ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – رباعی و دوبیتی از انواع قالبهای شعری در زبان فارسی هستند که مفهوم و مقصود شاعر را تنها در دو بیت به خواننده منتقل مینماید. از مشهورترین دوبیتی و رباعی سرایان زبان فارسی میتوان به باباطاهر اشاره کرد. اشعار زیر در کتاب فارسی ششم دبستان (شعر باران) قرار گرفتهاند. با معنی شعر خوشا آنان که الله یارشان بی و دیگر اشعار همراه ستاره باشید.
معنی شعر خوشا آنان که الله یارشان بی
خوشا آنان که الله یارشان بی
به حمد و قُل هُوَالله کارشان بی
معنی: خوشا به حال کسانیکه خداوند دوست و یاور آنهاست، کسانیکه همواره در حال ستایش پرودگار هستند.
قواعد و آرایه های ادبی
بی در لهجه لری بُوَد یا باشد معنی میدهد.
واژگان:
خوشا: خوش به حالشان باشد.
بی: بی در لهجه لری بُوَد یا باشد معنی میدهد.
تعداد جمله: ۳ جمله (۲ فعل مخفف شده و ۱ صوت) خوشا (خوش به حال آنها باشد) آنان که الله یارشان بود،به حمد و قل هو الله کارشان بود.
آرایه: تلمیح به سوره ی حمد و قل هو الله . . .
ترکیب اضافی: کارشان
نهاد: الله، کارشان
خوشا آنان که دائم در نمازند
بهشت جاودان بازارشان بی
معنی: خوشا به حال کسانیکه همواره نماز میخوانند و دستمزدشان بهشت ابدی است.
بابا طاهر
قواعد و آرایه های ادبی
تعداد جمله: ۳ جمله (۲ فعل مخفف شده و یک صوت) خوشا (خوش به حال آنها باشد) آنان که دائم در نماز هستند و بهشت جاودان بازارشان بود.
نهاد: آنان، بهشت
ترکیب وصفی: بهشت جاودان / ترکیب اضافی: بازارشان /شان :مضاف الیه
میتوانید در اینجا خوشا را به تنهایی شبه جمله فرض کنید.
قالب: دوبیتی
معنی شعر خداوندا به فریاد دلم رس
خداوندا به فریاد دلم رس
کسِ بی کس تویی، من مانده بی کس
معنی: خدایا به به درد دل من گوش کن چون فقط تو به داد افراد تنها میرسی و من جز تو هسچ یار و یاوری ندارم.
قواعد و آرایه های ادبی
تعداد جمله: ۴ جمله (۱ منادا، ۲ فعل و ۱ فعل مخفف شده) خداوندا (منادا) به فریاد دلم برس. کس بی کس تو هستی، من بی کس مانده ام.
ترکیب وصفی: کس بی کس
نهاد: تو (مصراع اول) . تو/ من (مصراع دوم)
همه گویند طاهر کس نداره
خدا یار منه چه حاجت کس
معنی: همه میگویند طاهر تنها و بییار و یاور است اما (نمیدانند) کسی که خدا یار و یاور اوست نیازی به کس دیگری ندارد.
بابا طاهر
قواعد و آرایه های ادبی
تعداد جمله: ۴ جمله (۲ فعل، ۱ فعل مخفف و ۱ فعل حذف شده) همه گویند طاهر کس نداره، خدا یار من (است) چه حاجت کس (است)
نهاد: همه/ طاهر (مصراع اول) . خدا (مصراع دوم)
مفعول: کس/ چه حاجت
قالب: دوبیتی
معنی شعر ای نام تو روییده به گلدان لبم
ای نام تو روییده به گلدان لبم
در مرحمتِ تو غوطه ور، روز و شبم
معنی: ای خداوندی که نامت مانند گلی در گلدانِ لب من است (همیشه ذکرت را میگویم) و روز و شب (همیشه) در میان دریای اَلطافِ تو غرق هستم.
قواعد و آرایه های ادبی
واژگان:
مرحمت: لطف و مهربانی
غوطه ور: شناور
تعداد جمله: ۳ جمله (۱ منادای محذوف، ۱ فعل و ۱ فعل مخفف) ای (خدایی که) نام تو به گلدان لبم روییده است، در مرحمت تو روز و ب غوطه ور هستم.
