نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 11 اردیبهشت 1401
ستاره | سرویس عمومی – جدیدترین آیین نامه پزشکی سازمان وظیفه عمومی شامل آیین نامه‌ای ۱۷ گانه مربوط به بیماری های معافیت پزشکی است که مشمولان می‌توانند با استناد به این آیین نامه نسبت به معافیت پزشکی خود اقدام نمایند. بخش ابتدایی این آیین نامه در مطلب بیماری های معافیت پزشکی (بخش ۱، ۲، ۳) آمده است.
آیین نامه بیماری های معافیت پزشکی (بخش چهارم، پنجم و ششم)
در این مقاله بیماری های مربوط به بخش چهارم یعنی بیماریهای داخلی مغز و اعصاب (نورولوژی)، بخش پنجم بیماریهای مربوط به بیماریهای روانپزشکی و بخش ششم که شامل بیماریهای جراحی مغز و اعصاب است آورده شده است.
بخش چهارم: بیماریهای داخلی مغز و اعصاب (نورولوژی)
ماده ۳۲: مشمولان مبتلا به بیماریهای داخلی مغز و اعصاب با توجه به نوع بیماری كه به آن مبتلا می باشند از معافیت پزشکی مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود.
بند ۱: اختلالات استحاله ای سلولهای عصبی ( مانند فریدریش و..) معاف دائم.
بند ۲: اختلالات تعادلی مخچه ای معاف دائم.
بند ۳: انواع میلیتها و سكل انها
- در صورتیكه شدید باشد معاف دائم.
- در موارد خفیف ( زمانی كه بر اساس طبقه بندی بین المللی ( صفر تا پنج) در حد ۴ باشد) خدمات غیررزمی.
بند ۴: انسفالیتها و انسفالویاتیها در صورتیكه عوارض جسمی یا روانی پایدار و ناتوان كننده داشته باشد معاف دائم.
بند ۵: مولتیپل اسكلروزیس یا MS معاف دائم.
بند ۶: انواع صغر عضلانی بزرگ مشروط بر اینكه اختلال شدید و مشهود ایجاد كرده باشد معاف دائم.
بند ۷: انواع مبویاتی های اولیه و ثانویه معاف دائم.
بند ۸: اختلالات مادرزادی سیستم اعصاب مركزی از هر نوع معاف دائم.
بند ۹: انواع پاراپلژی ها، پاراپارزی ها، همی پلژی ها، همی پارزیها و منوبلژیها معاف دائم.
بند ۱۰: انواع اختلالات و حركات غیرطبیعی عضوی مربوط به دستگاه خراج هرمی معاف دائم.
بند ۱۱: انواع صرع به شرط ثبوت كلینیكی و یا پاراكلینیكی در یكی از مراكز درمانی دانشگاهی یا نظامی معاف دائم.
تبصره: در مواردی كه شروط فوق تحقق نیابد ولی مدارك قابل استناد دال بر سابقه صرع موجود باشد به خدمت غیر رزمی اعزام و در مشاغل مناسب گمارده شود در صورتی كه در حین خدمت صرع ثابت شود معاف دائم.
بند ۱۲: انواع پلی نوریتهای بهبود یافته و سكل آنها با تایید الكترود یاكنوزیس به شرط ثبوت كلینیكی و پاراكلینیكی در مراكز درمانی دانشگاهی یا نظامی معاف دائم.
بند ۱۳: انواع نوروفیبروماتوزها
- در موارد شدید ( اختلال عملكرد، كراهت منظر) معاف دائم.
- در موارد خفیف خدمات غیررزمی.
بند ۱۴: سابقه مننژیت های مزمن و سكل انواع مننژیت در صورت داشتن اختلال عملی و عصبی به شرط ثبوت در مراكز درمانی دانشگاهی یا نظامی معاف دائم.
بند ۱۵: انواع نوروالژیها معاف از رزم.
بند ۱۶: انواع فلج اعصاب كراینال.
- در موارد شدید و مقاوم به درمان با اثبات كلینیكی یا پاراكلینیكی معاف دائم.
- در موارد خفیف خدمات غیررزمی.
بند ۱۷: انواع سكته های مغزی و ضایعات عروقی مغز
- با عارضه عصبی ( ارگانیك یا غیرارگانیك) معاف دائم.
- بدون عارضه خدمات غیررزمی.
بند ۱۸: بیماری میاستنی کراویس با اثبات كلینیكی یا پاراكلینیكی در مراكز درمانی دانشگاهی یا نظامی معاف دائم.
بند ۱۹: تورتیكولی معاف دائم.
بند۲۰: فلج مغزي مادرزادي (C.P)
همراه با اختلال عملكرد مشهود معاف دائم.
در حالت خفيف (بنحوي كه در هنگام راه رفتن در ظاهر عمومي عارضه ايي مشهود نباشد) معاف از خدمات رزمي.
