (زمین لرزه ، سیل و …)، ردیابي و كنترل ترافیک.
ت) زمین لرزه، بارش بیش از گنجایش مخزن سد 
ث) رودها با حفر و فرسایش كناره آبراهه‌ها تکیه گاه دامنه را از بین مي‌برند. 
ج) كاهش یا از بین رفتن محصولات كشاورزی و بروز قحطي و گرسنگي. 

(مهاجرت ساكنان مناطقي كه دچار خشکسالي مي‌شوند، تخلیه روستاها، از بین رفتن گیاهان و جانوران، مهاجرت برخي گونه‌ها، كاهش ذخایر آب‌های سطحي و زیر زمیني یا خشک شدن آنها، افزایش ریزگردها و حركت آنها به سمت سکونتگاه‌ها نیز مورد قبول است.)

۸) با توجه به متن زير به سوالات پاسخ دهید.
جغرافیدانان در رتبه بندی سکونتگاه‌ها بر حسب اهمیت، به میزان جمعیت و عملکرد آن‌ها توجه مي‌كنند. در اين رتبه‌بندی، پايتخت‌ها در راس و سکونتگاه‌های بسیار كم جمعیت در قاعده هرم قرار مي‌گیرند.
الف) در اين سلسله مراتب بیشترين تنوع عملکرد مربوط به كدام سکونتگاه است؟
ب) در چه صورتي رتبه يک سکونتگاه در هرم سلسه مراتب به سمت راس ارتقا پیدا مي‌كند؟

پاسخ:

الف) پایتخت      ب) افزایش جمعیت (تنوع عملکرد)  

 

۹) چرا جهان شهرها حوزه نفوذ بسیار وسیعي در سطح جهان دارند؟

پاسخ:

به سبب نقش مهم آن‌ها در اقتصاد و تجارت جهاني   

 

۱۰) هدف از طراحی برنامه توسعه روستایی را بنويسید.

پاسخ:

بهبود زندگي اقتصادی و اجتماعي روستانشینان   

 

۱۱) چگونه در سامانه اطلاعات جغرافیايي پس از جمع آوری اطلاعات، قابلیت بازيابي و مشاهده هر لایه از اطلاعات وجود دارد؟

پاسخ:

داده‌ها و اطلاعات به صورت لایه لایه در نرم افزار قرار مي‌گیرند و با استفاده از نقشه های GIS ( نقشه های هوشمند) این امکان فراهم مي‌شود.

 

۱۲) مهم‌ترين مشکلات حمل و نقل شهری به ويژه در شهر های بزرگ را بنويسید.(چهار مورد)

پاسخ:

ترافیک، آلودگي هوا، آلودگي صوتي، آلودگي منظر، مشکل كمبود پاركینگ، هزینه احداث بزرگراه‌ها، خرید و تعمیر ناوگان حمل‌ونقل عمومي شهر (ذكر چهار مورد) 

 

۱۳) برای عبارت زير دلیل مناسبي را بنويسید.
سرمايه گذاری در زمینه توسعه حمل و نقل، به ويژه حمل و نقل آبی و ریلی مي‌تواند موجب پیشرفت اقتصاد و گسترش تجارت كشور ما با ساير كشورها شود.

پاسخ:

داشتن موقعیت جغرافیایي و ترابری بسیار مناسب در منطقه جنوب غربي آسیا و قفقاز 

 

۱۴) شهر الف روی نصف النهار ۲۵ درجه طول شرقي قرار دارد و شهر ب روی نصف النهار ۵۵ درجه طول شرقي واقع شده است.
الف) اختلاف ساعت اين دو شهر چقدر است؟
ب) اگر ساعت در شهر الف ۹ صبح باشد، در شهر ب ساعت چند است؟

پاسخ:

الف)  ۳۰=۲۵-۵۵   اختلاف درجه          ۲=۳۰:۱۵     اختلاف ساعت

ب) 11=۲+۹   ۱۱ صبح    (انجام عملیات، دارای نمره است.)

 

۱۵) چرا موقع اذان مغرب در شهر مشهد از شهر تهران جلوتر است؟

پاسخ:

با توجه به حركت زمین از غرب به شرق ۰.۲۵ مناطق شرقي‌تر زودتر در مقابل خورشید قرار مي‌گیرند. (ابتدا شهر مشهد و سپس شهر تهران مقابل خورشید قرار مي‌گیرد، نیز مورد قبول است.)  

