علت پریود نشدن چیست و چگونه درمان می‌شود؟

اگر شما ازدواج کرده‌اید اولین دلیلی که برای پریود نشدن به ذهنتان خطور خواهد کرد بارداری است. اما این باور اشتباه است و دلایل متعددی برای به تعویق افتادن پریود در شما وجود دارد. با این حال ندانستن علت دقیق قطع قاعدگی می‌تواند برای شما نگران کننده باشد. قطع قاعدگی یا همان آمنوره نشانه‌ی بیماری است و خود یک بیماری به حساب نمی‌آید. آمنوره ندرتا از بیماری‌های جدی ناشی می‌شود و گاهی مواردی همچون استرس می‌تواند علت آن باشد.

آمنوره (قطعی قاعدگی) به دو نوع اولیه و ثانویه دسته‌بندی می‌شود. منظور از آمنوره اولیه این است که شما تا سن ۱۶ سالگی قاعدگی نداشته باشید. اما آمنوره ثانویه مربوط به مواردی است که شما سابقا عادت ماهیانه داشته‌اید اما اکنون متوقف شده است.

علت پریود نشدن مرتبط با آمنوره اولیه

همانگونه که بیان شد منظور از آمنوره اولیه پریود نشدن به طور طبیعی تا سن ۱۶ سالگی است. این عارضه در آمریکا یک دختر از هر هزار دختر را به خود درگیر می‌کند. مهمترین علت آمنوره اولیه شامل موارد زیر می‌باشد:

اختلالات کروموزومی: نوع خاصی از اختلالات کرومزومی می‌تواند نقص پیش‌رس تخمک‌ها و فولیکول‌های درگیر در تخمک‌گذاری و به تبع آن قاعدگی را باعث شود.

هیپوتالاموس: هیپوتالاموس قسمتی از مغز است که فعالیت بسیاری از غدد بدن را کنترل می‌کند. آمنوره در اثر اختلال هیپوتالاموس یکی دیگر از دلایل پریود نشدن می‌باشد. در واقع اختلال عملکردی در هیپوتالاموس باعث تاثیر بر عملکرد غده تیروئید (کم کاری تیروئید) شده و کم کاری تیروئید خود را به صورت اختلال در فرایند قاعدگی نشان می‌دهد.

تاثیر هیپوفیز در چرخه قاعدگی: هیپوفیز همانند هیپوتالاموس قسمت دیگری از مغز است که اختلال در عملکرد آن می‌تواند بر چرخه قاعدگی تاثیر گذارد. رایج‌ترین اختلال غده‌ی هیپوفیز، تومور غده‌ هیپوفیز است. این تومور‌ها به طور متوسط در افراد بالغ رایج است. البته آنها تومور‌های مغزی به حساب نمی‌آیند و اغلب خوش‌خیم هستند. در واقع تومور‌های سرطانی از این قبیل بسیار نادر هستند. با این حال تومورهای هیپوفیز یکی از مواردی است که بر روی عملکرد غده هیپوفیز و به تبع آن بر روی چرخه قاعدگی تاثیر خواهد گذاشت.

انسداد در واژن: وجود انسداد در واژن می‌تواند مانع وقوع عادت ماهانه به طور طبیعی گردد. وجود یک غشاء غیرطبیعی می‌تواند خون خروجی از رحم و دهانه رحم را مسدود کند.

علت پریود نشدن در اثر آمنوره ثانویه

رابطه بین عدم قاعدگی و آمنوره ثانویه بسیار بیشتر از ارتباط آن با آمنوره اولیه است. به عبارت دیگر عدم قاعدگی بیشتر بر اثر آمنوره ثانویه است. در زیر به علل مختلف آن خواهیم پرداخت:

• بارداری: همانگونه که در ابتدا بیان شد اولین حدس بر عدم قاعدگی بارداری است. تخمک پس از انجام لقاح جایگزینی در رحم باعث عدم ریزش مخاط داخلی رحم می‌شود و بدین ترتیب تا زمان تولد خونریزی در اثر قاعدگی بروز نخواهد کرد. با این حال خونریزی در بارداری موردی است که جای بررسی دارد.
• استفاده از قرص‌های پیشگیری از بارداری: زنانی که از قرص‌های پیشگیری از بارداری استفاده می‌کنند ممکن است به طور طبیعی دچار خونریزی قاعدگی نشوند. بعضا سه تا شش ماه طول خواهد کشید تا پس از قطع مصرف قرص‌های ضدبارداری مجددا قاعدگی اتفاق افتد.
• شیردهی: شیردهی یکی دیگر از مواردی است که با وجود تخمک‌گذاری و عدم باروری آن ممکن است باعث پریود نشدن گردد.
• استرس های زندگی: استرس یکی از مواردی است که به شدت بر فرایند قاعدگی تاثیر می‌گذارد؛ استرس ناشی از فصول امتحانات، استرس حاصل از باردار بودن یا نبودن و… همه بر پریود نشدن تاثیر مستقیم می‌گذارند. در واقع استرس‌های روحی به طور موقت می‌توانند عملکرد هیپوتالاموس (همانگونه که در بالا بدان اشاره شد) را مختل‌ می‌کنند.
• دارو: مصرف برخی از داروها می‌توانند باعث توقف چرخه قاعدگی گردند. به عنوان مثال داروهای افسردگی، دراوها ضدجنون، داروهای شیمی درمانی و برخی از ضد استروئیدهای خوراکی می‌توانند باعث آمنوره شوند.
• اختلال هورمونی در زنان: یکی دیگر از علل شایع در آمنوره ثانویه اختلال هورمونی در زنان می‌باشد. مصرف قرص‌های ضدبارداری، کمبود دریافت ریز مغذی‌ها، عدم تعادل انسولین در بدن، ابتلا به سندروم پلی‌کیستیک و… همه از مواردی هستند که باعث اختلال هورمونی و به تبع آن به هم خوردن کارکرد عادی تخمدان و فقدان قاعدگی می‌شود.
• وزن بسیار کم: کمبود شدید وزن می‌تواند عملکرد بسیاری از هورمون‌ها را در بدن دچار آشفتگی نماید و به طور بالقوه تخمک گذاری را متوقف کند. زنانی که دچار اختلال خوردن مانند بی اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی هستند، غالبا به دلیل این تغییرات غیر طبیعی هورمونی دچار قطع قاعدگی می‌شوند.
• انجام ورزش‌های سنگین: اگر شما به انجام ورزش‌های سنگین همانند ژیمناستیک، دومیدانی یا … فعالیت دارید، باید درنظر داشته باشید که ممکن است دچار قطع قاعدگی شوید.
• یائسگی زودرس: اگر شما پیش از سن ۴۰ سالگی یائسه شوید به آن یائسگی زودرس گفته می‌شود. یائسگی به طور معمول در سن ۵۱ سالگی روی می‌دهد. عدم عملکرد تخمدان‌ها همراه با یائسگی میزان استروژن در گردش در بدن شما را کاهش داده به تحلیل مخاط رحم منجر می‌شود و قاعدگی شما پایان می‌پذیرد.
  

چه زمانی بر اثر پریود نشدن باید به پزشک مراجعه کرد؟

در مورد آمنوره اولیه و ثانویه در شرایط زیر به پزشک مراجعه نمائید:

• در صورتی که تا سن ۱۶ سالگی هیچ‌گونه قاعدگی در شما رخ ندهد
• قبلا پریود شده‌اید ولی به طور متوالی دوبار پریود نشده باشید

با مراجعه به پزشک در صورتی که ازدواج کرده باشید برای شما یک آزمایش حاملگی درنظر می‌گیرد. ممکن است علاوه بر این آزمایش پزشک به انجام معاینه لگنی نیز بپردازد تا به بررسی وجود مشکل در اندام‌های تناسلی‌تان بپردازد. در قدم بعدی ممکن است آزمایشات خونی برای بررسی وضعیت هورمون‌ها مثل آزمایش عملکرد تیرویید یا ارزیابی سطح پرولاکتین انجام دهد.

انتخاب روش‌های مناسب برای درمان پریود نشدن

انتخاب روش درمانی به علت پریود نشدن وابسته است. ممکن است پزشک شما توصیه‌هایی در خصوص تغییر شیوه زندگی بر اساس وزن شما، تغییر میزان فعالیت بدنی و کاهش استرس برای شما داشته باشد. در صورتی که سندرم تخمدان پلی‌کیستیک داشته باشید ممکن است پزشک شما برای درمان، قرص‌های خوراکی پیشگیری از بارداری را تجویز کند.

علاوه بر این می‌توانید از انواع قاعده آورهای طبیعی و گیاهی برای پریود شدن استفاده کنید. 

آمنوره می‌تواند باعث ایجاد اضطراب شود اما با همکاری با پزشک می‌توانید علت را مشخص کنید و راهی برای منظم کردن قاعدگی‌تان پیدا نمائید.

منبع: های دکتر