ستاره | سرویس علوم – شاید بتوان کشف آتش را یکی از بزرگترین کشفیات بشر از زمان آغاز تا کنون دانست. کشفی که در پی آن هزاران اختراع و اکتشاف دیگر انجام شده و نسل انسان را از انقراض نجات داده است.
تاریخچه کشف آتش
شواهدی از بر پا شدن آتش در بیش از یک تا یک و نیم میلیون سال پیش در آفریقای جنوبی و حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار سال پیش در اسرائیل وجود دارد اما با توجه به روباز بودن این مناطق ممکن است این آتش ها محصول صاعقه باشند.
به این طریق که زمانی صاعقه ای باعث پدید آمدن آتش شده و انسان تا قبل از خاموش شدن آن آتش به وسیله ی یک تکه چوب یا برگ های خشک این آتش را به جای دیگر انتقال داده اند و به همین طریق نگذاشته اند که این آتش خاموش شود. در سال ۲۰۱۲ بقایای آتشی که حدود یک میلیون سال پیش افروخته شده بود پیدا شد. این آتش در غار واندرورک در آفریقای جنوبی توسط گونه ای از انسان ها ساخته شده بود. اما نخستین مدارک از وجود یک نظام پخت و پز غذا که شامل آتش، آتشدان و اجاق شود به حدود ۴۰۰ هزار سال قبل برمی گردد.
چرا کشف آتش زندگی انسان را تغییر داد؟
با کشف آتش گروههاى انسانى در روى کره زمين گسترش بيشترى پيدا کردند، و از مناطق گرم مهاجرت کرده، و بهسوى سرزمينهاى معتدل و سرد کوچ کردند. آتش انسان را در فرار از سرما و رهائى از اسارت محيط طبيعى يارى داد. روشنائى آتش در شب سلطهٔ انسان را بر مناطق بيشترى سبب شد و حيوانات وحشى و خشن را از اطراف او فرارى داد. آتش سبب پختن و هضم بهتر غذا شد. مدتى بعد انسان توانست او را از جائى بهجاى ديگر منتقل کند و از تبعيت مطلق غرايز، يعنى عالم حيوانی، خارج شود و به خودسازى و زايش فرهنگى بيشترى بپردازد.
کشف آتش در هریک از این موارد چه تأثیری گذاشت؟
تاثیر کشف آتش در غذا
پختن غذا تاثیر بسزایی در رشد و تکامل انسان داشته است. آتش باعث شد تا مواد غذایی خام را پخته و به راحتی مصرف کنیم. اگر به خاطر غذای پخته نبود، یک فرد معمولی باید روزانه حدود پنج کیلوگرم مواد خام مصرف می کرد تا کالری لازم برای بقا را جذب کند. این مدت یعنی شش ساعت در روز را صرف جویدن کنیم. همین صرفه جویی در زمان منجر به پیشرفت بشر گردید.
تاثیر کشف آتش در مسکن
سفر از مناطق گرمسیر به مناطق خنک و سرد با پیدایش آتش امکان پذیر شد. انسان از محدودیتی که در آن قرار گرفت رهایی پیدا کرد و توانست مکانهای بهتری برای زندگی پیدا کند. همچنین با استفاده از آتش، گلی که از خاک بدست میآمد محکم و استوار گردید و بشر توانست از این تبدیل برای ساخت خانه و مسکن استفاده کند.
تاثیر کشف آتش در امنیت
رهایی از تاریکی شب، پیدایش وسیلهای برای گرم کردن، ساخت وسایل مختلف دفاعی و شکاری با استفاده از آتش همگی باعث افزایش امنیت انسان بدوی گردید.
تاثیر کشف آتش در ابزار و وسایل
آتش در تغییر صورت و کیفیت مواد وسیلهای ضروری و اساسی است. تبدیل ساختههای گلی به سفالی، زمینه را برای یادگیری صنایع جدیدی که مستلزم استفاده از فلزات بود، آماده کرد. ابتدا به ذوب فلزاتی مانند مس و قلع پرداختند و پس از آن آهن را کشف و آن را به وسیله آتش ذوب کردند. استفاده از فلزات در وسایل و ابزارآلات یکی از بزرگترین تاثیرات آتش بر زندگی بشر از ابتدا تا کنون بوده است.
اگر در زندگی امروز ما آتش وجود نداشته باشد، چه مشکلاتی به وجود میآید؟
کمی به اطراف خود نگاه کنید. آیا وسیلهای مشاهده میکنید که آتش در ساخت آن دخیل نباشد؟ انسان بدون آتش نمیتواند غذا بخورد، امکان ساخت وسایل مورد نظرش را ندارد، در معرض سرما و انواع بیماریها قرار میگیرد، امنیت خود را نسبت به پدیدههای طبیعی از دست میدهد و در یک کلام، انسان بدون آتش قادر به زندگی نخواهد بود.
چگونگی روشن کردن آتش توسط انسان های اولیه
انسان ها برای اینکه این شعله سوزان را از دست ندهند تلاش کردند که خودشان بتوانند آتشی روشن کنند. تا این که به صورت اتفاقی فهمیدند که از سابیدن یک چوب به روی چوبِ دیگر و با درست شدن گرما، آتش به وجود می آید و یا اینکه با پیدا کردن سنگ هایی خاص (سنگ چخماخ) توانستند با به هم کوبیدن این نوع سنگ ها جرقه تولید کنند و به وسیله برگ های خشک شده ای که جمع کرده بودند، توانستند خودشان آتش درست کنند.
اطلاعاتی درباره چگونگی به کارگیری فلزهای مختلف از زمان کشف تا کنون را نیز می توانید در ستاره بخوانید.