ستاره | سرویس سلامت – بسیاری از زنان قبل و در حین پریود دردهایی را در زیر شکم خود احساس میکنند که به آن دیسمنوره هم گفته میشود. این درد در بعضی از زنان به قدری شدید است که باعث مختل شدن فعالیتهای روزمره میشود. با توجه به شیوع بالای دردهای قاعدگی، این مقاله را به انواع قرص برای درد پریود اختصاص دادهایم. اگر شما هم با این مشکل مواجه هستید، با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
آشنایی با انواع قرص برای درد پریود
استامینوفن و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) شامل ایبوپروفن، ناپروکسن، آسپرین، مفنامیک اسید و سلکوکسیب رایجترین داروهای مسکن برای درد پریود محسوب میشوند. شواهد حاکی از آن است که اثربخشی استامینوفن برای تسکین درد پریود در مقایسه با NSAID کمتر است.
داروهای مسکن با کاهش پروستاگلاندینها به کنترل التهاب و درد کمک میکنند. NSAID در تمام بدن تولید پروستاگلاندینها را کاهش میدهد؛ اما استامینوفن فقط در سیستم عصبی مرکزی باعث کاهش این ماده میشود. شما میتوانید مصرف این داروها را از ابتدای دوران قاعدگی یا به محض احساس درد شروع کرده و به مدت ۳-۲ روز یا تا زمان برطرف شدن علائم ادامه دهید.
۱. ایبوپروفن
قرص ایبوپروفن (ژلوفن یا بروفن)، یک قرص برای درد پریود است که بهتر است همراه با شیر یا غذا مصرف شود تا احتمال بروز مشکلات گوارشی کاهش یابد. برای درد خفیف پریود میتوانید هر ۶-۴ ساعت یکبار ۴۰۰ میلیگرم ایبوپروفن دریافت کنید. اگر بدون تجویز پزشک ایبوپروفن مصرف میکنید، میزان آن را به ۱۲۰۰-۸۰۰ میلیگرم در روز محدود نمایید.
عوارض مصرف: مصرف این دارو ممکن است با عوارضی مثل اسهال یا یبوست، نفخ، سرگیجه و بثورات جلدی همراه باشد. افراد مبتلا به مشکلات گوارشی، بیماری قلبی، بیماری کلیوی و بیماری کبدی بهتر است از این دارو استفاده نکنند.
تداخل دارویی: ایبوپروفن با سایر داروهای NSAID (ناپروکسن، آسپرین، مفنامیک اسید و سلکوکسیب)، لیتیوم، وارفارین، آمپول متوترکسات، داروهای کاهنده فشارخون و دیورتیکها (داروهای ادرار آور) تداخل دارد.
۲. ناپروکسن
ناپروکسن، یکی از داروهایی است که میتوان از آن به عنوان قرص برای درد پریود استفاده کرد. افراد ۱۲ تا ۶۵ سال میتوانند هر ۱۲ ساعت یکبار ۲۲۰ میلیگرم ناپروکسن دریافت کنند. توصیه میشود که بدون نظر پزشک بیش از ۵-۳ روز از ناپروکسن استفاده نکنید.
عوارض مصرف: درد معده، یبوست، اسهال، سوزش سر دل، تهوع، استفراغ و سرگیجه از شایعترین عوارض ناپروکسن محسوب میشوند. در صورت بروز علائم جدی مثل درد قفسه سینه، تنگی نفس، اختلال تکلم، تورم صورت، استفراغ خونی یا وجود خون در مدفوع باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
تداخل دارویی: ناپروکسن با داروهای ضد افسردگی (مثل سیتالوپرام و فلوکستین)، داروهای کاهنده فشارخون، سایر داروهای NSAID، کلستیرامین، لیتیوم، وارفارین و متوترکسات تداخل دارد.
۳. آسپرین
شما میتوانید از آسپرین طبق تجویز پزشک یا دستورالعملی که در بروشور دارو به آن اشاره شده، استفاده کنید. معمولا آسپرین برای افراد زیر ۱۸ سال توصیه نمیشود؛ چون به یک بیماری جدی به نام سندرم ری (Reye’s syndrome) منجر میشود. این بیماری میتواند باعث آسیب مغز و حتی مرگ شود.
عوارض مصرف: از عوارض مصرف آسپرین میتوان به مشکلات گوارشی، سوء هاضمه و تهوع اشاره کرد. این دارو ممکن است در بعضی موارد باعث تشدید علائم آسم، استفراغ، التهاب معده و خونریزی معده شود. در صورت ابتلا به هموفیلی، پرفشاری خون کنترل نشده، آسم، زخم معده، بیماری کبدی و بیماری کلیوی بدون نظر پزشک آسپرین مصرف نکنید.
