خواص گیاه بابا آدم؛ ۳۲ خاصیت از کنترل فشارخون تا تنظیم هورمون‌ها

ستاره | سرویس خواص شناسی – گیاه بابا آدم، گیاهی علفی و خودرو است که اغلب آن را با نام زردان، باردان و آرقیطوان می‌شناسیم. این گیاه در کشور ما در اطراف تهران، جاده چالوس، خراسان، کرمان، رودبار و تفرش به صورت وحشی می‌روید. گیاه بابا آدم به دلیل خواص بی نظیری که ریشه آن دارد در سراسر جهان شناخته شده است. ریشه بابا ادم به دلیل فیبر رژیمی که دارد، بخش مهمی از رژیم ماکروبیوتیک که یکی از محبوبترین رژیم‌های قرن بیستم است، به شمار می‌آید. خواص گیاه بابا آدم تنها محدود به ریشه آن نیست و مصرف برگ و تخم این گیاه نیز خواص بسیاری دارد. در صورتی‌که می‌خواهید با ارزش غذایی، خواص این گیاه، نحوه مصرف، چگونگی نگه داری و مضرات احتمالی آن آشنا شوید؛ با ما همراه باشید.

ارزش غذایی ریشه بابا آدم

ارزش غذایی ۱۰۰ گرم ریشه خام بابا آدم را در جدول زیر مشاهده می‌کنید.

خواص گیاه بابا آدم و طبع ریشه آن

طبع ریشه بابا آدم سرد و خشک است. ریشه این گیاه یک منبع غنی از فیبر، مواد معدنی و ویتامین‌هاست و خواص فراوانی برای سلامتی دارد. برخی از این خواص را در ادامه ذکر خواهیم کرد.

۱. کاهش فشار خون

ریشه بابا آدم یکی از مهمترین دارو‌های گیاهی است، که به درمان فشارخون بالا کمک می‌کند. خواص گیاه بابا آدم در کاهش فشارخون بالا را می‌توان به پتاسیم موجود در ریشه این گیاه نسبت داد. مصرف مواد غذایی حاوی پتاسیم نقش موثری در کاهش سدیم اضافی موجود در خون دارد و از این طریق به کاهش فشارخون کمک می‌کند.

۲. درمان یبوست

۳. کاهش کلسترول خون

افزایش کلسترول خون، باعث رسوب این چربی‌ها در رگ‌های خونی شده و خطر بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. با مصرف ریشه بابا آدم می‌توانید از خواص آن برای کاهش کلسترول خون بهره‌مند شوید. فیبر موجود در ریشه این گیاه کلسترول بد خون را کاهش داده و به تولید کلسترول خوب خون کمک می‌کند.

۴. پاکسازی کبد

یکی از مهم‌ترین خواص گیاه بابا آدم پاکسازی کبد است. کبد یکی از مهم‌ترین ارگان‌های بدن است و پاکسازی آن از مواد سمی، خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را کاهش می‌دهد. ترکیبات موجود در بابا آدم باعث پاکسازی کبد از این سموم شده و ترشح صفرا را افزایش می‌دهد.

۵. حفظ سلامت پوست

خواص گیاه بابا آدم در حفظ سلامت پوست ناشی از آنتی اکسیدان‌ موجود در ریشه این گیاه است. آنتی اکسیدان‌ها رادیکال آزاد که به سلول‌های بدن حمله می‌کنند و روند پیری پوست را سرعت می‌بخشند، را خنثی می‌کنند. همچنین بابا آدم به درمان کورک و اگزما کمک می‌کند. برای درمان این مشکلات پوستی ریشه بابا آدم را له کنید یا آن را بجوشانید سپس آن را روی کورک یا اگزما بمالید.

۶. پیشگیری از سرطان

بابا آدم به دلیل خواص آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی که دارد، نقش موثری در پیشگیری از سرطان دارد. نتایج برخی از تحقیقات علمی نقش بابا آدم در پیشگیری از رشد برخی تومور‌های سرطانی مانند سرطان لوزالمعده را تائید می‌کند. با این وجود برای بررسی تاثیر این گیاه در درمان سرطان به تحقیقات بیشتری نیاز است.

