ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – چرخ ماشین یکی از حیاتیترین اجزای یک خودرو محسوب میگردد. یک اتومبیل عملا بدون چرخ نمیتواند یک سانتیمتر هم حرکت کند. اما این عنصر مهم خودرو از چه موادی ساخته شده است؟ در واقع مواد سازنده چرخ اتومبیل چیست؟
مواد سازنده چرخ اتومبیل
چرخ خودرو از اجزای سیستم تعلیق و انتقال نیرو به حساب می آید و قطعات بسیاری در این سیستم وجود دارند. از مهمترین اجزای چرخ اتومبیل میتوانیم به سگدست، بلبرینگ چرخ، دیسک ترمز، رینگ و لاستیک اشاره کنیم. در ادامه به بررسی مختصر هر قطعه و مواد سازنده آن خواهیم پرداخت.
← مواد سازنده چرخ اتومبیل – سگدست →
مواد سازنده سگدست
محوری که چرخ حول آن دوران میکند و روی آن یاتاقان بندی میشود یا به عبارتی دیگر لولایی که برای چرخیدن چرخ روی محور فرمان استفاده میشود، سگدست خودرو یا همان نشیمنگاه چرخ گفته میشود. سگ دست روی محور یا سیبک خودرو نصب میشود. در ماشینهای قدیمی با اکسل غیرمستقل مانند کامیونها و ماشینهای شاسی بلند سگدست، روی میل سگدست میچرخد. سگ دست در واقع یک میله فلزی در دنباله اتومبیل است که حرکت را از فرمان به چرخها منتقل میکند.
جنس: آلومینیوم، چدن مالیبل (چکش خوار)، فولاد فورج شده
← مواد سازنده چرخ اتومبیل – بلبرینگ چرخ →
مواد سازنده بلبرینگ چرخ
وظیفهی اصلی بلبرینگ تسهیل کردن چرخش هر نوع چرخ، از چرخ دوچرخه گرفته تا چرخ هواپیما است. همچنین این وسیله موجب کاهش اصطکاک بین دو سطح میگردد و در نتیجه باعث کمتر شدن صدای چرخش میشود.
جنس: فولاد آلياژی کروم دار پر کربن
← مواد سازنده چرخ اتومبیل – دیسک ترمز →
مواد سازنده دیسک ترمز
انواع سیستم ترمز بر اساس ساختار و عملکرد بسیار گسترده هستند. ترمزهای دیسک، ترمزهای قدیمی از درون یک سطح دایرهای به بیرون فشار میآورند، ولی در سیستم ترمز دیسکی از یک قسمت چرخان چدنی (دیسک) به همراه لنت ترمز در دو طرف استفاده میشود.
جنس: چدن خاکستری
← مواد سازنده چرخ اتومبیل – رینگ →
مواد سازنده رینگ
جسم صلبی از فولاد و آلومینیوم یا فایبرگلاس است، رینگ معمولا با ۳ یا ۵ مهره روی کاسه چرخ بسته می شود.
← مواد سازنده چرخ اتومبیل – لاستیک →
مواد سازنده لاستیک
در ساختمان لاستیک از مواد شیمیایی، طبیعی و معدنی مختلفی استفاده میشود که هر یک در عملکرد تایر و نیز در جریان تولید آن نقش خاصی را ایفاء میکنند. اصلیترین مواد تشکیل دهنده تایر به شرح زیر است.
۱. کائوچو
از نظر تهیه و فرآوری، کائوچو را به سه دسته تقسیم میکنند:
- کائوچوی طبیعی (Natural Rubber): کائوچوی طبیعی از شیره درخت مخصوصی که در مناطق استوایی میروید، به دست میآید.
- کائوچوی مصنوعی (Synthetic Rubber): کائوچوی مصنوعی نیز از مشتقات نفتی و محصول کارخانجات پتروشیمی است. از انواع کائوچوی مصنوعی میتوان بوتادین رابر (BR) و استایرن بوتادین رابر (SBR) را نام برد.