تداخل دارویی: ایبوپروفن، دیکلوفناک، ناپروکسن، داروهای ضد افسردگی (مثل فلوکستین و سیتالوپرام)، وارفارین و متوترکسات از جمله داروهایی هستند که میتوانند با آسپرین تداخل داشته باشند.
۴. مفنامیک اسید
اگر دچار درد پریود هستید، ابتدا ۵۰۰ میلیگرم مفنامیک اسید و سپس در صورت نیاز هر ۶ ساعت یکبار ۲۵۰ میلیگرم از این دارو را دریافت کنید. اگر بدون تجویز پزشک از مفنامیک اسید استفاده میکنید، مصرف آن را بیش از ۳ روز ادامه ندهید.
عوارض مصرف: درد معده، تهوع، استفراغ، سوزش سر دل، یبوست، اسهال و سرگیجه، رایجترین عوارض مفنامیک اسید هستند. از عوارض جدیتر این دارو میتوان به حمله قلبی، نارسایی قلبی، زخم و خونریزی معده، مشکلات کبدی و واکنشهای پوستی اشاره کرد. در صورت بروز عوارض شدید باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد.
تداخل دارویی: مفنامیک اسید با داروهای کاهنده فشارخون، سایر داروهای NSAID، وارفارین، سیتالوپرام، فلوکستین، لیتیوم، متوترکسات و دیگوکسین تداخل دارد.
۵. سلکوکسیب
در صورت ابتلا به دیسمنوره، ۴۰۰ میلیگرم سلکوکسیب دریافت کنید. در صورت نیاز میتوانید هر ۱۲-۸ ساعت یکبار ۲۰۰ میلیگرم از این دارو را مجددا مصرف نمایید.
عوارض مصرف: مصرف سلکوکسیب ممکن است با عوارضی مثل درد معده، یبوست، اسهال، سوزش سر دل، سرگیجه و سردرد همراه باشد. عوارض جدیتر این دارو که باید با مشاهده آنها بلافاصله به پزشک مراجعه کرد، عبارتند از: درد قفسه سینه یا حمله قلبی، سکته مغزی، خونریزی دستگاه گوارش، واکنشهای پوستی، مشکلات کبدی و حمله آسم.
تداخل دارویی: سلکوکسیب با وارفارین، لیتیوم، داروهای کاهنده فشارخون، سیکلوسپورین، متوترکسات، سایر داروهای NSAID، کورتیکواستروئیدها (کورتونها) و دیگوکسین تداخل دارد.
۶. استامینوفن
استامینوفن، یک قرص برای درد پریود است که میتوانید دوز ۵۰۰ میلیگرمی آن را ۴ بار در روز مصرف کنید. میزان استامینوفن دریافتی نباید از ۴۰۰۰ میلیگرم در روز بیشتر باشد.
عوارض مصرف: مصرف استامینوفن ممکن است با عوارضی همراه باشد که خوشبختانه بیشتر افراد آن را تجربه نمیکنند. زیادهروی در مصرف این دارو میتواند به واکنشهای آلرژیک (تورم، کهیر و خارش) و آسیب کبدی (زرد شدن پوست یا چشمها، تهوع یا استفراغ، کاهش اشتها و خستگی) منجر شود.
تداخل دارویی: استامینوفن با بعضی از داروها شامل کتوکونازول، فنوباربیتال و کلستیرامین تداخل داشته و ممکن است بعضی از تستهای آزمایشگاهی را تحت تاثیر قرار دهد.
۷. داروهای پیشگیری از بارداری
گاهی اوقات پزشک برای شما قرص ضد بارداری تجویز میکند تا درد پریودتان کمتر شود. این دسته از داروها پوشش داخلی رحم را نازک کرده و از ترشح پروستاگلاندینها در بدن جلوگیری میکنند. نازک شدن دیواره داخلی رحم انقباض عضله رحم را کاهش داده و به کنترل درد کمک میکند.
از داروهای خوراکی ضد بارداری که میتوانند به عنوان قرص برای درد پریود استفاده شوند، میتوان به یاز (Yaz)، روکین (Rokin)، کنتراسمین (Contrasmine)، دروسپیل (Drospill) و مارولین (Marolin) اشاره کرد. اگر به هر دلیلی قرص ضد بارداری برای شما مناسب نباشد، میتوانید بعد از مشورت با پزشک از ایمپلنت پیشگیری از بارداری، داروهای تزریقی یا IUD مینرا استفاده کنید.
