نویسنده: الهام زمانی
بروزرسانی: 1 آبان 1401
بیماری های قلبی یکی از مهم‌ترین علل مرگ و میر در سراسر جهان است که معمولا به دلیل سبک زندگی ناسالم، ژنتیک، عفونت‌ها و ابتلا به بعضی از بیماری‌ها رخ می‌دهد. راه‌های مختلفی برای کنترل این بیماری وجود دارد که یکی از آن‌ها پیروی از رژیم غذایی سالم است. در این مقاله در مورد غذاهای مفید و مضر برای بیماران قلبی صحبت کرده و یک نمونه برنامه غذایی هفتگی بیماران قلبی را در اختیار شما قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید.
خوراکی‌های مجاز در برنامه غذایی هفتگی بیماران قلبی
به گفته انجمن قلب آمریکا (AHA)، غذاهای زیر برای بیماران قلبی مفید هستند:
۱. میوه‌ها و سبزیجات
در غذاهای گیاهی انواع مختلفی از آنتی اکسیدان وجود دارد که به محافظت از قلب کمک می‌کنند. علاوه بر این، میوه‌ها و سبزیجات حاوی مقدار زیادی فیبر هستند که برای سلامت قلب ضروری است.
۲. ماهی
ماهی‌ها، به خصوص ماهی‌های چرب مثل سالمون و ساردین، به دلیل وجود اسید چرب امگا ٣ خاصیت ضدالتهابی داشته و به حفظ سلامت قلب کمک می‌کنند. به همین دلیل، پیشنهاد می‌شود که بیماران قلبی در طول هفته حداقل دو واحد ماهی بخورند. هر واحد ماهی معادل ١٠٠ گرم است.
۳. غلات کامل
محدود کردن غلات تصفیه شده و انتخاب غلات کامل به جای آن می‌تواند از شما در برابر بیماری‌های قلبی-عروقی محافظت کند. از غلات کامل می‌توان به برنج قهوه‌ای، نان سبوس‌دار، ماکارونی حاوی آرد سبوس‌دار، کینوا و جو دوسر اشاره کرد.
۴. آجیل، دانه‌ها و حبوبات
بهترین رژیم غذایی برای سلامت قلب و عروق رژیمی است که روزانه دو تا سه لیوان از انواع آجیل، دانه‌ها و حبوبات در آن وجود داشته باشد. اگر به بیماری قلبی مبتلا هستید یا می‌خواهید از بروز این بیماری پیشگیری کنید، غذاهای زیر را در برنامه‌ی روزانه خود بگنجانید:
- آجیل، از جمله گردو، بادام، فندق و بادام هندی
- دانه‌ها، مثل تخمه آفتابگردان، تخمه کدو حلوایی، دانه بزرک و دانه چیا
- حبوبات، مانند عدس، لوبیا قرمز، لوبیا چشم‌بلبلی و لوبیا چیتی
اگرچه مغزهای خوراکی و دانه‌ها بسیار مغذی هستند، اما کالری بالایی دارند. به همین دلیل باید در مصرف آن‌ها حد تعادل را رعایت کنید.
۵. لبنیات کم چرب
شواهد در مورد ارتباط بین چربی اشباع و بیماری قلبی ضد و نقیض است. با این حال، در بیشتر مطالعات مشخص شده که برای حفظ سلامت قلب باید مصرف چربی اشباع کاهش پیدا کند. استفاده از لبنیات کم چرب به جای محصولات لبنی پرچرب به شما کمک می‌کند که چربی اشباع کمتری دریافت کنید.
خوراکی‌هایی که باید در برنامه غذایی هفتگی بیماران قلبی محدود شوند
بیماران قلبی باید مصرف بعضی از غذاها را کاهش دهند، از جمله:
۱. گوشت قرمز و فرآوری شده
گوشت قرمز منبع چربی اشباع است. بر اساس تحقیقات، جایگزینی گوشت قرمز یا فرآوری شده با پروتئین گیاهی می‌تواند خطر بیماری قلبی را کاهش دهد. پروتئین گیاهی در آجیل، حبوبات، سویا و غلات کامل یافت می‌شوند.
۲. غذاها و نوشیدنی‌های شیرین
بسیاری از غذاها و نوشیدنی‌های فرآوری شده حاوی قند افزوده شده هستند، به ویژه نوشابه‌های گازدار و نوشیدنی‌های انرژی‌زا. اجتناب از مصرف این غذاها می‌تواند به کنترل وزن و حفظ سلامت قلب کمک کند.
۳. کربوهیدرات‌های تصفیه شده
کربوهیدرات‌های تصفیه شده فاقد فیبر بوده و تعادل قند خون را برهم می‌زنند. با گذشت زمان، مصرف زیاد کربوهیدرات‌های تصفیه شده می‌تواند به مقاومت به انسولین و افزایش وزن منجر شود که از عوامل خطر بیماری‌های قلبی-عروقی هستند. این نوع کربوهیدرات‌ها در برنج، ماکارونی و نان سفید، کیک، بیسکویت و شیرینی، غلات صبحانه و دسرها یافت می‌شوند.