بند۲۱: هايپوكالمي پريوديك با حداقل دو بار بستري در مراکز درماني نظامي يا دانشگاهي و تأييد پاراکلينيک معاف دائم
بند۲۲: گيلن باره
- حاد: شش ماه تا يكسال معاف موقت
- بهبود يافته : معاف از خدمات رزمی
بخش پنجم: بیماریهای روانپزشكی
ماده ۳۳: مشمولان مبتلا به بیماریهای روانپزشكی با توجه به نوع بیماری كه به آن مبتلا می باشند از معافیت پزشکی مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود.
بند ۱: انوع پسیكوزها
- اسكیزوافكتیو، اختلالات هذیانی، پسیكوزهای آتیپیك مزمن معاف دائم.
- اختلال سايكوز گذرا شش ماه معاف موقت
بند ۲: اختلالات خلقی.
- شدید در فاز مانیك یا فاز افسردگی اعم از حاد و یا مزمن معاف دائم.
- اختلال افسردگی اساسی معاف دائم.
- انواع اختلال خلقی افسردگی خفیف ( دیس تایمی و سایكلوتایمی) ، اختلال خلقی نوع دوم ( هیپومانیا) در صورتیكه با دارو تحت كنترل بوده و یا تهدید كننده خود و اطرافیان نباشد معاف از رزم.
- در صورتيکه حداقل شش ماه از حمله حاد(اولين حمله حاد مانيا) و افسردگي گذشته باشد و هيچگونه علامتي نداشته باشد معاف از خدمات رزمی
بند ۳: انواع اختلالات شخصیتی
- انواع سایكوپات و نوع مرزی و نوع اسكیزوئید، اسكيزوتايپال و پارانوئيد معاف دائم.
- انواع دیگر اختلال شخصیت در صورتیكه ناتوان كننده نباشد معاف از خدمات رزمی.
بند۴: اختلال وسواس (OCD) ، اختلال پانيك ، اختلال اضطراب ، فوبيا يا PTSD يا سايراختلالات اضطرابي
- نوع شديد مقاوم به درمان معاف دائم
- نوع خفيف معاف از خدمات رزمي
بند ۵: انواع نقیصه های عقلانی و كند ذهنی ها ( عقب ماندگی ها)
- با ضریب هوشی زیر ۶۰ معاف دائم.
- با ضریب هوشی بین ۷۵-۶۰ معاف از رزم.
بند ۶: اختلالات تكلم و لكنت زبان در صورتی كه علت روانی یا نورولوژیك داشته باشد
- در صورت شدید بودن معاف دائم.
- در موارد خفیف خدمات غیررزمی.
بند ۷: اختلال رفتار ( عدم تعادل عصبی و روانی) و كژخوئیها به طوری كه مغایر شئونات نظامی باشد همچنین انحرافات جنسی و هموسکسوالیتی شش ماه معاف موقت.
تبصره: پس از شش ماه در صورت اثبات در مراکز درماني ن.م. معاف دائم
بند ۸: اختلالات كنترل تكانه معاف دائم.
بند۹: اختلالات سوماتوفرم در صورتيكه بيش از دو سال طول كشيده باشد به شرط ثبوت با مدارك پزشكي مستدل معاف دائم
بند۱۰: اختلالات تيك صوتي يا حركتي
- نوع شديد معاف دائم
- نوع خفيف معاف از خدمات رزمی
بند۱۱: اختلالات فراگير رشد ( Pervasive Developmental Disorders ) از قبيل اختلال اوتيستيك… اثبات شده
- شديد همراه با اُفت عملكرد واضح معاف دائم
- خفيف معاف از خدمات رزمی
بند۱۲: اختلال هويت جنسي (TS) با ارائه گواهي پزشکي قانوني و تأييد در مراکز درماني ن.م. معاف دائم
بند ۱۳: اعتياد به مواد مخدر يا روان گردان شش ماه معاف موقت
بخش ششم: بیماریهای جراحی مغز و اعصاب
ماده ۳۴: مشمولان مبتلا به بیماریهای جراحی مغز و اعصاب با توجه به نوع بیماری كه به آن مبتلا می باشند از معافیت پزشکی مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود.