 

۱۶) علت وقوع زمین لرزه های مکرر در غرب آمريکای جنوبي را بنويسید.

پاسخ:

برخورد (حركت همگرایي) پوسته كف اقیانوس آرام و پوسته آمریکای جنوبي

 

۱۷) در چه زماني سیل‌ها خسارت بار هستند؟

پاسخ:

اگر آبدهي رود افزایش یابد از ظرفیت رود فراتر رود و سرریز شود سیل خسارت بار مي‌شود.

 

۱۸) با دقت به نقشه پراكندگي زمین لغزش های اصلي در ايران توجه كنید و به سوالات زير پاسخ دهید.

الف) علت تراكم نقاط تیره رنگ در بخش های شمالي ايران را بنويسید. (سه مورد)
ب) مهم ترين دلیل كاهش اصطکاک بین توده لغزشي و زير بنا را تعیین كنید.

پاسخ:

الف) شیب زیاد، انباشته شدن حجم زیادی از رسوبات فرسایش یافته و ناپیوسته، تراكم درختان و گیاهان، وجود تعداد زیادی درز و شکاف و نفوذ باران (ذكر سه مورد)

ب) نفوذ آب باران سبب افزایش وزن دامنه مي‌شود. 

 

۱۹) چرا در زمان وقوع زلزله، بناهای روستايي بیشتر از ساختمان‌های شهری آسیب مي‌بینند؟

پاسخ:

مقاومت كمتر مصالح مورد استفاده در خانه های روستایي (سکونتگاه های خشت و گلي) و عدم رعایت اصول مهندسي در ساختمان سازی 

 

۲۰) ادامه جمله زير را به درستي كامل كنید.
«اگر در زمان وقوع زمین لرزه در حال رانندگي هستیم ، بايد ……………………………»

پاسخ:

خودرو را در كنار خیابان یا جاده و دور از ساختمان های بلند یا تیرهای برق متوقف كنیم و تا پایان زمین لرزه در خودرو بمانیم.

 

۲۱) چرا در مديريت پیش از وقوع سیل از روش‌های آبخیزداری استفاده مي‌شود؟

پاسخ:

تاثیرات نامطلوب كمتری برمحیط زیست دارند در دراز مدت مفیدتر و بسیار كم هزینه‌تر هستند. 

 

۲۲) چگونه مي‌توان شبکه زهکشي سطح توده لغزشي را ساماندهي كرد؟

پاسخ:

با اصلاح و مرمت شبکه زهکشي آب باران كمتر نفوذ مي‌كند و به سرعت تخلیه مي‌شود. 

 

۲۳) چگونه در سازمان فضايي ايران‌، داده های رقومي به تصاویر ماهواره‌ای تبديل مي‌شوند؟

پاسخ:

ارسال داده‌های رقومي به گیرنده‌ها دریافت داده‌ها توسط نرم افزار‌ها و تحلیل تصاویر 

 

سوالات نهایی جغرافیا خرداد ماه سال ۱۴۰۱

۱) درست يا نادرست بودن جملات زير را با علامت (ص) يا (غ) مشخص كنيد.
الف) همواره موقعيت يك شهر و يا روستا سبب گسترش سكونتگاه، از مكان اوليه و اصلي آن مي‌شود.
ب) در برخي نواحي روستايي، با ماشيني كردن كشاورزي، بيكاري گسترش پيدا كرده است.
ج) همه زمين لرزه‌هايي كه به دليل ديناميك دروني زمين شكل مي‌گيرند، بسيار خطرناك هستند.
د) پس از توقف بارش و فروكش كردن سيل، مرمت فوري راه‌هاي ارتباطي، از اقدامات ضروري است.
پاسخ:

الف) نادرست      ب ) درست 
ج) نادرست      د) درست 

۲) در جاهاي خالي، عبارت مناسب را بنويسيد.
الف) در اغلب سكونتگاه‌هاي روستايي، درصد بيشتري از جمعيت فعال اقتصادي در بخش …………… فعاليت مي‌كنند.
ب) امروزه لوكوموتيوهای………………….. بهترین وسیله از نظر سازگاري با محيط زيست است.
ج) براي سفرهاي تا ٥ كيلومتر مسافت…………………… ، وسيله‌اي مناسب در شهرها است.
د) آن چه در اغلب زمين لرزه‌ها تلفات انساني را بيشتر مي‌كند، مشكلاتي است كه ……………………… رخ می‌دهد.
پاسخ:

الف)كشاورزی     ب) الكتريكي (برقي) 
ج) دوچرخه      د) پس از وقوع زمين لرزه 

۳) در جملات زير عبارت صحيح را از داخل كمانك انتخاب كنيد.
الف) با افزايش جمعيت يك مادر شهر و گسترش حومه‌هاي آن به تدريج، منطقه (مادرشهری – ابرشهري) به وجود مي‌آيد.

