نمادها در سوگواری واقعه عاشورا شامل علم کشی، نخل گردانی یا نخل ماتم، سینه زنی، زنجیر زنی و… است. این نمادها در شهرهای مختلف متفاوت است.
نماد، تجسمی با شکوه است از آن چه که اعتقاد و باور ماست. مظهر آنچه که حقیقت اندیشه های مردمان است. نماد بالاترین مرتبه ایمان و باور قلبی است نسبت به چیزی که برایمان عزیز است.
نمادها در سوگواری واقعه عاشورا
عزاداری برای امام حسین(ع) تاریخی به قدمت عاشورا دارد و با تمام زوایای فرهنگ و آداب و رسوم ما پیوندی ناگسستنی یافته است .علاوه بر اندیشه و فرهنگ ما، ادبیات ما نیز گستره ای فراخ برای عاشورا و فرهنگ عاشورایی بوده است.
علم بلند کردن و چرخاندن، سینه زدن و زنجیر زدن در روزهای عزاداری امام حسین (ع) یا دادن نذری تنها گوشه ای از آیین هایی است که به جا آورده می‌شود. تعداد بیشماری شیوه های عزاداری و نمادها در مناطق مختلف کشورمان و حتی کشورهای دیگر وجود دارد.
۱. شمع روشن کردن در شام غریبان
در شب یازدهم محرم برای یادآوری درد و رنجی که بر اهل بیت (ع) تحمیل شد در کوچه‌ها و معابر نوحه می‌خوانند، سینه می‌زنند و شمع روشن می‌کنند که بخشی از فرهنگ و فلسفه شام غریبان محسوب می‌شود و نمادی از غربت و سوگواری اهل بیت است.
۲. علم بلند کردن نماد ماندگار سوگواری
- شاسی (شیردست)
- تیغه‌ها (نماد تیغه شمشیر و حق طلبی)
- دهنه اژدر، انبرک، تبرزین (نماد درویش کابلی که برای امام(ع) آب آورد و ایشان نپذیرفت)
- صندوقچه که پرندگان یا حیوانات روی آن قرار دارند.
- حیدری، سوراهی، حیوانات فلزی، شش گوش، گوی، چوب دست، شال و پر و غیره تشکیل شده‌اند.
- تعداد تیغه‌ها در علم به معنی «تَن‌ها» خواهد بود مثلاً علم ۵ تیغه نماد پنچ تن است و به علت غیبت امام دوازدهم، تعداد تیغه‌ها همیشه فرد و بین ۳ تا ۱۳ تیغه است اما متأسفانه امروزه تعداد تیغه‌ها براساس سلیقه مشتری‌ها یا علامت سازان ساخته می‌شود. بزرگترین تیغه در وسط علم نماد شجره اهل بیت (ع) است. نماد علامت در نقاشی‌های سقاخانه‌ای بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- حیوانات ساخته شده روی علامت‌ها، هر کدام نماد تصویری از موضوعی است.
- شیر به معنای قدرت و بزرگی و جلال است و حضرت علی(ع) را به عنوان شاه عرب یادآوری می‌کند.
- آهو نماد داستان حضرت رضا(ع) و شکارچی و ضامن آهو شدن آن حضرت است.
- طاووس سمبل امام زمان(ع)
- مرغ رخ نماد محافظ است و گاهی نیز «براق» مرکب پیامبر(ص) در شب معراج را یادآوری می‌کند.
- شتر نیز داستان اسارت اهل بیت در صحرای کربلا را به ذهن می‌آورد.
- خروس نمادی از صبح و اذان و غیرت و کبوتر سمبل آزادگی و شهادت و پاکی است.
- اژدها در دوسوی علم‌ها نشان از یزیدیان است که بر کاروان امام حسین(ع) سلطه یافتند.
۳. نخل گردانی یا نخل ماتم
۴. سینه زنی و زنجیر زنی
۵. تعزیه خوانی
۶. سنت‌ها و آیین‌های مناطق مختلف کشور
- طشت گذاری آذری‌ها
- نخل گردانی یزدی‌ها
- هشتم ماه محرم در حسینیه اعظم زنجان
- واحد (نواختن دمام و سنج کوبی) در بوشهر
- به گل افتادن در لرستان
- حرکت به سوی قدمگاه (بندرعباس)
هنوز دیدگاهی ثبت نشده است.