علت و علائم عفونت ادراری نوزاد و راه های درمان آن

ستاره | سرویس مادر و کودک – عفونت ادراری نوزاد یک بیماری رایج است که با وارد شدن باکتری به مجاری ادرار آن‌ها ایجاد می‌شود. شیوع این بیماری در دختران تقریبا پنج برابر پسران است. متأسفانه عفونت ادراری می‌تواند به کلیه فشار بیاورد و حتی بخشی از آن را تخریب کند. به همین علت نیاز به رسیدگی فوری پزشک دارد. در این نوشتار به بررسی علت عفونت ادراری نوزاد، علائم و راه های درمان و پیشگیری از آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

عفونت ادراری در نوزادان

عفونت ادراری نوزاد حتی تا سن سه‌سالگی بسیار رایج و طبیعی است. این عفونت هنگامی رخ می‌دهد که باکتری‌های نامناسب وارد مجاری ادرار شوند و در مثانه رشد کنند. حدودا پنج درصد از نوزادان دختر و یک درصد از نوزادان پسر، در سال اول زندگی به این عارضه دچار می‌شوند. گاهی عفونت ادراری نوزاد نشانه یک نارسایی در کلیه یا مجاری ادرار نوزاد است. البته عفونت ادراری لزوما به معنای مشکلات جدی نیست.

گاهی نیز عفونت ادراری نوزاد به دلیل عدم رعایت بهداشت در هنگام شستن نوزاد یا دیر عوض کردن پوشک ایجاد می‌شود. در این خصوص به شما پیشنهاد می‌کنیم حتما مقاله آموزش حمام کردن نوزاد و تعویض پوشک نوزاد به صورت صحیح و اصولی را مطالعه کنید. اما در صورت عدم رسیدگی و درمان به‌موقع عفونت ادراری نوزاد، ممکن است مشکلاتی در کلیه به وجود بیاید. بنابراین در صورت مشاهده نخستین علائم عفونت ادراری در نوزادتان، حتما به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

 

 

علائم عفونت ادراری نوزاد

اغلب علائم عفونت ادراری نوزاد مشابه نشانه‌های دیگر بیماری‌های عفونی است. اگر نوزاد شما علائم زیر را داشت، احتمالا دچار عفونت ادراری شده است:

• تب نوزاد
• تحریک‌پذیری و گریه بیش‌ازحد
• استفراغ نوزاد
• خوابیدن بیش‌ازحد معمول
• مشکل در وزن گرفتن
• درد شکم (معمولا نوزادان درد شکم را با گریه و بی‌تابی شدید و پیچیدن به خود اعلام می‌کنند.)
• دفع ادرار زیاد یا خیلی کم
• مشاهده خون در ادرار
• عوض شدن رنگ ادرار
• بوی بد ادرار
• بی‌علاقه بودن به غذا
• اسهال

نوزادان و حتی بزرگ‌سالان ممکن است به دلیل مشکلات کلیه دچار عفونت ادراری شوند یا عفونت ادراری، خود ناراحتی‌های کلیه را ایجاد کند. به همین دلیل بهتر است در همان مراحل ابتدایی مشاهده نشانه‌های بیماری، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

نوزادان بزرگ‌تر که می‌توان آن‌ها را کودک نامید و نحوه استفاده از توالت را یاد گرفته‌اند، گاهی دچار بی‌اختیاری در ادرار یا شب ادراری می‌شوند. این موضوع اگر با شکایت از درد شکم نیز همراه بود، می‌تواند نشانه عفونت ادراری باشد. همچنین این کودکان ممکن است از رفتن به دستشویی خودداری کنند. چراکه به دلیل سوزش، دفع ادرار برایشان آزاردهنده است.

 

 

علت بروز عفونت ادراری در نوزادان

در همه نوزادان امکان ابتلا به عفونت ادراری وجود دارد. اما برخی شرایط سبب می‌شوند تا نوزادان خاصی بیشتر دچار این بیماری شوند. در ادامه به بررسی این فاکتورهای خطر و شرایط خاص می‌پردازیم:

۱. سن و جنسیت

معمولا نوزادان و کودکان زیر چهار سال بیشتر به عفونت ادراری دچار می‌شوند. این عارضه در بین دختران به دلیل شکل دستگاه تناسلی، شایع‌تر است. بهداشت ناحیه تناسلی دختران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و عدم توجه به این موضوع، می‌تواند مشکلات بزرگ‌تری از عفونت ادراری نوزاد را ایجاد کند.

۲. ژنتیک

چنانچه بستگان نزدیک نوزاد سابقه ابتلا به عفونت ادراری در هر سنی را داشته باشند، نوزاد بیشتر در معرض ابتلا به عفونت ادراری قرار دارد. بعضی از افراد به دلیل مشکلاتی در مجاری ادرار، کلیه و لوله حالب، دچار برگشت یا انسداد ادرار می‌شوند. این مشکل افزون بر اینکه می‌تواند عفونت ادرار ایجاد کند، موروثی هم هست.

۳. ختنه

اغلب پسرانی که ختنه می‌شوند، بیشتر از سایرین عفونت ادراری نوزاد را تجربه می‌کنند. اگر قصد ختنه نوزاد پسر خود را دارید، حتما این کار را در یک مرکز درمانی معتبر و توسط یک پزشک انجام دهید. زیرا بسیاری از پسربچه‌ها به دلیل ختنه اشتباه توسط یک فرد غیر متخصص، دچار عفونت شده‌اند.