ب) امروزه (ترکمنستان – ايران) در ميان كشورهاي عضو اوپك، طولاني‌ترين خطوط لوله نفت و گاز را دارد.

ج) در حوضه‌هاي گرد، مدت زمان (كمتري – بيشتري) صرف مي‌شود تا آب آبراهه‌ها خارج شوند.
د) هر گونه عامل محيطي كه سلامتي و حيات انسان ها و موجودات زنده را تهديد میکند ( مخاطره – بحران) ناميده مي‌شود.

پاسخ:

الف) مادر شهري         ب) ايران  
ج) كمتري       د)مخاطره  

۴) گزينه مناسب را انتخاب كنيد.

الف) همه موارد از اركان شهر پايدار به شمار مي‌آيند، به جز:
۱) تامين نيازهاي شهروندان در حال و آينده
۲) بهره‌مندي منطقي و خردمندانه از منابع
٣) جلوگيري از تخريب و آلودگي محيط زيست
۴) هماهنگي مالي و فني با هدف رفع نابرابري‌هاي فضايي

ب) كدام يك از شيوه‌هاي حمل‌ونقل، به سرمايه فراواني نياز دارد، اما بازدهي آن در آينده، هزينه سرمايه‌گذاري را جبران مي‌كند؟
١) جاده‌اي ۲) ريلي  ۳) هوايي  ۴) دريايي

ج) كدام گزينه در ارتباط با «خط بين المللي زمان» درست است؟
۱) از مشكلات روز تقويمي در مكان هاي مختلف كه خط روزگردان از آنها عبور کرده، جلوگيري می‌کند.
۲) خط روزگردان در جهت شرق، يك روز از تقويم كم می‌کند.
۳) خط روزگردان در جهت غرب ، يك روز به تقويم اضافه می‌کند.
۴) بين مكان‌هاي واقع بر نصف النهار مبدأ، اختلاف زماني ايجاد مي‌كند.

د) كدام مورد از مزاياي ساماندهي شبكه زهكشي سطح توده لغزشي نیست؟
۱) كاهش نفوذ پذيري آب ۲)مقاوم سازي سطح زمين
۳) افزايش سرعت تخليه آب حاصل از بارش ۴)كنترل وزن دامنه

پاسخ:

الف) گزينه ٤ (هماهنگي و پشتيباني مالي وفني با هدف رفع نابرابري هاي فضايي)  
ب) گزينه ٢ (ريلي)  
ج) گزينه ١ (از مشكلات روز تقويمي در مكان‌هاي مختلف كه خط روزگردان از آنها عبور كرده، جلوگيري مي‌كند.)  
د) گزينه ٢ (مقاوم سازي سطح زمين)  

 

۵) با استفاده از كلمات داده شده، به سوالات پاسخ دهيد. (یک کلمه اضافه است.)
«اطلاعات رقومي – لندست – سنجنده – پديده هاي نامرئي – امواج الكترومغناطيس»

الف) ماهواره ها به وسيله آن می‌توانند اطلاعات زميني را رصد و برداشت كنند.

ب) سطح زمين بخشي از آن را از خورشيد دريافت و بازتاب مي‌كند.

ج) طیف‌های مختلف بازتاب شده از سطح زمين به این صورت ثبت و دریافت مي‌شود.

د) تقریبا هر ۲۴ ساعت یکبار به دور زمین می‌چرخد و با استفاده از نور روز از تمام زمين تصويربرداري مي‌كند. 

