نامگذاری شب اول محرم | شب اول محرم متعلق به کیست؟

دَهِه مُحَرَّم روزهای یکم تا دهم ماه محرم، اولین ماه سال هجری قمری است. در این ده روز، شیعیان به مناسبت شهادت امام حسین(ع) و یارانش در واقعه کربلا، سوگواری می‌کنند. روز نهم تاسوعا و روز دهم عاشورا نامیده شده و در ایران این دو روز تعطیل رسمی هستند.

شیعیان در این ماه لباس سیاه به تن می‌کنند و اماکن مذهبی خود را سیاه‌پوش می‌کنند. همچنین گرچه شیعیان برگزاری جشن و عروسی را در این ماه حرام نمی‌دانند؛ اما عموماً از برگزاری خودداری می‌کنند.

میرزا جواد ملکی تبریزی در کتاب المراقبات گفته است:

«برای دوستداران خاندان پیامبر(ص) شایسته است که در دهه اول محرم در قلب و ظاهرشان آثار حزن و اندوه هویدا باشد و بعضی از لذت‌های حلال را به ویژه در نهم، دهم و یازدهم این ماه ترک کنند، به مانند کسی که داغدار عزیزانش است؛ و در دهه اول محرم هر روز امامشان را با زیارت عاشورا یاد کنند.»

برای عزاداری در شب اول محرم می‌توانید با  دانلود مداحی شب اول محرم با نوای مداحان مشهور، یا با استفاده از متن روضه شب اول محرم عزاداری کنید. همچنین برای ایجاد حال و هوای محرم در خانه خود از نوحه های شروع محرم استفاده کنید.

نام‌گذاری روزهای دهه

هر یک از شب های محرم به نام یکی از شهدا یا شخصیت ها یا وقایعی مرتبط با جریان کربلا نام گذاری شده است. نام گذاری این شب ها با گذشت زمان صورت گرفته و واضع خاصی ندارد. این کار از طرف مداحان و ذاکران اهل بیت و بر اساس جایگاه شهیدان کربلا، نزدیکی هر یک از آنها به نقطه وحدت بخش کربلا یعنی امام حسین(ع) و هم آهنگی شور و التهاب مراسم و روضة آنان با مرکز شورآفرین شب عاشورا صورت گرفته است.

شب اول محرم به نام کیست؟

حضرت مسلم، نخستین شهید واقعه کربلاست و از آنجا که در اوج بی وفایی کوفیان به مولایش وفادار ماند، الگوی محبت و وفاست. شهادت او کمی پیش تر از حادثه کربلا رخ داده است و شب نخست ماه محرم به پاس فداکاری و جان فشانی های او، شب حضرت مسلم بن عقیل نام نهاده شده است.

مسلم بن عقیل بن ابی طالب، پسر عموی امام حسین(ع) و از یاران او در قیام امام حسین(ع) بر علیه یزید که حدود یک ماه قبل از روز عاشورا در کوفه به شهادت رسید. مسلم، قبل از حرکت امام حسین(ع) به سوی کوفه، به نمایندگی از وی به کوفه رفت تا اوضاع و شرایط آنجا را مشاهده و پس از اطمینان از درستی ادعایِ دعوت کوفیان به امام حسین(ع) گزارش کند؛ تا امام به آنجا برود. وی در گزارشی که ۲۷ شب قبل از شهادتش به امام نوشت، از آمادگی کوفیان خبر داد.

عبیدالله بن زیاد پس از به حکومت رسیدن در کوفه، بیعت کنندگان با مسلم را به مرگ تهدید کرده و به همین علت مردم از اطراف مسلم پراکنده شدند. مسلم بن عقیل پس از جنگیدن، توسط سربازان عبیدالله بن زیاد دستگیر شد. پس از دستگیری او را به بالای قصر عبیدالله برده و سرش را از بدنش جدا کرده و ار بالای قصر بدنش را به پایین انداختند.

بنا بر گزارش برخی منابع از جمله مثیر الأحزان، مسلم در لحظه‌های آخر عمر برای امام حسین(ع) و اهل‌بیتش گریه کرده و از نوشتن نامه به آنها اظهار پشیمانی کرد. مسلم بن عقیل، روز عرفه در (سال ۶۰ق) به شهادت رسید.

روضه حضرت مسلم یادکردن از مصیبت‌ها و رنج‌های مسلم بن عقیل و شهادت وی در کوفه است. روضه مسلم از روضه‌های مرتبط با واقعه کربلا است. معمولا شیعیان در شب و روز عرفه و نیز در شب اول محرم روضه مسلم را می‌خوانند. در این مجالس به تنها بودن مسلم در کوفه، پناه بردن به خانه پیرزنی به نام طوعه، جنگیدن، دستگیری و شهادتش در بالای قصر عبیدالله بن زیاد اشاره می‌شود.