۷. تقویت سیستم ایمنی

درصورتی‌که سیستم ایمنی بدن شما ضعیف است و دائما مریض و بی حال می‌شود، برای تقویت آن بابا آدم مصرف کنید. خواص گیاه بابا آدم در تقویت سیستم ایمنی بدن را می‌توان به ویتامین C و ویتامین E موجود در ریشه آن نسبت داد. این دو ویتامین از آنتی اکسیدان‌های قدرتمند به شمار می‌آیند و به تنظیم عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند، همچنین ویتامین C تولید گلبول‌های سفید خون را افزایش می‌دهد.

۸. درمان سرماخوردگی و تب

درصورتی‌که به دنبال روش طبیعی برای درمان سرماخوردگی هستید، بابا آدم را فراموش نکنید. بابا آدم به دلیل خواص ضدالتهابی و خلط آوری که دارد، علائم سرماخوردگی مانند تب، سرفه و گلودرد را تسکین می‌دهد.

۹. ادرار آور طبیعی

از دیگر خواص گیاه بابا آدم می‌توان به خاصیت ادرار آوری آن اشاره کرد. تجمع آب در بدن باعث ورم و آماس می‌شود، بابا آدم میزان ادرار و تعرق را افزایش داده و به دفع مایعات اضافی بدن کمک می‌کند.

۱۰. بهبود عملکرد کلیه

بابا آدم خاصیت ادرار آوری داشته و به دفع سموم و مواد زائد از بدن کمک می‌کند و باعث بهبود عملکرد کلیه‌ها می‌شود.

۱۱. حفظ سلامت قلب و عروق

فشار خون و کلسترول بالا دو عامل موثر در ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی هستند. مصرف بابا آدم فشارخون را تنظیم می‌کند و با کاهش سطح کلسترول بد مانع از شکل گیری لخته‌های خون می‌شود. ایجاد لخته‌های خونی خطر ابتلا به بیماری‌های عروق کرونر قلب که در اثر تنگی شریان‌ها به وجود می‌آیند را افزایش می‌دهد.

۱۲. بهبود سیستم لنفاوی

سیستم لنفاوی نقش موثری در سم زدایی بدن دارد. اما در برخی مواقع عملکرد این سیستم دچار اختلال می‌شود. مصرف بابا آدم به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی و برخی ترکیبات موجود در آن به پاکسازی سیستم لنفاوی کمک می‌کند.

۱۳. تصفیه خون

خواص گیاه بابا آدم برای تصفیه خون بی نظیر است. این گیاه عملکرد کبد را بهبود بخشیده و پس از تصفیه مواد زائد موجود در خون، آن‌ها را از طریق کلیه‌ها دفع می‌کند.

۱۴. تسکین علائم آرتریت

آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی باعث التهاب یک یا چند مفصل می‌شود. گیاه بابا آدم خاصیت ضد التهابی فوق العاده‌ای دارد و علائم والتهاب ناشی ازاین عارضه را تسکین می‌دهد.

۱۵. کمک به کاهش وزن

بابا آدم در حالیکه سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی است، کالری پایینی دارد و در دورانی که رژیم لاغری گرفته‌اید، بدون اینکه منجر به اضافه وزن شود مواد مغذی مورد نیاز بدن را تامین می‌کند.

۱۶. تقویت سیستم عصبی

خواص گیاه بابا آدم در تقویت سیستم عصبی به دلیل وجود ویتامین E و ویتامین C موجود در آن است. ویتامین C موجود در ریشه این گیاه به تولید سلول‌های عصبی و رشد آن‌ها کمک کرده و در سنتز دوپامین که یک انتقال دهنده عصبی است؛ نقش موثری دارد. علاوه بر این ویتامین E و ویتامین C خاصیت آنتی اکسیدانی دارند و از سلول‌های مغز در مقابل آسیب‌های اکسیداتیو حفاظت می‌کنند.

۱۷. بهبود عملکرد جنسی

نتایج یک تحقیق در سال ۲۰۱۲ نشان داد که مصرف بابا آدم عملکرد جنسی مردان و زنان را بهبود می‌بخشد، با این وجود به تحقیقات بیشتری برای بررسی خواص بابا آدم در بهبود عملکرد جنسی نیاز است.

۱۸. بهبود عملکرد مغز

بابا آدم یک منبع غنی از ویتامین ب ۶ است. این ویتامین نقش موثری در بهبود خلق و خو، تفکر و خواب دارد. همچنین وجود ویتامین B6 برای اکسیژن رسانی به سراسر بدن و مغز ضروری است. از این‌رو می‌توان بابا آدم را در فهرست مواد غذایی مفید برای عملکرد مغز قرار داد.