پاسخ:

الف) سنجنده     ب) امواج الكترومغناطيس   ج) اطلاعات رقومي    د) لندست   

 

۶) به سوالات زير پاسخ كوتاه دهيد.
الف) چرا صاحب نظران معتقد هستند كه در طراحي مبلمان شهري بايد فرهنگ و هنر بومي و ملي را تقويت كرد؟
ب) هدف از طراحي برنامه توسعه روستايي را بنويسيد.
ج) چرا اغلب مسافرين براي جابجايي در مسافت‌هاي نسبتا طولاني از حمل‌ونقل ريلي استفاده مي‌كنند؟ (دو مورد كافي است)
د) به چه علت قابليت دسترسي ميان مكان‌هايي كه تعداد گره‌هاي كمتری دارند، مطلوب‌تر است؟

هـ) مشكلات زيست محيطي ناشي از حمل و  نقل را نام ببريد.
و) دليل تقويت «فرهنگ بيمه» را به عنوان يكي از گام‌هاي مهم در زمينه فرهنگ ايمني بنويسيد.
ز) چرا بارش‌هاي شديد و كوتاه مدت، منجر به زمين لغزش نمي‌شوند؟
ی) دو مورد از اقدامات قبل از وقوع زمين لغزش را بنويسيد.

پاسخ:

الف) زيرا معماري و طراحي شهر بازتاب فرهنگ و هويت شهروندان است. 

ب) بهبود زندگي اقتصادي و اجتماعي روستانشينان 

ج) جابجايي با قطار امنيت زيادي دارد، راحتي مسافران درقطار بسيار بيشتر از خودرو است ، هزينه حمل قطار در مسافت هاي طولاني كمتر از جاده است ، آلايندگي حمل ونقل ريلي براي محيط زيست بسيار كمتر از حمل و نقل جاده‌اي است، مصرف سوخت در حمل و نقل ريلي كمتر از حمل ونقل جاده اي است. (دو مورد كافي است.) 

د) زيرا تعداد نقاط بيشتر به معناي تراكم رفت و آمد و تأخير زماني بيشتر است. 

هـ) تأثير حمل ونقل بر مصرف انرژي تأثير حمل ونقل بر محيط زندگي 

و) زيرا به بيمه گزاران كمك مي كند كه آسودگي خاطر داشته باشد و پس از وقوع حوادث احتمالي بخشي از خسارت ها و ضررهايشان جبران شود.

ز) زيرا بارش هاي شديد به سرعت جاري مي شوند و كمتر نفوذ پيدا مي كنند تا موجب لغزش شوند. 

ي )كارهاي ايمن سازي مانند مقاوم سازي لوله هاي انتقال انرژي و پايداري سطوح شيب دار (دو مورد كافي است.)

 

۷) چرا با اجراي طرح اصلاحات ارضي در كشورمان از سال ١٣٤١ مهاجرت روستاييان به شهرها شدت گرفت؟ (سه دليل كافي است)

پاسخ:

تقسيم نادرست زمين، حمايت نكردن دولت از كشاورزان، توجه به صنايع مونتاژ و واردات كالا از كشورهاي خارجي
( سه مورد كافي است)

 

۸) هر يك از موارد زير به كدام يك از « مراحل كار در سامانه اطلاعات جغرافيايي» مربوط مي‌شود؟
الف) اطلاعات به صورت گزارش و نقشه نمايش داده مي‌شود.
ب) ويژگي هاي پديده هاي طبيعي و انساني جمع‌آوري می‌شود.
ج) اطلاعات در محيط ،نرم افزار كدبندي و ذخيره مي شود.
د) اطلاعات به صورت نتايج براي تصميم گيري بهينه ارائه مي شود.

پاسخ:

الف) خروجی  ب) ورودی   ج) ورودی   د) خروجی 

 

۹) به سوالات زير پاسخ دهيد.
الف) چرا امروزه ميزان مصرف سوخت و آلايندگي محيط زيست در شيوه حمل‌ونقل جاده‌اي، افزايش يافته است؟
ب) نتايج حاصل از افزايش سفرها و تعداد خودروها را بنويسيد.

پاسخ:

الف) تمايل مردم جهان به داشتن خودروي شخصي همواره رو به افزايش بوده است، به طوري كه امروزه برخي خانواده‌‌ها بيش از يك خودرو دارند . 

ب) ايجاد تراكم ترافيكي در برخي مسيرها به ويژه ايام تعطيلات در جاده‌هايي كه گنجايش كافي براي اين افزايش را ندارند. 