آرایه: ۲ تشبیه
- تشبیه لب به گلدان
- تشبیه لطف و مهربانی خداوند به دریا تضاد: روز و شب
ترکیب اضافی: گلدان لب/ لبم/ شبم
در خاکِ طلب، بذرِ دعا کاشتهام
بارانِ اجابت تو را میطلبم
معنی: (خدایا) من خواستههای خود را مانند دانهای که برای رشد در خاک میکارند برای برآورده شدن به درگاه تو آوردهام و برآورده شدن این دعاها را از بارانِ لطفِ تو میخواهم.
سید حسن حسینی
قواعد و آرایه های ادبی
واژگان:
طلب: خواستن، خواهش
اجابت: جواب دادن، پاسخ دادن
تعداد جمله: ۲ جمله (۲ فعل) در خاک طلب بذر دعا کاشته ام و باران اجابت تو را می طلبم.
آرایه: ۳ تشبیه: تشبیه طلب به خاک، دعا به بذر و اجابت به باران تناسب: بین کلمه های خاک، بذر و باران
مفعول: بذر دعا، باران اجابت تو
نهاد: در هر دو مصراع “من ” محذوف است.
ترکیب اضافی: خاک طلب/ بذر دعا/ باران اجابت/ اجابت تو/ نام تو
قالب شعر: رباعی
معنی شعر اگر آن سبز قامت، رو نماید
اگر آن سبز قامت، رو نماید
درِ باغِ خدا را میگشاید
معنی: اگر آنکه لباسش سبز رنگ است (حضرت مهدی) ظهور کند، دریچهی گلستانِ رحمتِ خدا را به روی دنیا باز میکند.
قواعد و آرایه های ادبی
واژگان:
قامت: قد و بالا
رو نماید: چهره نشان دهد.
فعلها: نماید (مضارع). می گشاید (مضارع)
نهاد: سبز قامت
مفعول: رو (مصراع اول) در (مصراع دوم)
تعداد جمله: ۲ جمله (۲ فعل) اگر آن سبز قامت رو نماید، در باغ خدا را می گشاید.
آرایه: تلمیح به ظهور امام زمان (عج الله)
ترکیب اضافی: در باغ/ باغ خدا
تنم را فرش کردم تا بتازد
دلم را نذر کردم تا بیاید
معنی: من جسمِ خود را همچون فرشی زیر قدومش پهن کردهام تا او (حضرت مهدی (عج)) بر آن قدم بگذارد و جانم را برای ظهورش نذر کردم.
مصطفی علیپور
قواعد و آرایه های ادبی
واژگان:
نذر: شرط و پیمان، آنچه شخص بر خود واجب گرداند که در راه خدا بدهد یا به جا بیاورد.
تعداد جمله: ۴ جمله (۴ فعل) تنم را فرش کردم تا بتازد، دلم را نذر کردم تا بیاید.
آرایه: فرش کردن تن و نذر کردن دل کنایه از آماده و مهیا شدن است. تشبیه: تن به فرش
ترکیب اضافی: تنم/ دلم
افعال: کردم (ماضی). بتازد (مضارع). کردم (ماضی). بیاید (مضارع)
مفعول: تنم (مصراع اول) دلم (مصراع دوم)
قالب شعر: دو بیتی
از اینکه با معنی شعر باران فارسی ششم دبستان به همراه نکات دستوری و ادبی همراه ما بودید بسیار ساسگزاریم. لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در انتهای همین مطلب با دیگر کاربران به اشتراک گذارید.
مطالب پیشنهادی:
༒𝔪𝔬𝔟𝔦𝔫𝔞༒
خوب بود
baran
مفعول هات همش اشتباه هست…. برای پیدا کردن مفعول میگیم چه چیزی را یا چه کسی را به علاوه فعل
و اون جمله هایی که تو مفعول گذاشتی اصلا را نداشت
aramis
عالیییی فقط بیت آخر نهاد نداشت
بدون نام
بسیار عالی بود سایت های دیگە این اراییی هارو نداشت ممنونم
بدون نام
نمیشد تعداد جمله ها رو نشون میدادی که چجوری خط بکشیم☹