- کائوچوی بازیافتی (Reclaim Rubber):
هر یک از اجزا مختلف تایر شامل نسبت های مختلفی از کائوچوی طبیعی و مصنوعی هستند که این نسبت به خصوصیات فیزیکی مورد نیاز بستگی دارد. به عنوان مثال کائوچوی طبیعی دارای مقاومت حرارتی بالا و چسبندگی عالی است و به این دلیل در اجزا درونیتر تایر مثل لایهها بیشتر کاربرد دارد.
۲. دوده
اضافه کردن دوده به کائوچو باعث افزایش مقاومت سایشی تایر شده، خواص مکانیکی آن را بهبود میبخشد. ساختار کائوچو به گونهای است که در بین مولکولهای آن، فضاهای خالی وجود دارد و دوده در این فضاها قرار میگیرد. گاهی اوقات علاوه بر دوده از پرکنندههای غیر دودهای نظیر کربنات کلسیم یا کائولن نیز استفاده میشود.
۳. نخ
بدنه اصلی تایر شامل لایههای نخی پوشش داده شده با آمیزه (خمیر) لاستیکی میباشد. جنس نخها نایلون، ریون یا پلی استر است. به مجموع لایههای نخی بکار رفته در تایر، منجید یا کارکاس گفته میشود. وظیفه لایههای نخی، تحمل فشار باد از داخل تایر و بار وارد شده به تایر از خارج میباشد.
۴. سیم
به منظور ایجاد استحکام کافی در بخشی از تایر که روی رینگ قرار میگیرد و طوقه (بید) نام دارد، از سیمهای فولادی استفاده میشود. این سیمها ضمن آنکه دارای پوشش مسی یا برنزی هستند توسط آمیزه لاستیکی نیز پوشش داده شده، پس از چند دور تابیده شدن، با مقطعی به شکل مربع یا ذوزنقه مجموعه سیمهای طوقه را تشکیل میدهند. همچنین در کمربند تایرهای رادیال سیمی سواری و در لایههای تایرهای باری تمام سیمی از سیمهای فولادی با قطر و ضخامت مشخص استفاده میگردد.
۵. محافظت کنندهها
اکسیژن و ازون موجود در هوا میتوانند باعث تخریب و فرسایش اجزا تایر شود. برای مقابله با اثرات مضر این عوامل از مواد شیمیایی خاصی نظیر اکسیدانتها، مومها و ضد اوزونانتها در آمیزه لاستیکی استفاده میشود.
۶. سایر عوامل شیمیایی
به منظور تولید و فرآوری بهتر و آسانتر آمیزه لاستیکی، در چرخه و مراحل مختلف فرایند تولید از مواد دیگری نظیر انواع روغن، شتابدهندهها، گوگرد (به عنوان عامل پخت) و . . . استفاده میگردد.
توجه: میزان استفاده از هر یک از اجزای فوق به نوع و ساختار تایر، شرایط حرکتی جاده، شرایط آب و هوایی و عوامل مختلف دیگری بستگی دارد.
بیشتر بخوانید: درباره لاستیک خودرو یا تایر چه میدانید؟
چرا لاستیک ماشین مشکی است؟
این رنگ نتیجه ترکیب مواد شیمیایی تثبیت کننده است که در حین تولید با پلیمر تایر مخلوط میشوند. سوپرکربن مشکی این ماده شیمیایی ” Carbon black ” نام دارد و برای حفاظت تایر شما در برابر آسیبهای نور فرابنفش و لایه ازن به آن افزوده میشود و بطور ناگهانی طول عمر و دوام تایر را افزایش میدهد.
کربن سیاه دارای قابلیت مقاومت در برابر اثر خورندگی و فساد تدریجی ازن میباشد و اشعههای فرابنفش را جذب میکند تا آنها را به گرما تبدیل کند. با اضافه شدن ازن به مولکولها و ترکیبات شیمیایی که انسجام کلی تایر را تضعیف میکنند، انبساط و انقباض تایر، کمتر آسیبزا خواهند بود و باعث خطر کمتری میشوند و نتیجه آن عمر طولانیتر و امنتر تایر خواهد بود.
چرخ خودرو دارای قطعات زیادی است که در اینجا به طور خلاصه اجزای اصلی آن آورده شده بود. آیا تا بحال چرخ خودرو باز شده از نزدیک دیدهاید؟ چه اجزای دیگری به نظر شما نقشی اساسی در این قسمت از سیستم خودرو بازی میکنند؟