۴. نمک
مصرف بیش از حد نمک (سدیم) باعث افزایش فشار خون شده و روی سلامت قلب تاثیر منفی دارد. بسیاری از غذاهای فرآوری شده حاوی مقدار زیادی نمک هستند، بنابراین بیماران قلبی باید با خواندن برچسب محصولات غذایی میزان مصرف نمک را کنترل کنند.
یک نمونه برنامه غذایی هفتگی بیماران قلبی
این روزها برنامه‌های غذایی مختلفی برای پیشگیری از بیماری قلبی و درمان آن پیشنهاد می‌شود که یکی از معروف‌ترین آن‌ها رژیم غذایی مدیترانه‌ای است. این رژیم بر اساس غذاهای سنتی کشورهای حاشیه دریای مدیترانه از جمله فرانسه، اسپانیا، یونان و ایتالیا طراحی شده است. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که رژیم غذایی مدیترانه‌ای به کاهش وزن کمک می‌کند و احتمال حمله قلبی، سکته مغزی و مرگ زودرس را کاهش می‌دهد.
رژیم غذای مدیترانه ای بر مصرف سبزیجات، میوه‌ها، آجیل، دانه‌ها، حبوبات، غلات کامل، غذاهای دریایی و روغن زیتون فرابکر تاکید دارد. در این رژیم غذایی می‌توانید مرغ، تخم‌مرغ و محصولات لبنی را در حد اعتدال مصرف کنید، اما باید میزان مصرف گوشت قرمز، گوشت فرآوری شده، نوشیدنی‌های شیرین، غلات تصفیه شده و سایر غذاهای فرآوری شده را به حداقل برسانید.
در ادامه می‌توانید یک نمونه رژیم غذایی مدیترانه‌ای را که برای هفت روز تنظیم شده، مشاهده کنید:
روز اول
- صبحانه: نان سبوس‌دار + تخم‌مرغ + زیتون + سبزی خوردن
- میان وعده: میوه + آجیل
- ناهار: برنج + کدو و بادمجان + ماست کم چرب + سالاد (همراه با روغن زیتون فرابکر)
- میان وعده: میوه + خیار
- شام: نان سبوس‌دار + آش
- میان وعده قبل از خواب: میوه
روز دوم
- صبحانه: نان سبوس‌دار + پنیر کم چرب و کم نمک + گوجه‌فرنگی و خیار
- میان وعده: شیر کم چرب + آجیل
- ناهار: ماکارونی سبوس‌دار همراه با سویا + زیتون + سالاد (همراه با روغن زیتون فرابکر)
- میان وعده: میوه + هویج
- شام: نان سبوس‌دار + سوپ سبزیجات
- میان وعده قبل از خواب: میوه
روز سوم
- صبحانه: نان سبوس‌دار + عدسی
- میان وعده: میوه + آجیل
- ناهار: برنج + ماهی کبابی + سالاد (همراه با روغن زیتون فرابکر)
- میان وعده: میوه + شیر کم چرب
- شام: نان سبوس‌دار + خوراک سبزیجات + زیتون
- میان وعده قبل از خواب: میوه
روز چهارم
- صبحانه: نان سبوس‌دار + پنیر کم چرب و کم نمک + سبزی خوردن + گردو
- میان وعده: میوه + خیار
- ناهار: نان سبوس‌دار + آش
- میان وعده: میوه + شیر کم چرب
- شام: نان سبوس‌دار + مرغ + سبزیجات پخته + سالاد (همراه با روغن زیتون فرابکر)
- میان وعده قبل از خواب: میوه
روز پنجم
- صبحانه: نان سبوس‌دار + املت سبزیجات و زیتون
- میان وعده: میوه + آجیل
- ناهار: برنج + ماهی کبابی + سالاد (همراه با روغن زیتون فرابکر) + زیتون
- میان وعده: شیرموز
- شام: نان سبوس‌دار + سوپ جو
- میان وعده قبل از خواب: میوه + خیار
روز ششم
- صبحانه: نان سبوس‌دار + پنیر کم چرب و کم نمک + گردو
- میان وعده: میوه + هویج
- ناهار: برنج + کباب + سبزی خوردن + دوغ + زیتون
- میان وعده: میوه + آجیل
- شام: نان سبوس‌دار + خوراک لوبیاچیتی
- میان وعده قبل از خواب: میوه
روز هفتم
- صبحانه: جو دوسر پخته شده در شیر کم چرب
- میان وعده: میوه + خیار
- ناهار: برنج + ماهی کبابی + سالاد
- میان وعده: میوه + آجیل
- شام: نان سبوس‌دار + جوجه کباب + دوغ + سالاد (همراه با روغن زیتون فرابکر)
- میان وعده قبل از خواب: میوه
کلام پایانی
بیماران قلبی باید میزان مصرف غذاهای گیاهی را افزایش داده و تا حد امکان از مصرف غذاهای شور، پرچرب و فرآوری شده بپرهیزند. ماهی، غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات از بهترین غذاهایی هستند که می‌توان در برنامه غذایی هفتگی بیماران قلبی گنجاند.