 

۱۰) چرا حمل‌ونقل يكي از اساسي‌ترين نيازهاي روزانه مردم شهرها است؟ 

پاسخ:

امروزه با رشد شتابان شهرنشيني، شهرها بيشتر جمعيت جهان را در خود جاي داده‌اند، به به ويژه تعداد شهرهاي پرجمعيت نيز در حال افزايش است از سوي ديگر با گسترش شهرها و حومه‌نشيني، فاصله بين محل كار و سكونت افزايش يافته است.

 

۱۱) اگر شهر« الف» بر روي نصف النهار ٦٥ درجه غربي و شهر«ب» بر روي نصف النهار ٢٠ درجه غربي قرار داشته باشد؛

الف) اختلاف ساعت اين دو شهر چقدر است؟
ب) اگر ساعت در شهر ب ۱۶ باشد ساعت در شهر الف چند است؟ (انجام محاسبات الزامي است.)

پاسخ:

الف) 3=۴۵:۱۵ ساعت اختلاف  ۴۵=۲۰-۶۵ درجه اختلاف

ب) 13=۳-۱۶ ( ۱ بعدازظهر)

 

۱۲) چرا ميان محل زمين لرزه‌ها و مرز صفحات ليتوسفر زمين، ارتباط تنگاتنگي وجود دارد؟ 

پاسخ:

حركات صفحات ليتوسفر زمين ابتدا موجب كشيدگي و فشردگي پوسته زمين مي‌شوند ادامه اين روند، شكستگي‌هايي به نام گسل را ايجاد مي‌كند و حركت گسل‌ها موجب زمين لرزه مي‌شود.

 

۱۳) در چه صورتي وقوع سيل خسارت‌بار خواهد بود؟ 

پاسخ:

اگر آبدهي رود ۰.۲۵، آنقدر افزايش يابد، كه از ظرفيت رود فراتر رود و سرريز شود سيل خسارت‌بار مي‌شود.    

 

۱۴) با توجه به سرعت جابه‌جايي مواد در زمين لغزش، كدام نوع از اين حركت دامنه‌اي، بسيار مخاطره‌آميز و خسارت‌بار است؟ دليل آن را بنويسيد. 

پاسخ:

لغزش‌هاي ناگهاني و سريع زيرا طي آنها توده لغزشي با سرعت زياد به سمت پايين دامنه حركت مي‌كند.

 

۱۵) چرا خطرات وقوع خشكسالي در مقايسه با اثرات ناشي از خشكي هوا، بيشتر است؟

پاسخ:

زيرا پوشش گياهي يا زندگي جانوري هر منطقه با نوع آب‌وهواي آن، سازگار شده است وقتي بارش منطقه از ميانگين آن منطقه كمتر شود موجودات زنده نمي‌توانند با شرايط جديد سازگار شوند. 

 

۱۶) در مديريت پس از وقوع سيل، با استفاده از كدام روش‌هاي سازه‌اي، هدايت و انحراف يا مهار سيل انجام مي‌شود؟ (چهار مورد كافي است.)

پاسخ:

اصلاح بستر رودخانه، ايجاد كانال‌هاي انحرافي، ايجاد ديوارهاي مهاركننده و پايداركننده، احداث سدهاي ذخيره‌اي و سدهاي تنظيمي (چهار مورد كافي است.) 

 

۱۷) كشاورزان ( در بخش زراعت و باغداري ) با انجام كدام راهكارها مي‌توانند به مديريت خشكسالي كمك نمايند؟ (سه مورد بنویسید)

پاسخ:

پرهيز از كشت محصولاتي كه به آب زياد نياز دارند، كاشت گياهان مقاوم به خشكي و محصولاتي كه به آب كمتري نيازمند هستند، افزايش بهره‌وري آبياري در كشاورزي و استفاده از روش‌هاي آبياري تحت فشار. ( ذكر سه مورد)

 

سوالات نهایی جغرافیا ۳ خرداد ماه سال ۱۴۰۰

۱) درست یا نادرست بودن جملات زیر را مشخص کنید.
الف) انتخاب مکان مناسب براي استقرار و سکونت جمعیت به عوامل طبیعی وابسته است.
ب) تنوع عملکرد سکونتگاه‌ها سبب تغییر جایگاه آنها در رتبه‌بندي برحسب اهمیت می‌شود.
ج) سامانه موقعیت‌یاب جهانی متشکل از ۲۴ ماهواره است که به طور شبانه‌روزي در یک مدار دقیق، زمین را دور می‌زنند.
د) اگر مقدار آبدهی رودها افزایش یابد، سیل رخ می‌دهد.
ه) تغییر در ترکیب شیمیایی آب‌هاي زیرزمینی، از نشانه‌هاي وقوع احتمالی زمین لرزه است. 