۱۹. حفظ سلامت دستگاه گوارش

بابا آدم عملکرد دستگاه گوارش را بهبود می‌دهد و رفلاکس معده و مشکل اسیدیته را برطرف می‌کند.

۲۰. ضدعفونی کننده طبیعی

پلی استیلن و مواد شیمیایی موجود در گیاه بابا آدم به بدن در مبارزه با بیماری‌های ناشی از عفونت‌های قارچی و باکتریایی کمک می‌کند.

۲۱. حفظ سلامت مو

خواص گیاه بابا آدم در درمان شوره سر و ریزش مو بر کسی پوسیده نیست. در واقع خشکی پوست سر یکی از دلایل رایج ریزش مو و شوره سر است. بابا آدم از طریق برطرف کردن خشکی پوست سر مانع ریزش مو و ایجاد شوره سر می‌شود. برای بهره مندی از خواص گیاه بابا آدم برای مو می‌توانید مطابق با یکی از روش‌های زیر عمل کنید:

• مقداری ریشه بابا آدم در آب جوش بریزید تا دم بکشد، سپس صبر کنید تا خنک شود. بعد از شستن مو‌ها با شامپو و آبکشی آن ها، موهایتان را مجددا با این دم کرده آبکشی کنید.
• یک قاشق غذاخوری عسل را با یک فنجان دم کرده بابا آدم ترکیب کنید و آن را روی موهایتان و پوست کف سر بمالید و بعد از ۱۵ دقیقه موهایتان را آبکشی کنید.

۲۲. تنظیم هورمون ها

بابا آدم یکی از گیاهان دارویی است که باعث متابولیزه شدن هورمون‌های خاص مانند استروژن شده و باعث ایجاد تعادل هورمونی می‌شود.

خواص عرق بابا آدم

بسیاری از افراد مصرف عرق بابا آدم را به ریشه آن ترجیح می‌دهند، عرق بابا آدم معمولا از ریشه این گیاه تهیه می‌شود و خواص مشابهی با ریشه دارد. برخی از معروفترین خواص عرق بابا آدم عبارتند از:

• کنترل فشارخون، دیابت و کلسترول بالا: نوشیدن یک استکان عرق بابا آدم هر روز صبح و عصر قبل از مصرف وعده غذایی کلسترول، قند خون و فشار خون را کاهش می‌دهد.
• درمان خارش و لک پوستی: برای درمان این عارضه هر روز صبح ناشتا و عصر یک استکان عرق بابا آدم میل کنید.
• درمان زونا: مصرف یک استکان عرق بابا آدم قبل از هر وعده غذایی در طول روز به درمان زونا کمک می‌کند.
• تقویت لثه و ترمیم زخم‌ها: نوشیدن عرق بابا آدم به تقویت لثه و تسریع در ترمیم زخم‌ها کمک می‌کند. به علاوه به دلیل خاصیت مدوری که دارد، ورم بدن را نیز کاهش می‌دهد.

خواص برگ بابا آدم

علاوه بر ریشه، برگ و تخم این گیاه نیز خواص درمانی دارند. برخی از این خواص عبارتند از:

• درمان سرگیجه و روماتیسم: مصرف جوشانده برگ بابا آدم به درمان روماتیسم و سرگیجه کمک می‌کند.
• تنطیم قند خون: گفته می‌شود مصرف روزانه یه فنجان جوشانده برگ بابا آدم به کاهش قند خون کمک می‌کند.
• درمان سرخک: یکی از روش‌های موثر در طب سنتی برای درمان سرخک، نوشیدن دمنوش برگ بابا آدم همراه با مقداری شکر است.
• درمان ناراحتی ریوی و گلو: جوشانده تخم بابا آدم به درمان ناراحتی ریوی و گلودرد کمک می‌کند.
• درمان زخم و جراحات: جوشانده برگ بابا آدم را با مقدار مساوی روغن زیتون ترکیب کنید و روی زخم قرار دهید.
• کاهش سوزش و درد ناشی از گزش حشرات: برگ بابا آدم را له کنید و روی محل گزش حشرات قرار دهید تا درد و سوزش آن تسکین یاید.