عوارض مصرف: قرصهای ضد بارداری احتمال لخته شدن خون را افزایش میدهند. لخته خون عروق را مسدود کرده و باعث سکته مغزی و حمله قلبی میشود. معمولا در موارد زیر استفاده از این داروها توصیه نمیشود:
- سابقه ابتلا به حمله قلبی، سکته مغزی یا لخته شدن خون در پاها یا ریهها
- سابقه خانوادگی لخته شدن خون در پاها یا ریهها
- زنان بالای ۳۵ سال که سیگار میکشند
- ابتلا به چاقی (شاخص توده بدنی یا BMI بالاتر از ۳۵)
- ابتلا به میگرن
- استفاده از ویلچر
در زنان سالم و غیرسیگاری مصرف داروهای ضد بارداری به ندرت با عوارض جدی همراه است؛ با این حال، در صورت مشاهده علائم زیر باید فورا به پزشک مراجعه کنید:
- درد ناگهانی در قفسه سینه
- سرفه خونی
- اختلال تنفس
- تورم و درد پا
- احساس ضعف یا بیحسی در بازو یا پا
- سردرد شدید
تداخل دارویی: داروهایی که برای درمان صرع و بیماری سل تجویز میشوند، عملکرد قرصهای ضد بارداری را تحت تاثیر قرار میدهند. آنتیبیوتیک ریفامپین و داروی گیاهی سنت جونز ورت (گل راعی) هم با این قرصها تداخل دارند.
حال که با انواع قرص برای درد پریود آشنا شدید، در ادامه شما را با علائم دردی که میتواند ناشی از پریود باشد و همچنین علت درد پریود و سایر راه های درمان آن آشنا خواهیم کرد.
علائم درد پریود
مهمترین علائم دردهای دوران قاعدگی عبارتند از:
- درد در ناحیه زیر شکم که شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است.
- دردی که از ۳-۱ روز قبل از پریود شروع شده، ۲۴ ساعت پس از شروع پریود به اوج خود رسیده و طی ۳-۲ روز کاهش پیدا میکند.
- درد مبهم و مداوم
- دردی که به قسمت تحتانی کمر و ران سرایت میکند.
علل بروز درد پریود
۲ نوع دیسمنوره اولیه و ثانویه وجود دارد که علل بروز آنها با هم متفاوت است:
۱. دیسمنوره اولیه
دیسمنوره اولیه، دردی است که بیماری در ایجاد آن نقشی ندارد؛ بلکه افزایش پروستاگلاندینها باعث بروز آن میشود. پروستاگلاندینها، ترکیبات شبه هورمونی هستند که باعث انقباض عضلات رحم شده و در بروز درد و التهاب نقش دارند. هر چقدر میزان پروستاگلاندینها بیشتر باشد، درد پریود هم شدیدتر خواهد بود.
دیسمنوره اولیه ۲-۱ روز قبل از قاعدگی شروع شده و معمولا چند روز طول میکشد؛ البته در بعضی از زنان ممکن است مدت زمان آن بیشتر باشد. معمولا این نوع دردها با افزایش سن کمتر شده و غالبا پس از زایمان بهبود پیدا میکنند.
۲. دیسمنوره ثانویه
بیماریهایی که روی رحم یا سایر اندامهای تناسلی تاثیر دارند، به بروز دیسمنوره ثانویه منجر میشوند. از این بیماریها میتوان به اندومتریوز، فیبروم رحم و بیماری التهاب لگن اشاره کرد. اگر بیماری در بروز درد پریود نقش داشته باشد، ممکن است فرد به عوارض مختلفی دچار شود. به عنوان مثال، اندومتریوز به ناباروری منجر میشود و بیماری التهابی لگن احتمال حاملگی خارج رحمی را افزایش میدهد.
غالبا دیسمنوره ثانویه با گذشت زمان بدتر میشود. این نوع دردها ممکن است قبل از شروع قاعدگی احساس شده و پس از پایان دوره قاعدگی ادامه پیدا کند.
نحوه درمان دردهای دوران قاعدگی
معمولا پزشکان برای تسکین درد پریود موارد زیر را توصیه میکنند:
- داروهای مسکن: داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی شامل ایبوپروفن و ناپروکسن، رایجترین داروهای مسکن برای درد پریود محسوب میشوند.
- داروهای پیشگیری از بارداری: این داروها حاوی هورمونهایی هستند که از تخمکگذاری جلوگیری کرده و شدت دردهای قاعدگی را کاهش میدهند.
- عمل جراحی: اگر اندومتریوز یا فیبروم در بروز دردهای پریود نقش داشته باشند، جراحی میتواند به رفع این مشکل کمک کند.
خواب و استراحت کافی در کاهش دردهای دوران قاعدگی موثر است. در بعضی از زنان، ورزش منظم، استفاده از کیسه آب گرم، مصرف مکمل های حاوی ویتامین E، ویتامین B1، ویتامین B6 و منیزیم و همچنین کاهش استرس به تسکین درد کمک میکند.
کلام پایانی
افزایش پروستاگلاندینها در دوران پریود باعث بروز دردی میشود که داروهای مسکن به درمان آن کمک میکنند. شما میتوانید به مدت محدود از قرص برای درد پریود استفاده کنید؛ اما برای استفاده طولانی مدت حتما باید با پزشک مشورت نمایید.