پاسخ:

الف) نادرست       ب) درست      ج)درست      د)نادرست     ه) درست  

 

۲) جاهاي خالی را با عبارت مناسب کامل کنید. 

الف) برنامه‌ریزان با مطالعه ………. می‌توانند طرح‌هایی را تدوین کنند، تا از فضاهاي شهري به طور مناسب استفاده شود. 

ب) شیوه حمل‌ونقل …… ……….. براي حمل کالاهایی مانند تجهیزات الکترونیکی مناسب‌تر است. 

ج) توسعه حمل‌ونقل، نگرانی‌هاي جدي درباره حفظ …………….. به وجود آورده است.

د) هرچه عمق کانونی زمین لرزه کمتر باشد، شدت زمین لرزه …………. می‌یابد.

ه) مهم‌ترین عامل تهدید کننده بخش کشاورزي در کشورمان ……………. است.

پاسخ:

الف) کاربري زمین       ب) هوایی 
ج) محیط زیست       د) افزایش       هـ) خشکسالی 

 

۳) عبارت مناسب را از داخل کمانک ( ) انتخاب کنید.

الف) هر چه میزان انحراف یا پیچ‌و‌خم‌ها (بیشتر – کمتر) باشد احداث راه آسان‌تر و کم هزینه‌تر است. 

ب) احتمال سرریز شدن رودهایی که از دشت‌هاي وسیع عبور می‌کنند در فصل بارش (افزایش – کاهش) می‌یابد.

ج) به پیشامدي که به صورت ناگهانی و گاهی شدید، رخ می‌دهد (مخاطره – بحران) گفته می‌شود. 

د) سنجنده‌هاي ماهواره‌اي طیف‌هاي مختلف بازتاب شده از سطح زمین را به صورت (رقومی – لایه‌ای) دریافت و ثبت می‌کنند.

پاسخ:

الف) کمتر           ب) افزایش 

ج) بحران         د) رقومی 

 

۴) گزینه مناسب را انتخاب کنید.
الف) همه موارد از مهم‌ترین پدیده‌هاي مربوط به تغییرات الگوي شهرنشینی در جهان به شمار می‌آیند، به جز: 

۱) افزایش شهرهای میلیونی 

2) تغییر الگوي مکانی شهرهاي میلیونی 

۳) تغییر ساختمان سنی جمعیت کلان شهرها

۴) اختلاف قابل توجه میان سطح شهرنشینی کشورهاي جهان

 

ب) کدام عبارت با ارکان شهر پایدار مغایرت دارد؟ 

۱) استفاده از صفحات خورشیدي در نواحی گرم و خشک براي تامین انرژي 

2) اجراي طرح‌هاي هادي روستایی 

۳)توزیع عادلانه امکانات و خدمات شهري 

 ۴) توسعه خدمات گردشگري و فراغتی

 

ج) از کشتی‌های RO-RO براي جابه جایی چه کالاهایی استفاده می شود؟

۱) نفت 

۲) مواد پتروشیمی 

 ۳) خودرو   

4) مواد معدنی

 

د) کدام یک از پدیده‌هاي جغرافیایی زیر، بر حمل‌ونقل تأثیر مستقیم دارد؟

۱) پوشش گیاهی    ۲) آب‌وهوا    ۳) ناهمواري‌ها    ۴) شیب زمین 

پاسخ:

الف)گزینه ۳ (تغییر ساختمان سنی جمعیت کلان شهرها) 

ب) گزینه۴ (توسعه خدمات گردشگري و فراغتی) 

ج) گزینه ۳ (خودرو) 

د) گزینه۲ (آب و هوا) 

 

۵) هر یک از موارد سمت راست به کدام یک از موارد سمت چپ اشاره دارد؟ ( ۱ مورد اضافی)

الف) قطار شهري که بیشتر از زیر زمین و روي ریل حرکت می‌کند.  ب) قطار خیابانی که در سطح خیابان‌ها، بر روي ریل‌ها حرکت می‌کند.  پ) قطار هوایی که هزینه احداث آن زیاد است.

