عدس و طعم دلپذیر آن برای همه ما ایرانیها، با غذاهای بسیار خوشمزه و معروف عدس پلو و عدسی شناخته شده است. با اینکه عدس یکی از مواد غذایی اصلی در غذاهای آسیایی و آفریقای شمالی است، امروزه بیشترین تولید آن در کاناداست. طبع عدس و عطر و طعم خوب آن باعث شده تا علاوه بر استفاده در وعدههای غذایی، در طب سنتی به عنوان درمانکننده برخی بیماریها نیز کاربرد داشته باشد.
در این مقاله قصد داریم ابتدا طبع عدس از نظر طب سنتی را بررسی کرده و پس از آن خواص عالی عدس را برایتان بگوییم.
طبع عدس و مصلحات آن
مزاج عدس از نظر طب سنتی سرد و خشک ذکر شده است.
و مصلحات آن مرزه، روغن بادام، سرکه، گلپر، روغن کنجد، پونه و زعفران است.
برترین خواص عدس برای سلامتی بدن
۱. یک جایگزین ارزان و عالی برای گوشت
عدسها سرشار از انواع ویتامینهای گروه ب، منیزیم، روی و پتاسیم هستند. همچنین بالای ۲۵% عدس از پروتئین تشکیل شده است. به همین دلیل یک جایگزین ارزان و عالی برای گوشت است، بخصوص برای افرادی که گیاهخوار هستند یا گوشت دوست ندارند. از طرفی این دانه لذیذ منبع خوبی از آهن است. با اینکه انواع مختلف عدس از نظر مواد مغذی کمی باهم متفاوت هستند، به طور کلی یک فنجان عدس(۱۹۸ گرم) شامل ۲۳۰ کالری، ۳۹.۹ گرم کربوهیدرات، ۱۷.۹ گرم پروتئین، ۰.۸ گرم چربی و ۱۵.۶ گرم فیبر است.
۲. درمان فوری و خانگی برای یبوست
عدس سرشار از فیبر است، که از حرکات منظم روده و رشد باکتریهای روده سالم پشتیبانی میکند. به همین دلیل خوردن عدس عملکرد روده را بهتر و یبوست را به راحتی از بین میبرد.
پس مصرف عدس را نیز به عنوان یک راه خانگی برای درمان یبوست مدنظر داشته باشید.
۳. جلوگیری از بیماریهای مزمن
عدس حاوی طیف گستردهای از ترکیبات گیاهی مفید به نام فیتوشیمیایی مانند انواع پلیفنولهاست که بسیاری از آنها از بدن در برابر بیماریهای مزمن مانند بیماریهای قلبی و دیابت نوع ۲ محافظت میکنند. همچنین برخی از پلیفنولهای موجود در عدس مانند پروسیانیدین و فلاوانولها، دارای اثرات آنتیاکسیدانی، ضدالتهابی و محافظتکننده عصبی قوی هستند.
۴. کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت
وجود ترکیبات فیتوشیمیایی، به خصوص پلیفنولها که پس از پخت خاصیت خود را از دست نمیدهند، سطح قند خون را کنترل میکنند. به همین دلیل توصیه میشود افراد مبتلا به دیابت حتما به طور منظم از عدس در رژیم غذایی خود استفاده کنند. کاهش قند خون توسط این غله مفید، به دلیل وجود کربوهیدرات، پروتئین و چربی موجود در آن نیز هست. همچنین عدس مقاومت خون به انسولین را کاهش داده و باعث میشود داروهای مربوط به دیابت تاثیر بهتری داشته باشند.