بند۱: اسپوند يلوليزيس واسپونديلوليستزيس و رتروليستزيس
- اسپوند يلوليزيس با هر درجه همراه با اختلال و علائم عصبي معاف دائم
- اسپوند يلوليزيس بدون اختلال و علائم عصبي معاف از خدمات رزمی
- اسپوند يلوليستزيس همراه با Bulge ديسك و يا ديسك دهيدراته همراه با عوارض عصبی معاف دائم
- اسپوند يلوليستزيس درجه يك وبدون اختلال و عوارض عصبي معاف از خدمات رزمی
- رتروليستزيس همراه با علائم اختلال و علائم عصبي معاف دائم
بند۲: انواع هرني ديسكال يا Extrusion ديسک معاف دائم
(در مورد بيماران عمل نشده ،انجام MRI ستون فقرات در مراكز درماني نظامي و يا دانشگاهي ضروري مي باشد و مواردي كه ممنوعيت داشته باشد از ميلوگرافي استفاده شود )
بند ۳: (protrusion) ،برجستگي(Bul ging) يادهيدراتاسيون ديسكال همراه با علائم باليني ياندول اشمورل معاف از خدمات رزمی
بند ۴: لامينکتومي با عمل جراحي همراه با سوابق مستند کلينيکي و پارا کلينيکي معاف دائم
تبصره: ديسکتومي به روش ليزر که براي برجستگي(Bul ging) خفيف ديسک انجام شده است معاف از خدمات رزمی
بند ۵: ساکراليزاسيون، لومباريزاسيون، اسپينابيفيدا و همي ساکراليزاسيون معاف از خدمات رزمی
بند ۶: تومورهای استخوانی خوش خیم ستون فقرات.
- در صورتیكه از نظر حجم و موقعیت اختلال عملی ایجاد نماید معاف دائم.
- بدون اختلال عملی خدمات غیررزمی.
بند ۷: انواع شكستگی‌ها
- درموارد حاد جهت سير مراحل درمان شش ماه معاف موقت
- با کلاپس بيشتر از ۲۵درصد معاف دائم
- شكستگي زوائد شوكي يا عرضي يا شكستگي مهره با كلاپس ۲۵ درصد و کمتر از ارتفاع مهره معاف از خدمات رزمی
بند ۸: تغییر شكلهای مادرزادی و واضح جمجمه مانند هیدروسفالی، میكروسفالی
- با اختلال عملکرد معاف دائم
- بدون اختلال عملکرد معاف از خدمات رزمی
بند ۹: كيستهاي آراکنوئيد و ضايعات مادرزادي با اثر فشاري و توأم با اختلال عصبي با يا بدون عمل جراحی معاف دائم
بند ۱۰: اختلالات عروقي مغز (مثل آنوريسم و A.V.M) معاف دائم
بند ۱۱: شکستگي هاي فرو رفته جمجمه بدون سابقه عمل جراحي وفاقد عارضه يا شکستگي هاي خطي که موجب دياستازيس نشده باشد معاف از خدمات رزمی
بند ۱۲: سابقه عمل جراحي روي مغز و جمجمه
- در صورتيکه کمتر از شش ماه از عمل جراحي گذشته باشد شش ماه معاف موقت
- همراه با اختلال عملي و يا علائم عصبي معاف دائم
- بدون اختلال عملي و علائم عصبی معاف از خدمات رزمی
بند ۱۳: كمپرسيونهاي نخاعي به علت تومورهای استخواني مهره ها و يا سكل عفونتها و آراكنوئيديتها، تنگی كانال نخاع و … كه همراه با علائم كلينيكی و پاراكلينيكی باشد يا به مرحله فلج رسيده باشد معاف دائم
بند ۱۴: هر نوع جسم خارجي در داخل جمجمه و كانال نخاعی معاف دائم
بند ۱۵: توراسيك اوت لت سندرم (TOS)
- در صورت وجود علائم باليني و پاراکلينيک بارز معاف دائم
- درصورت عدم وجود علائم باليني از جمله دنده گردني و … معاف از خدمات رزمي
بند ۱۶: انواع خونريزي هاي سربر و مننژ
- درموارد حاد جهت سير مراحل درمان شش ماه معاف موقت
- با عارضه عصبي ( ارگانيك يا غير ارگانيك ) معاف دائم
- بدون عارضه معاف از خدمات رزمی
بند ۱۷: تروماهاي عصبی
- درموارد حاد جهت سير مراحل درمان شش ماه معاف موقت
- فلج اعصابي كه سبب اختلالات عملي و ناتوان كننده شود معاف دائم
- صدمات عصبي حسي معاف از خدمات رزمی
بند ۱۸: وجود كيستهاي مغزي و يا نخاعی
- به هر اندازه (عمل شده يا عمل نشده) به همراه اختلال عملي و يا علائم عصبی معاف دائم.
- بدون اختلال عملي يا علائم عصبي معاف از خدمات رزمي
بند ۱۹: تومورهای سيستم اعصاب مركزي (CNS) و محيطي
- بدخيم معاف دائم
- خوش خيم با عارضه عصبي واختلال عملي معاف دائم
- خوش خيم بدون عارضه عصبي و اختلال عملی معاف از خدمات رزمی
بند ۲۰: هرگونه عمل جراحي روي ستون فقرات (به جز نسج نرم )
- در موارد حاد جهت سير مراحل درمان شش ماه معاف موقت
- به‌همراه اختلال عملكردی واضح معاف دائم
- بدون اختلال عملكردی واضح معاف از خدمات رزمی
