نامگذاری شب سوم محرم | شب سوم محرم متعلق به کیست؟

دَهِه مُحَرَّم روزهای یکم تا دهم ماه محرم، اولین ماه سال هجری قمری است. در این ده روز، شیعیان به مناسبت شهادت امام حسین(ع) و یارانش در واقعه کربلا، سوگواری می‌کنند. روز نهم تاسوعا و روز دهم عاشورا نامیده شده و در ایران این دو روز تعطیل رسمی هستند.

شیعیان در این ماه لباس سیاه به تن می‌کنند و اماکن مذهبی خود را سیاه‌پوش می‌کنند. همچنین گرچه شیعیان برگزاری جشن و عروسی را در این ماه حرام نمی‌دانند؛ اما عموماً از برگزاری خودداری می‌کنند.

میرزا جواد ملکی تبریزی در کتاب المراقبات گفته است:

«برای دوستداران خاندان پیامبر(ص) شایسته است که در دهه اول محرم در قلب و ظاهرشان آثار حزن و اندوه هویدا باشد و بعضی از لذت‌های حلال را به ویژه در نهم، دهم و یازدهم این ماه ترک کنند، به مانند کسی که داغدار عزیزانش است؛ و در دهه اول محرم هر روز امامشان را با زیارت عاشورا یاد کنند.»

برای عزاداری در شب سوم محرم می‌توانید با متن روضه حضرت رقیه (س) و متن نوحه شب سوم محرم مجموعه‌ای از نوحه های سومین شب ماه محرم را دراختیار داشته باشید.

نام‌گذاری روزهای دهه

هر یک از شب های محرم به نام یکی از شهدا یا شخصیت ها یا وقایعی مرتبط با جریان کربلا نام گذاری شده است. نام گذاری این شب ها با گذشت زمان صورت گرفته و واضع خاصی ندارد. این کار از طرف مداحان و ذاکران اهل بیت و بر اساس جایگاه شهیدان کربلا، نزدیکی هر یک از آنها به نقطه وحدت بخش کربلا یعنی امام حسین(ع) و هم آهنگی شور و التهاب مراسم و روضة آنان با مرکز شورآفرین شب عاشورا صورت گرفته است.

شب سوم محرم متعلق به کیست؟

رقیه (س) دردانة سه ساله حسین بن علی(ع) است. نام مبارک او در بعضی از کتاب های تاریخی و مقاتل نقل شده است و برخی دیگر مانند ریاض الاحزان از او با نام فاطمه صغری یاد کرده اند. توسل به حضرت رقیه یکی از راه‌های طلب و درخواست حاجات است.

رقیه دختر خردسال امام حسین(ع) که در واقعه کربلا حضور داشت و همراه با کاروان اسرا به شام برده شد و در شام درگذشت. زیارتگاهی در دمشق به وی منسوب است. رقیه(س) در روز سوم صفر سال ۶۱ه ق در سفر اهل بیت به شهر شام از دنیا رفته است.  درباره اینکه آیا امام حسین(ع) چنین دختری داشته است یا نه و نیز درباره نام، چگونگی وفات و مزار منسوب به وی اختلاف‌نظر وجود دارد.

نام مادر او در منابع نیامده است و در برخی گزارش‌های نسب‌شناسی در میان دختران امام حسین(ع) نام برده شده است. ابن فُندُق بیهقی(م ۵۶۵ق) از نسب‌شناسان معروف قرن ششم، در کتاب لباب الانساب برای امام حسین(ع) چهار دختر با نام‌های فاطمه، سکینه، زینب و ام کلثوم نام می‌برد و می‌افزاید زینب و ام کلثوم در کودکی از دنیا رفتند. اما در جای دیگری می‌نویسد: از فرزندان امام حسین(ع)، جز زین العابدین، فاطمه، سکینه و رقیه باقی نماندند.

محمد بن طلحه شافعی (م ۶۵۲ ق) دختران امام را چهار تن دانسته و تنها از زینب، سکینه و فاطمه نام برده‌است و نام دختر چهارم را ذکر نکرده است. نجم الدین طبسی از گزارش ابن فندق و مطالب السئول به این نتیجه رسیده که نام دختر چهارم امام حسین(ع) رقیه و کنیه او ام‌کلثوم است.