سونوگرافی کبد؛ اقدامات، مراحل و هزینه

همان طور که اشاره شد سونوگرافی کبد یکی از روش‌های مرسوم تشخیصی برای انواع بیماری‌ها و مشکلات کبدی است. این روش تشخیصی بر مبنای ارسال امواج صوتی با فرکانس‌های بالا عمل می‌کند. بدین ترتیب که امواج صوتی از طریق کنسول روی شکم و در قسمت قرارگیری کبد تابیده شده، این امواج از داخل بافت‌های بدن عبور کرده و نسبت به میزان درجه نفوذ خود پیامی ایجاد می‌کنند که با تجزیه و تحلیل میزان نفوذ آن‌ها به داخل بافت‌ها به کمک رایانه می‌توان به تصاویری از اندام‌ها دست یافت. با مقایسه و بررسی این تصاویر می‌توان هر نوع نقص و بیماری را تشخیص داد.

قبل از انجام سونوگرافی از کبد و اندام‌هایی نظیر کیسه صفرا، طحال و پانکراس، بهتر است از صرف غذا‌های پرچرب پرهیز کنید. معمولا به شما توصیه می‌شود برای انجام سونوگرافی کبد ناشتا باشید، با این حال مصرف مایعات مانند آب، آبمیوه و چای مانعی ندارد.

حتما به یاد داشته باشید که پیش از مراجعه به اتاق سونوگرافی زیورآلات همراه خود را خارج کرده و لباس‌های خود را بکاهید. معمولا در آزمایشگاه‌های تخصصی و پیشرفته لباس مخصوصی به شما داده می‌شود تا تن کنید. این موارد همگی نتیجه آزمون را بهبود بخشیده و درصد خطا‌های محیطی را می‌کاهند.

جهت شروع فرایند سونوگرافی از بافت کبد پزشک از شما می‌خواهد به سمت مقابل و به پهلو دراز بکشید و پس از استعمال ژل جهت افزایش کیفیت عبور امواج روی پوستتان روند کار را آغاز می‌کند. برای این کار کنسول سونوگرافی با نام ترانس دوسر را روی شکم شما به آرامی فشار داده و حرکت می‌دهد. امواج به رایانه دستگاه مخابره شده و با آنالیز داده‌ها تصاویری به دست می‌آید. ممکن است در برخی موارد پزشک از شما بخواهد نفس خود را برای چند ثانیه نگه دارید. این بدین دلیل است که بتواند به تصاویر شفاف‌تر و گویاتری دست یابد. معمولا سونوگرافی کبدی و اندام‌های مرتبط به ۲۰ الی ۳۰ دقیقه زمان نیاز دارد.

در برخی موارد و در صورت وجود برخی ابهامات در تصویربرداری ممکن است از شما خواسته شود توسط رادیولوژیست معاینه فیزیکی شوید تا وی بتواند به بهترین شکل ممکن و با اطمینان نتایج تشخیصی خود را در گزارش کار و پرونده شما بنویسد؛ بنابراین اگر از شما خواسته شد منتظر بمانید و یا برای معاینه فیزیکی آماده شوید نگران نشوید چرا که دلیل بر وجود مشکل خاصی نیست.

برخی مراجعه کنندگان و افرادی که تجربه‌ای ندارند چنین سوالی را مطرح می‌کنند. در پاسخ باید گفت: تنها چیزی که می‌توانید احساس کنید فشار حاصل از فشردن ترانسدوسر روی پوستتان است که ممکن است در افرادی که دارای التهاب کبدی هستند کمی دردناک باشد. غیر از موارد گفته شده شما صدای خاص و ترسناکی احساس نخواهید کرد و درد خاصی حس نمی‌کنید.

در سونوگرافی کبد رادیولوژیست معمولا نتایج حاصل از مشاهدات خود را به صورت اعلام نظر در مورد اندازه و ساختار بافت، عادی بودن یا نبودن رشد بافت نسبت به سن بیمار، وجود و یا عدم وجود مایع درون بافتی یا بین بافتی، وجود و یا عدم وجود هرگونه التهاب و تورم و تشخیص یا عدم تشخیص سلول‌های مشکوک سرطانی بیان می‌کند.

تاکنون خطر شناخته شده‌ای برای روش‌های تشخیصی توسط سونوگرافی از هیچ ارگانی گزارش نشده است. این روش به دلیل عدم استفاده از عناصر رادیواکتیو و پرتوزا یک روش تشخیصی امن محسوب شده و حتی برای خانم‌های باردار می‌تواند در طول بارداری بار‌ها مورد استفاده قرار گیرد بدون اینکه تاثیر سویی بر جنین و سلامت مادر ایجاد کند.

در صورت تشخیص نتایج غیرطبیعی در برخی موارد و در صورت تشخیص پزشک ممکن است سایر روش‌های تشخیصی نیز توصیه شوند. با سونوگرافی می‌توان ضایعاتی نظیر کیست‌ها، تومور‌ها و سلول‌های سرطانی را به خوبی و با درجه اعتماد بالایی تشخیص داد. با این حال جهت تصمیم گیری در مورد نوع سلول‌های سرطانی، بدخیم و یا خوش خیم بودن آن‌ها نیاز به نمونه برداری یا بیوپسی است.

سونوگرافی کبد نسبت به سایر روش‌های تشخیصی مانند سی تی اسکن و یا ام آر آی ارزان‌تر است. با این حال هزینه انجام آن به شرایط بیمار، نوع نقصی که پزشک نسبت به وجود یا عدم وجود آن مشکوک است و مدت زمان لازم جهت بررسی بافت بستگی دارد و در هر شرایطی می‌تواند متفاوت باشد.