۱ -مونوریل ۲ -مترو ۳ -تراموا ۴ -BRT

پاسخ:

الف) 2 (مترو)    ب) 3 (تراموا)     ج) 1 (مونوریل)     

 

۶) به سوالات زیر پاسخ کوتاه دهید.
الف) چرا اکثر مهاجران پس از ورود به شهر، به مشاغل غیر رسمی می‌پردازند ؟
ب) چگونه در شهرهاي هوشمند، انواع حسگرها می‌توانند مصرف انرژي را به شکل مطلوبی مدیریت نمایند؟
ج) چرا امروزه از سامانه اطلاعات جغرافیایی در برنامه‌ریزي و مدیریت شهرها و روستاها استفاده می‌شود؟
د) هزینه احداث خطوط آهن در کدام نواحی زیاد است؟
ه) چرا خطوط لوله از نظر حوادث غیرمترقبه به مراقبت زیاد نیاز دارد؟
و) علت نصب دوربین‌هاي کنترل سرعت در جاده‌ها را بنویسید .
ز) چرا کشاورزان در برخی از مناطق ایران، در دوره بدون بارش سال در سطح بستر سیلابی اقدام به کشت محصولات کشاورزي می‌کنند؟

پاسخ:

الف) اکثر مهاجران فاقد مهارت و تخصص هستند و در شهر فرصت هاي شغلی محدود است.  

ب) نور و میزان روشنایی معابر را در زمان هاي معین و با توجه به رفت و آمدها کم و زیاد کرد. 

ج) چون پردازش و تحلیل با سامانه اطلاعات جغرافیایی به تصمیم گیري می انجامد و به روند آن کمک می‌کند.

د) در نواحی داري موانع و پستی و بلندي 

هـ) زیرا ممکن است باعث انفجار و آتش سوزي شوند. 

و) پایش و نظارت بر حمل و نقل عمومی و خصوصی 

ز) پوشیده شدن سطح دشت هاي سیلابی از رسوبات آبرفتی مانند (رس، شن و قلوه سنگ) 

 

۷) سه مورد از ویژگی هاي مناطق ابرشهري را نام ببرید.

پاسخ:

تمرکز و انبوهی جمعیت، تمرکز موسسات مالی و پولی، تمرکز صنایع دانش بنیان، فراوانی آمد و شد بین مادرشهرهاي هم جوار با انواع وسایل حمل و نقل زمینی و یا هوایی. ( سه مورد کافی است)

 

۸) براي تقویت فرهنگ ایمنی، به ساکنان هریک از مناطق زیر چه آموزش هایی باید داده شود ؟
الف) ساکنان مناطق نزدیک ریل هاي قطار :
ب) ساکنان روستاها و مزارع مجاور خطوط لوله حمل نفت و گاز :

پاسخ:

الف) باید آموزش داده شود که از توقف روي ریل ها خودداري کنند، هم چنین خطرات پرتاب اشیاء به سمت قطارها
را باید به آنان گوشزد کرد.

ب) باید آموزش داده شود که از حفاري هاي غیرمجاز در این نواحی و دستکاري لوله ها بپرهیزند. 

 

۹) با توجه به ساعت رسمی به سوالات زیر پاسخ دهید.
الف) کره زمین به چند قاچ تقسیم شده است؟

ب) هر قاچ چند درجه است؟

ج) چرا کشورها به جاي ساعت واقعی از ساعت رسمی، استفاده می‌کنند؟ 

پاسخ:

الف) 24 قاچ      ب) 15 درجه   

ج) زمان واقعی سبب می شود اختلالاتی در برنامه حرکت وسایل حمل و نقل و … در داخل یک کشور و بین کشورهاي دیگر به وجود آید.  

 

۱۰) شهر الف روي نصف النهار در ۶۵ درجه غربی و شهر ب روي نصف النهار ۲۰ درجه غربی قرار دارد (محاسبات الزامی است)

الف) اختلاف ساعت این دو شهر چقدر است؟
ب) اگر ساعت در شهر ب ۱۶ باشد، ساعت در شهر الف چند است؟

پاسخ:

الف) اختلاف درجه ۴۵= 20-۶۵         اختلاف ساعت ۳=۴۵:۱۵      

ب)  ۱۳=۳-۱۶  (۱ بعدازظهر)    

 

۱۱) چرا همواره توصیه می‌شود که در مکان یابی ساخت و سازها، فاصله از گسل هاي فعال تا حد امکان رعایت شود؟ 

پاسخ:

جابه جایی زمین در امتداد گسل هاي فعال روي می دهد فشار مداوم نیروهاي زمین ساخت در اطراف قطعات گسل ها به تدریج ذخیره می گردد و سپس به طور ناگهانی با جابه جایی دو قطعه گسل انرژي آزاد می شود. 

