نویسنده: نرگس یزدان پناه
بروزرسانی: 8 شهریور 1400
ستاره | سرویس سلامت – تاکنون چه نوع رژیم غذایی را امتحان کرده اید؟ آیا به رژیم گیاهخواری هم فکر کرده اید؟ گیاهخواری نیز مانند دیگر رژیم‌های غذایی دیگر دارای فواید و مضراتی است. در این مطلب نگاهی به مضرات و فواید گیاهخواری می‌اندازیم.
گیاه خواری نوعی خاص از رژیم غذایی است که در آن از خوردن مواد گوشتی شامل گوشت‌های سفید و قرمز اجتناب می‌شود. در این برخی از انواع این رژیم غذایی حتی از خوردن مواد خوراکی مانند تخم مرغ، عسل و لبنیات که پایه حیوانی دارند نیز پرهیز می‌شود. در واقع افراد گیاهخوار مواد مورد نیاز بدن خود را تنها از گیاهان، میوه‌ها و سبزیجات تامین می‌کنند.
انواع روش‌های گیاهخواری
- گیاهخواری کامل: کسانی که انواع مختلفی از مواد خوراکی گیاهی را مصرف کرده و هیچ گونه مواد حیوانی را نمی‌خورند.
- نیمه گیاهخواری: کسانی که علاوه بر غذا‌های گیاهی، تخم مرغ، لبنیات و عسل نیز مصرف می‌کنند.
- خام گیاهخواری: افرادی که کلیه مواد گیاهی را به صورت خام و نپخته مصرف می‌کنند.
- میوه خواری: افرادی که در طول روز فقط به مصرف میوه‌ها روی می‌آورند.
از آن جایی که بیشتر گیاهخواران از منابع یا غذا‌های حیوانی استفاده نمی‌کنند، فواید و مضرات گیاهخواری در روش‌های فوق تفاوت چندانی باهم ندارد.
۱) فواید گیاهخواری
از آنجایی که خوراکی‌های گیاهی به ویژه سبزیجات و میوه‌ها در سلامت اندام ارگان‌های داخلی بدن نقش بسزایی را ایفا می‌کنند، بنابراین کسانی که به مصرف این گونه مواد و نیز غلات سبوس دار تمایل دارند افراد سالم‌تری هستند. عمده‌ترین فواید این رژیم شامل موارد زیر است:
- یکی از علت‌های تمایل برخی از افراد به رژیم گیاهخواری این است که اغلب گیاهان دارایی فیبر فراوانی در خود هستند که خوردن آن‌ها باعث سیری زود هنگام و برای مدت طولانی می‌شود. در نتیجه این امر منجر به لاغری و کاهش وزن بدن و تناسب اندام خواهد شد.
- کمتر شدن خطر ابتلا به سرطان‌ها به دلیل کاهش استفاده از مواد گوشتی و چربی‌های حیوانی
- کاهش چربی خون و کلسترول
- پاکسازی بدن از مواد زائدی مانند اوره و سموم مربوط به مواد حیوانی
- مصون ماندن بدن از هورمون‌هایی که برای رشد حیوانات استفاده می‌شود.
- عدم دچار شدن به یبوست و مشکلات روده‌ای به دلیل فیبر بالای موجود در گیاهان
۲) مضرات گیاهخواری
از آنجایی که گیاه خواری به معنای حذف منابع غنی و مورد نیاز بدن به پروتئین است، بنابراین ممکن است برای قسمت‌هایی از بدن خطراتی را ایجاد کند، خطراتی که ممکن است تهدیدی جدی برای سلامت فرد گیاهخوار باشد. از جمله این مضرات عمده این رژیم غذایی شامل:
۱. کمبود کلسیم
منبع اصلی بسیاری از مواد معدنی مانند کلسیم، ویتامین دی و آهن در مواد حیوانی است، بنابراین در رژیم گیاهخواری کمبود این مواد باعث بروز مشکلاتی در بدن مانند پوکی استخوان، خشکی پوست و … خواهد شد.
۲. کمبود ویتامین B۱۲
یکی از مهمترین ویتامین‌های حیاتی برای بدن ویتامین B۱۲ است و این ویتامین فقط در مواد خوراکی مانند تخم‌مرغ، جگر و شیر وجود دارد و از آنجایی که این مواد حیوانی هستند بنابراین گیاهخواران به شدت با فقر این ویتامین در بدن مواجه می‌شوند. عوارض فقدان این ویتامین در بدن شامل موارد زیر می‌شود:
- احساس خستگی مفرط
- ضعف
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن
- افسردگی
- زوال عقل
- از دست دادن قدرت حافظه
- عدم توانمندی در حفظ تعادل
عوارض احتمالی گیاهخواری
- دچار شدن به ضعف و لرزش بدن
- کم خونی مصرف آهن
- سرد مزاجی و به خصوص سرد مزاجی جنسی
- دچار شدن به کسالت و خستگی
- مسمومیت
- مشکلات پوستی
- کمبود‌های تغذیه‌ای
- کم شدن تنوع غذایی
گیاهخواری برای چه افرادی بهتر است؟
- کسانی که سنگینی و غلظت خون دارند.
- افرادی که دارای ناراحتی‌های و مشکلاتی در معده و روده خود هستند.
- افرادی که مبتلا به بیماری‌های کبدی هستند.
رژیم گیاهخواری برای این افراد مناسب است و فواید و مضرات گیاهخواری در بدن این افراد تاثیر متعادلی از خود به جا خواهد گذاشت. اما بهتر است تحت نظر یک متخصص رژیم غذایی و به خصوص متخصصین طب سنتی اقدام به این کار کنند. متخصصین طب سنتی با مشخص کردن مزاج هر فرد نوع گیاه خواری و مدت زمان آن را برای وی تجویز خواهند کرد.
سخن پایانی
به دلیل کاهش یا عدم مصرف گوشت و منبع حیوانی، گیاهخواران باید به اندازه کافی حبوبات و مغز‌های مفید را در رژیم غذایی خود بگنجانند تا کمتر دچار کمبود مواد کانی در بدن خود شوند. همچنین از نظر متخصصان تغذیه انجام گیاهخواری برای مدت طولانی به دلیل کامل نبودن مواد مورد نیاز و حیاتی برای بدن در آن، هرگز توصیه نمی‌شود. چرا که بدن انسان به مواد گوشتی و حیوانی نیز نیاز داشته و کمبود آن‌ها در بدن باعث به ایجاد مشکلات و بیماری‌های متعدد خواهد شد.
