آیا داغی دست و پا در کودکان نگران کننده است؟

ستاره | سرویس مادر و کودک – معمولا مادران نسبت به داغی دست و پا در کودکان نگران می‌شوند و آن را علامت تب می‌دانند. آیا این مساله واقعا نگران کننده است؟ چه دمایی را در کودکان تب می‌گوییم و در صورت تب چه اقداماتی باید انجام دهیم؟ با ما همراه باشید تا به پاسخ همه این پرسش‌ها برسید.

نگران نباشید! داغی دست و پا در کودکان نشانه تب نیست!

تب دوست ماست!

تب سنج مناسب انتخاب کنید

• توصیه ما استفاده از تب سنج‌های دیجیتال است.
• تب سنج‌های گوشی برای کودکان بالای سه سال مناسب هستند.
• اگر کودک زیر دو ماه دارید، برای تعیین دمای بدن او، دمای مقعد را اندازه گیری کنید.
• نوار‌های تب سنج پیشانی، توصیه نمی‌شوند، زیرا دقت پایینی دارند.
• تب سنج‌های جیوه‌ای نیز توصیه نمی‌شوند، زیرا احتمال شکستن و پخش شدن جیوه وجود دارد که بسیار خطرناک است.

کودک را خنک نگه دارید

دلیل تب‌های ملایم در کودکان معمولا عوامل زیر است:

• پوشاندن مقدار زیادی لباس بر تن کودک
• فعالیت زیاد
• گرمی هوای
• خوردن غذای داغ
• افزایش دمای بدن و تب پس از واکسیناسیون کاملا طبیعی است و نشانه واکنش سیستم ایمنی بدن است.

از نظر پزشکان متخصص کودکان تب در نوزادان کمتر از ۲ ماه بسیار خطرناک است، زیرا سیستم ایمنی بدن آن‌ها هنوز تکامل نیافته و نباید اجازه پخش شدن عفونت در بدنشان را داد. کودکان در این سن معمولا جز تب، علائم بالینی دیگری ندارند.

استامینوفن یا ایبوپروفن؟

پس از ۲ ماهگی تب را واکنش طبیعی بدن به عفونت می‌دانیم. اما اگر دمای بدن به ۴۰ درجه سانتی گراد برسد و کودک بی قرار یا بی حال شود، نیاز به درمان سریع دارد.
دارو‌هایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن (برای کودکانی که بیش از ۶ ماه سن دارند) برای درمان تب در کودکان استفاده می‌شوند. به ویژه ایبوپروفن برای کاهش تب کودکان بسیار موثر است، اما ممکن است باعث ناراحتی معده در برخی از آنها شود. در صورتی که کودک مبتلا به استفراغ یا اسهال شدید باشد، نباید ایبوپروفن به او داده شود.

هر ۴ ساعت یا هر ۶ ساعت؟

• همان گونه که پیش از این گفته شد، تب در کودکان با دارو‌هایی مانند استامینوفن (تایلنول) یا ایبوپروفن کنترل می شود.
• در صورت داشتن تب بالا، هر ۶ ساعت یکبار ایبوپروفن (Ibuprofen) و هر ۴ ساعت استامینوفن (Tylenol) به کودک بدهید.
• به نظر می‌رسد استفاده متناوب از این دو دارو به درمان عفونت یا تب کمکی نمی‌کند.
• نوشیدن آب و مایعات در کاهش دمای بدن کودک موثر است.
• شستشو در وان با آب ولرم به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه نیز دمای بدن را ۲ تا ۳ درجه سانتی‌گراد کاهش می‌دهد.
• خوردن بستنی یخی نیز راه حل مورد علاقه کودکان است.

نکات مهم

• تب در نوزادان، یک تا دو روز پس از تزریق واکسن پنج‌گانه و ۵ تا ۱۵ روز پس از واکسن MMR طبیعی است.
• در صورتی که کودک استفراغ می‌کند یا دچار کم آبی بدن شده از دادن ایبوپروفن به او خودداری کنید.
• دوز دارو در کودکان بر اساس وزن است، نه سن.

زنگ خطر به صدا در می آید!

در مواردی که کودک تب دارد و یکی از شرایط زیر بروز کرده، به سرعت به پزشک یا اورژانس پزشکی مراجعه کنید:

• نوزاد کمتر از ۲ ماه سن دارد.
• کودک به دلیل درد، بی وقفه گریه می‌کند.
• تب بالای ۴۰ درجه سانتی گراد است و به دارو پاسخگو نیست.
• دچار گرفتگی گردن شده است.
• نقاط بنفش رنگی بر روی پوست ظاهر شده است.
• تنفس کودک دشوار شده است (به غیر از مواردی که علت آن گرفتگی بینی است).
• کودک بی‌حال، بی‌قرار یا گیج است.
• کودک به شدت بیمار به نظر می‌رسد یا علائم نگران کننده دیگری دارد.

در صورت بروز شرایط زیر نیز می‌توانید به مطب پزشک مراجعه کنید یا با او تماس بگیرید:

• کودک از درد گلو یا درد گوش شکایت می‌کند.
• کودک از درد در هنگام ادرار کردن شکایت می‌کند یا دچار شب ادراری شده است.
• کودک زیاد سرفه می‌کند یا بیش از دو روز علائم دیگری همراه با تب دارد.

جدول راهنمای تب در کودکان 

کلینیک مایو (Mayo Clinic) جدول زیر را به عنوان راهنمای تب در نوزادان و کودکان منتشر کرده است.

سخن آخر

برگرفته از: growingchildpediatrics و mayoclinic