۴. یبوست

نوزاد و کودک دچار یبوست بسیار مستعد ابتلا به عفونت ادراری نوزاد است. یبوست هم می‌تواند باعث عفونت ادراری نوزاد شود و هم آن را تشدید کند. به‌طور کلی یبوست طولانی مشکلات دیگری هم برای نوزاد به وجود می‌آورد. پس اگر فرزندتان دچار یبوست شد، حتما با مراجعه به پزشک اقدام به درمان کنید.

 

 

۵. مثانه عصبی

گاهی به دلایل ژنتیکی یا ناهنجاری‌های تکاملی بدن نوزاد، عملکرد اعصاب مثانه با اختلال مواجه می‌شود. این اختلال مشکلاتی را در عملکرد مثانه به وجود می‌آورد که می‌تواند منجر به عفونت ادراری نوزاد شود. اقدامات پزشکی دراین‌باره کارساز است.

۶. گرفتن نوزاد از پوشک

گاهی برخی از مادران زمانی فرزندشان را از پوشک می‌گیرند که کودک به‌هیچ‌وجه آماده نیست. به همین دلیل کودک ادرار خود را نگه می‌دارد و با این کار دچار عفونت ادرار می‌شود. برای پیدا کردن زمان مناسب گرفتن نوزاد از پوشک حتما مقاله بهترین روش از پوشک گرفتن کودک را مطالع کنید و برای اقدام به این کار با یک پزشک مشورت کنید.

۷. نگه‌داشتن ادرار

ادرار نکردن نوزاد نیز می‌تواند یکی از دلایل ابتلا به عفونت ادراری در نوزادان باشد. علاوه بر این کودکانی که یاد گرفته‌اند از توالت استفاده کنند، گاهی به هر دلیلی از ادرار کردن خودداری می‌کنند. در زمان بیداری، مثانه باید هر سه ساعت یک‌بار تخلیه شود. ماندن ادرار بیش از این زمان در مثانه، اختلال‌هایی از جمله عفونت ادراری را ایجاد می‌کند.

 

 

مراجعه به پزشک و تشخیص

برای عفونت ادراری نوزاد، مراجعه به پزشک ضروری است. برای درمان سریع‌تر و پیشگیری از مشکلات احتمالی، با مشاهده نخستین نشانه‌ها، نوزاد را نزد پزشک متخصص اطفال ببرید. پزشک برای تشخیص بیماری، نیاز به نمونه ادرار دارد. با بررسی نمونه ادرار در آزمایشگاه، وجود یا عدم وجود باکتری در ادرار نوزاد مشخص می‌شود. بسته به نوع عفونت و تشخیص پزشک، ممکن است نیاز باشد فرزند شما به یک نفرولوژیست (متخصص کلیه) ارجاع داده شود.

علاوه‌بر آزمایش ادرار، شاید پزشک به یک یا چند مورد آزمایش تصویربرداری هم نیاز داشته باشد. این آزمایش‌های تصویربرداری برای پیدا کردن مشکلات در دستگاه ادراری است. موارد زیر به عنوان آزمایش‌های تصویربرداری مورد نیاز هستند:

• سونوگرافی
• اسکن سیستویورتروگرام (VCUG)
• اسکن هسته­‌ای
• سی.تی اسکن
• MRI

 

درمان عفونت ادراری نوزاد

پزشک پس از بررسی آزمایش‌های انجام‌شده و تشخیص دقیق، اقدام به درمان عفونت ادراری نوزاد می‌کند. درمان عفونت ادراری نوزاد اغلب با داروهای خوراکی انجام می‌شود. پزشک برای یک دوره هفت تا ده روزه آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. به طول درمان توجه داشته باشید و حتی با بهبودی ظاهری علائم هم دارو را پیش از اتمام زمان موردنظر قطع نکنید. با توقف پیش از موعد مصرف دارو، باکتری‌ها مقاوم‌تر شده و عفونت‌های دیگری را ایجاد می‌کنند.

 

 

راه های پیش­گیری از عفونت ادراری در نوزادان

با اقدامات زیر می‌توانید به میزان قابل توجهی از ابتلای فرزند خود به عفونت ادراری نوزاد جلوگیری کنید:

• فاصله میان عوض کردن پوشک را کم کنید
• فرزندتان را به رعایت بهداشت تشویق کنید
• گاهی باکتری‌های موجود در مدفوع به دلیل عدم رعایت بهداشت وارد واژن و مجاری ادرار می‌شوند. بنابراین مهم است که در دختران پس از دفع ادرار یا مدفوع آن‌ها را شسته و کاملا تمیز و خشک کنید

 

سخن آخر

عفونت ادراری نوزاد یک بیماری متداول است. نوزادان پسر و دختر هر دو به این بیماری دچار می‌شوند، اما شیوع آن در میان دختران بیشتر می‌باشد. عفونت ادراری نوزاد می‌تواند هم نشان‌دهنده یک مشکل جدی مانند نارسایی کلیه باشد و هم می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. گاهی نیز تنها به دلیل عدم رعایت بهداشت بوده و به‌راحتی حل می‌شود. به هر حال مراجعه به پزشک با مشاهده نخستین نشانه‌های عفونت ادراری نوزاد برای جلوگیری از عوارض طولانی مدت بسیار ضروری است.

 

برگرفته از: raisingchildren و webmd