نحوه مصرف گیاه بابا آدم

برای بهره مندی از خواص گیاه بابا آدم آن را مطابق با یکی از روش‌های زیر استفاده کنید:

• دم کرده: ۵۰ گرم ریشه بابا آدم را در یک لیتر آب جوش بریزید و ۲۰ دقیقه صبر کنید تا دم بکشد.
• جوشانده: ۸۰ گرم ریشه بابا آدم را به یک لیتر آب اضافه کنید و به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید.
• کرم: کرم بابا آدم از برگ‌های این گیاه تهیه می‌شود و به درمان جوش کمک می‌کند.
• تنتور: تنتور این گیاه را می‌توانید از داروخانه‌ها تهیه کنید.
• تهیه غذا: ریشه بابا آدم را می‌توانید سرخ یا آب پز کنید و یا از ساقه آن برای تهیه سوپ استفاده کنید.
• دم کرده ریشه بابا آدم و شیرین بیان: ۳۰ گرم ریشه بابا آدم را به همراه همین مقدار شیرین بیان داخل آب جوش بریزید. نیم ساعت صبر کنید تا دم بکشد. نوشیدن این دم کرده سه بار در روز به تصفیه خون کمک می‌کند.

نحوه نگه داری بابا آدم

اگر به دلیل خواص گیاه بابا آدم و یا زیبایی آن به فکر نگه داری و پرورش آن در منزلتان افتاده اید، باید بدانید نگهداری گیاه بابا آدم در آپارتمان به شرایط ویژه‌ای نیاز دارد. دمای ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی گراد بهترین دما برای نگه داری این گیاه است. همچنین این گیاه به نور متوسطی نیاز دارد و نباید آن را درمقابل نور مستقیم خورشید قرار دهید. علاوه بر این نیاز به آب این گیاه زیاد بوده و مه پاشی به موقع و روزانه باعث زیباتر شدن برگ‌های آن می‌شود.

مضرات و موارد منع مصرف

با وجود اینکه خواص گیاه بابا آدم را نمی‌توان نادیده گرفت، اما مصرف این گیاه دارویی به همه افراد توصیه نمی‌شود، برخی از مضرات و موارد منع مصرف این گیاه عبارتند از:

• مصرف این گیاه دارویی در دروان بارداری ممکن است به جنین آسیب برساند.
• مصرف این گیاه می‌تواند باعث بروز آلرژی شود. اگر به گل داوودی و گل مروارید حساسیت دارید، احتمالا در اثر مصرف بابا آدم هم دچار واکنش‌های آلرژیک می‌شوید.
• رقیق شدن خون: مصرف بابا آدم قبل از جراحی خطر خونریزی را افزایش می‌دهد، بنابراین دو هفته قبل از جراحی مصرف این گیاه را متوقف کنید.
• بابا آدم دارای مقدار زیادی پتاسیم است و مصرف آن همزمان با مکمل پتاسیم ممنوع است.
• از مصرف همزمان بابا آدم با دارو‌های دیابت بپرهیزید، این گیاه اثر دارو‌های دیابت را افزایش می‌دهد و باعث افت شدید قند خون می‌شود.
• مصرف این گیاه دارویی با دارو‌های دیورتیک ممنوع است.
• زیاده روی در مصرف بابا آدم، باعث بروز خشکی دهان، سردرد، تهوع، اسهال، بی قراری و آلرژی می‌شود.
• تماس برگ بابا آدم با ملتحمه یا قرنیه چشم باعث بروز مشکلات جدی چشمی می‌شود.

سخن آخر

در صورتی‌که ریشه بابا آدم را از یک فروشگاه یا عطاری معتبر تهیه کرده اید، جای نگرانی وجود ندارد و می‌توانید آن را به صورت خوراکی استفاده کنید. اما این گیاه شباهت زیادی به گیاه شابیزک دارد، گیاه شابیزک سمی است و در برخی مواقع با گیاه بابا آدم اشتباه گرفته می‌شود، بنابراین در صورتی که تخصصی در زمینه گیاهان دارویی ندارید، چیدن این گیاه از دامن طبیعت را فراموش کنید و آن را از عطاری‌های معتبر تهیه کنید. علاوه بر این، می‌توانید این گیاه را خودتان پرورش دهید، حتی در آپارتمان! برای این منظور توصیه می‌کنیم مطلب نحوه نگهداری گیاه بابا آدم در آپارتمان را از دست ندهید. نظر شما چیست؟ آیا تاکنون از این گیاه دارویی استفاده کرده‌اید؟ از سایر خواص گیاه بابا آدم اطلاع دارید؟ فراموش نکنید نظرات و پیشنهادات خود را با ما و همراهان ستاره در میان بگذارید.

برگرفته از: fdc.nal.usda