ستاره | سرویس سلامت – حتما تاکنون نام این بیماری را شنیدهاید و نمونههایی از این بیماران را در بین اطرافیان دیدهاید. ام اس بیماری است که در زنان بیشتر از مردان شایع است و علایم و نشانههایی هم دارد. اگرچه درمان قطعی برای بیماری ام اس وجود ندارد اما کاملا میتوان آن را تحت کنترل درآورد. برای آشنایی بیشتر با این بیماری و نکاتی که درباره آن باید بدانید ادامه این مقاله از مجله اینترنتی “ستاره” را دنبال کنید.
بیماری ام اس چیست؟
بیماری ام اس (Multiple sclerosis) یک بیماری ناتوانکننده است که مغز و نخاع را تحت تاثیر قرارداده و باعث از دست دادن کنترل، دید، تعادل و حواس (بیحسی) میشود. در بیماری ام اس اعصاب مغز و نخاع توسط سیستم ایمنی بدن آسیب میبینند، که به این اختلال بیماری خودایمنی میگویند. بیماریهای خودایمنی بیماریهایی هستند که در آنها سیستم ایمنی بدن که وظیفهشان حفاظت از بدن و نابودکردن آسیب رسانهای خارجی همچون باکتری هاست، اشتباها شروع به حمله به بافتهای بدن مینمایند. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن شروع به حمله به مغز و نخاع دو تا از اجزای مهم که سیستم مرکزی اعصاب را کنترل میکنند، کرده و باعث فلج شدن و از کارافتادگی آنها میشود.
این بیماری بین زنان دو تا سه برابر شایعتر از مردان است. همچنین بیشترین خطر ابتلا به این بیماری بین نوجوانی و سن ۵۰ سالگی میباشد.
علائم و نشانههای ابتلا به این بیماری چیست؟
علائم و نشانههای بیماری ام اس بسیار متفاوت بوده و به شدت و محل آسیب بستگی دارد. برخی از افراد مبتلا ممکن است توانایی راه رفتن بصورت مستقل را از دست داده و یا کاملا فلج شوند در حالیکه عدهای دیگر از افراد مبتلا به این بیماری، دورههای طولانی را بدون تجربه هیچ علائمی پشت سر میگذارند. به طور کلی علائم این بیماری شامل موارد زیر میگردد:
- بیحسی یا ضعف در دست و پاها و تنه که معمولا در یک طرف بدن به وجود میآید.
- از بین رفتن کلی یا جزئی دید، که معمولا در یک چشم اتفاق میافتد و همچنین احساس درد در چشم به هنگام حرکت دادن آن
- دوبینی طولانی مدت
- خارش یا درد در قسمتهای مختلف بدن
- خوابرفتگی یا درد در قسمتهایی از بدن
- بریده بریده حرف زدن
- احساس برقگرفتگی که با انجام برخی حرکات گردن احساس میشود
- احساس خستگی و بیحالی
- اختلال کلامی
- سرگیجه
- خستگی مفرط
- اختلالات عملکردی مثانه و رودهها
- سرگیجه
گرما و استرس هم میتوانند باعث بدتر شدن علائم بیماری ام اس شوند. بسیاری از بیماران مبتلا به MS، افسرده هم میشوند گرچه محققان مطمئن نیستند که آیا افسردگی از علائم این بیماری است و یا فقط پاسخی به یک بیماری مزمن به شمار میرود. بیماری MS بطور کلی تأثیری بر روی طول عمر بیمار ندارد.
روشهای درمان کدام است؟
بیماریام اس هیچ درمان قطعی نداشته و روشهای درمانی استفاده شده معمولا بر روی کند کردن روند بیماری، تسریع روند بهبودی پس از حملات ام اس و مدیریت علائم آن تمرکز میکنند. برخی از افراد علائم بسیار خفیفی را تجربه کرده و نیاز به درمان ندارند.
درمان حملات ام اس
کورتیکواستروئیدها: مانند پردنیزون و متیل پردنیزولون تزریقی، بهمنظور کاهش التهاب عصبی تجویز میشوند. از عوارض جانبی این داروها میتوان به بیخوابی، افزایش فشارخون و تغییرات خلقوخوی مایعات اشاره کرد.
تعویض پلاسما (پلاسما فرز): بخش مایع خون شما (پلاسما) برداشته شده و از سلولهای خونی جدا میشود. سپس سلولهای خونی با یک محلول پروتئینی (آلبومین) مخلوط شده و به خون بازگردانده میشوند. درصورتیکه علائم بیماری به تازگی در بدن شما ظاهر شده باشد، شدت آنها زیاد بوده و یا بدن شما پاسخ مناسبی به استروئیدها ندهد، از تعویض پلاسما استفاده میشود.
توجه: اگر به محض تشخیص این بیماری، درمان صورت نگیرد، موجب از کارافتادگی فرد میگردد.
این عوامل بیماری MS را بدتر میکنند:
– خستگی شدید
– استرس
– سیگار
– تب
– حمام گرفتن با آب گرم و یا در مکانهای خیلی گرم بودن
– در معرض نور خورشید قرار گرفتن
– نوشیدن الکل
لازم به ذکر است که گرچه در حال حاضر درمان قطعی برای بیماری ام اس وجود ندارد، ولی درمانهای جدید میتوانند تسکیندهنده باشند. دانشمندان و محققان در حال بررسی روشهای درمانی جدیدی میباشند.
توصیههایی برای مراقبت از بیماران مبتلا به ام اس
بهتر است که همیشه در دسترس این بیماران باشیم و آنها را تنها نگذاریم. اگر چه ممکن است معلولیت آنها جزیی باشد و بتوانند از پس کارهای روزانه خود برآیند، اما بروز حملات عصبی به آنها خبر نمیدهد و اگر این بیماران خود را در شرایط حمله تنها و ناتوان ببینند، شرایط روحیشان آسیب میبیند. بنابراین سعی کنید در دسترس بیمار باشید و او را تنها نگذارید. در صورت لزوم برایش پرستار بگیرید و کارهای سخت را به او نسپارید. شرایط منزل را طوری فراهم کنید که سرشار از صمیمیت باشد و کمترین استرسی به بیمار وارد نشود، چون استرس بیماری را بدتر میکند. از کم هزینهترین چیزها برای بهبود شرایط او استفاده کنید، مثل خندیدن و شاد بودن.