۵. محافظت از قلب تنها با مصرف روزانه ۶۰ گرم عدس
یک مطالعه ۸ هفتهای روی ۴۸ نفر مبتلا به اضافه وزن و افراد چاق مبتلا به دیابت نوع ۲، نشان داده است که یک سوم فنجان (۶۰ گرم) عدس به صورت روزانه، به طور چشمگیری سطح کلسترول خوب خون را افزایش و سطح کلسترول بد خون را کاهش خواهد داد. همچنین این دانه خوراکی منبعی از ماده معدنی فولات است که از تجمع بیش از حد هموسیستئین (یکی از عوامل خطر بیماری قلبی به دلیل کمبود فولات در بدن) جلوگیری میکند.
۶. کنترل فشار خون
آنزیمی در بدن به نام آنژیوتانسین وجود دارد، که به طور معمول باعث انقباض رگهای خونی شده و از این طریق فشار خون شما را افزایش میدهد. پروتئینهای موجود در عدس این خاصیت را دارند که آنزیمهای گفته شده را از بین برده و باعث کاهش فشار خون میشوند.
۷. تولید عضله برای ورزشکاران
اندامها و ماهیچههای ما برای ترمیم و رشد بدن نیاز به تأمین مداوم پروتئین دارند. عدس، به ویژه جوانه عدس، حاوی تمام اسیدهای آمینه اساسی مورد نیاز بدن ما برای ایجاد ماهیچههای سالم است. بنابراین وجود عدس در یک رژیم غذایی سالم، به خصوص برای ورزشکاران و کودکان در حال رشد بسیار ضروری است.
۸. هضم راحتتر غذاها
عدس به دلیل داشتن مقادیر زیادی فیبر غذایی، اگر به طور مرتب مصرف شود، هضم غذا را بهبود میبخشد. اگرچه عدس تمایل به تولید نفخ و گاز در روده دارد، اما مصرف عدس خیس یا جوانه زده، هضم مواد غذایی را برای شما آسانتر میکند.
۹. رفع نگرانی نقص عضو نوزاد در هنگام تولد
اسید فولیک مانند فولات است و مصرف آن در خانمهای باردار، با افزایش تولید گلبولهای قرمز خون، باعث جلوگیری از نقص عضو نوزاد در هنگام تولد میشود.
۱۰. سیستم عصبی سالم
برای عملکرد صحیح مغز، بدن نیاز به انواع ویتامینها و مواد معدنی دارد. دانه عدس یکی از بهترین منابع این ریزمغذیهاست.
۱۱. افزایش سوخت و ساز بدن
عدس منبع خوبی از بسیاری از ویتامینها از جمله ویتامین B۳ است که نقش مهمی در تقویت دستگاههای گوارشی و عصبی و افزایش سوخت و ساز بدن دارد. بنابراین افرادی که دارای رژیمهای لاغری هستند، حتما باید از این خوراک لذیذ در رژیم خود استفاده کنند. به علاوه عدس به دلیل فیبر بالایی که دارد، معده شما را برای مدت زمان طولانیتری سیر نگه میدارد.
چه افرادی نباید از عدس استفاده کنند؟
- افراد مبتلا به سنگ کلیه: در عدس ترکیبی به نام اگزالات وجود دارد که عامل اصلی تشکیل سنگ کلیه است. بنابراین افرادی که کلیه سنگ ساز دارند نباید بیش از اندازه از این خوراک استفاده کنند.
- افراد دارای مشکلات دستگاه گوارشی: عدسها پس از ورود به دستگاه گوارشی شروع به تخمیر کرده و تولید گاز میکنند. افرادی که معده حساس دارند و سریعا بدنشان دچار نفخ میشود، نباید بیش از حد از عدس استفاده کنند.
سخن آخر
عدسها معمولا با توجه به رنگشان در دسته بندیهای جداگانه قرار میگیرند. پرخاصیتترین نوع عدس، عدس قهوهای است که در پخت و پز شکل خود را به خوبی حفظ میکنند. برای ما شما از عدس به چه صورتی استفاده میکنید؟ آیا با توجه به طبع عدس روش پخت مناسبی را در پیش میگیرید؟ منتظر خواندن نظرات و پیشنهادات عالی شما هستیم.