 

۱۲) چرا در حوضه‌هاي کشیده، احتمال وقوع سیل کاهش می‌یابد؟

پاسخ:

زیرا مدت زمان طولانی سپري می‌شود تا آب جاري مسافت سرچشمه تا خروجی را طی کند، در نتیجه آب سرشاخه‌ها به تدریج و به طور متوالی از حوضه تخلیه می‌شود.   

 

۱۳) با توجه به فرآیند شکل‌گیري “انواع حرکات دامنه‌اي” به سوالات زیر پاسخ دهید.

الف) علت جابه‌جایی مواد تخریب شده در انواع حرکات دامنه‌اي را بنویسید.
ب) احتمال رویداد کدام حرکت، دامنه‌اي در دامنه‌هاي شمالی البرز بیشتر است؟ چرا؟ (ذکر دو مورد کافیست)

پاسخ:

الف) مواد تخریب شده تحت تاثیر نیروي جاذبه زمین یا شیب به سمت پایین دست حرکت می کنند.  

ب) زمین لغزش (رانش)، وجود رطوبت، تراکم درختان و گیاهان، شیب زیاد دامنه و … (ذکر دو مورد کافیست)  

 

۱۴) به سوالات زیر پاسخ دهید.
الف) معمول‌ترین نوع خشکسالی را نام ببرید.
ب) مهم‌ترین علل اصلی افزایش خشکسالی‌ها در دهه‌های اخیر را بنویسید.

پاسخ:

الف) خشک سالی آب و هوایی 

ب) 1- گرم شدن آب‌وهواي کره زمین و بی‌نظمی‌هاي بارش در نتیجه تغییرات اقلیمی
۲- افزایش جمعیت و مقدار مصرف آب، نبود مدیریت صحیح و بهره‌برداري نادرست از منابع آب سطحی و زیرزمینی 

 

۱۵) چگونه می‌توان با توجه به اقدامات مربوط به “مدیریت پیش از وقوع زمین لرزه”، تخریب واحدهاي مسکونی شهري و روستایی را به حداقل رسانید؟

پاسخ:

ساختمان‌ها مقاوم‌سازي شوند مقاومت مصالح ساختمانی افزایش یابد و اصول طراحی ۰.۲۵ و مهندسی ساختمان و مقررات مربوط به آن رعایت گردد 

 

۱۶) چرا با ساماندهی شبکه زهکشی، می توان از کاهش اصطکاك بین توده لغزش و سطح زیربنا جلوگیري نمود؟

پاسخ:

نفوذپذیري خاك کاهش می‌یابد و آب باران کمتر نفوذ می‌کند و به سرعت تخلیه می‌شود.

 

۱۷) مهم‌ترین راهکارهاي مدیریت خشکسالی را نام ببرید. ( ذکر سه مورد کافی است) 

پاسخ:

صرفه جویی در مصرف آب و پرهیز از مصرف بی‌رویه آب‌هاي سطحی و زیرزمینی موجود، افزایش بهره‌وري آبیاري در کشاورزي و استفاده از روش‌هاي آبیاري تحت فشار، پرهیز از کشت محصولاتی که به آب زیاد نیاز دارند، جمع‌آوري و ذخیره‌سازي آب باران و روش‌هاي مختلف، تغذیه مصنوعی سفره‌هاي آب زیرزمینی، مدیریت آب‌خیزداري، حفاظت از مراتع و پوشش گیاهی و کنترل فرسایش خاك، مدیریت فاضلاب‌ها و پساب‌ها و استفاده مجدد از آب و … ( ذکر سه مورد کافی است)

 

۱۸) تصاویر ماهواره‌اي چه کمکی در تعیین حدود سیل‌گیر رودخانه‌ها می‌کنند؟ 

پاسخ:

از طریق این تصاویر می‌توانیم جهت حرکت سامانه باران‌زا و زمان دقیق رسیدن آنها به هر منطقه را حداقل چند روز قبل پیش بینی کنیم سپس با استفاده از تصاویر ماهواره‌اي منابع زمینی حدود سیل‌گیر رودخانه‌ها را تعیین کنیم.