از جمله اعمال ماه رمضان افطار کردن است. برای زمان افطار و نحوه افطاری نمودن اعمال مستحبی وارد شده است که این اعمال را در این مقاله آورده ایم.
اعمال افطار ماه رمضان
۱. افطار بعد از نماز
مستحب است که روزه را بعد از نماز عشا افطار کنید مگر آن که ضعف بر شما غلبه کرده و یا جمعی منتظر شما باشند.
۲. افطار با رزق حلال
افطار باید با یک خوراکی پاکیزه از حرام و شبهات باشد. بهتر است که با خرمای حلال افطار کنید تا ثواب نمازش ۴۰۰ برابر شود. علاوه بر خرما میتوان با خرما و آب، رطب، شیر، حلوا، نبات و حتی به آب گرم افطار کرد.
۳. دعای زمان افطار
در وقت افطار دعاهای وارده آن را بخوانید. از جمله دعاهای زمان افطار به این شرح است:
اللَّهُمَّ لَکَ صُمْتُ وَ عَلَی رِزْقِکَ أَفْطَرْتُ وَ عَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ
با خواندن این دعا خدا ثواب هر کسی را که در این روز، روزه بوده به شما عطا خواهد کرد.
اگر دعای «اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِیمِ» را که سید و کفعمی روایت کرده اند بخوانید، به فضیلت بسیاری دست خواهید یافت. امام صادق (ع) فرمودند: رسول خدا (ص) به امام علی (ع) فرمود:
اباالحسن! ماه رمضان نزدیک شده است، قبل از افطار دعا کن. جبرئیل پیش من آمد و گفت: یا محمد! کسی که در ماه رمضان با این دعا قبل از افطار دعا کند، خداوند دعای او را مستجاب، نماز و روزه او را قبول و ۱۰ دعای دیگر او را نیز مستجاب میکند، گناه او را بخشیده، غم و غصه او را از بین برده، گرفتاریهایش را بر طرف کرده، حاجات او را برآورده کرده، او را به مقصودش رسانیده، عمل او را با عمل پیامبران و صدیقان بالا برده و در روز قیامت چهره او درخشانتر از ماه شب چهارده خواهد بود.
آن دعا این است:
اللَّهمَّ ربَّ النُّورِ العَظیم، و رَبَّ الکُرسیِّ الرَّفیع، و رَبَّ البَحرِ المَسجور، و رَبَّ الشَّفعِ الکَبیر، و النُّور العَزیز، |
❆❆❆ |
و رَبَّ التَّوراهِ و الإنجیلِ و الزَّبورِ، و الفُرقانِ العَظیمِ. أنت إلهٌ مَن فی السَّمواتِ و إلهُ مَن فی الأرضِ |
❆❆❆ |
لا إلهَ فِیهِما غَیرُکَ، و أنتَ جَبّارُ مِن فی السِّموات و جَبّار مَن فی الإرضِ لا جَبّار فیهِما غَیرُکَ، |
❆❆❆ |
أنت مَلِکُ مَن فی السَّموات، و مَلِکُ مَن فی الأرضِ، لا مَلِکَ فیهما غَیرُکَ، أسألُکَ بِاسمِکَ الکَبیرِ، |
❆❆❆ |
و نُور وَجهِکَ المُنیرِ، و بمُلکِکَ القَدیمِ. یا حَیُّ یا قَیِّومُ، یا حَیُّ یا قَیُّوم یا حَیُّ یا قَیّوم، أسألُکَ |
❆❆❆ |
بِاسمِکَ الّذی أشرَقَ بِهِ کُلِّ شَیءٍ، و بِاسمِکَ الّذی أشرَقَت بِهِ السّمواتُ و الأرضُ، و بِاسمِکَ الّذی |
❆❆❆ |
صَلُحَ بِهِ الأوَّلونَ، و بِهِ یَصلُحُ الاخِرونَ. یا حَیّاً قَبلَ کُلِّ حَیّ و یا حَیّاً بَعدَ کُلِّ حَیّ و یا حَیُّ لا إلهَ إلا |
❆❆❆ |
أنت صَلِّ علی مُحَمّدٍ و آلِ مُحَمَّد، و اغفِر لی ذُنُوبی، و اجعَل لی مِن أمرِی یُسراً و فَرَجاً قَریباً، |
❆❆❆ |
و ثَبِّتنی علی دینِ مُحَمَّدً و آل محمد و علی هُدی مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّد و علی سُنَّهِ مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّد، |
❆❆❆ |
علیه و علیهِم السَّلام. و اجعَل عَملِی فی المَرفوعِ المُتَقَبِّلِ، وهَب لی کما وَهَبتَ لأولیائِکِ و أهلِ طاعَتِکَ، |
❆❆❆ |
فانّی مُۆمِنٌ بِکَ، و مُتَوَکِّلٌ عَلیک مُنیبٌ الیکَ مَعَ مَصیری إلیکَ وَ تَجمَع لی و لأهلِی وَ لوِلَدَی الخَیرَ کُلَّهُ، |
❆❆❆ |
و تَصرِف عَنّی وَ عَن وَلَدی و أهلِی الشَّرَّ کُلَّهُ. أنتَ الحَنّانُ المَنّانُ بَدیعُ السّمواتِ و الأرضِ، |
❆❆❆ |
تُعطِی الخَیرَ مَن تَشاءُ، و تَصرِفُهُ عَمَّن تَشاءُ، فَامنُن علی بِرَحمَتِکَ یا أرحَمَ الرّاحِمِینَ. |
روایت شده که: حضرت امیر المؤمنین (ع) هر گاه می خواست افطار کند می گفت:
بسْمِ اللَّهِ اللَّهُمَّ لَکَ صُمْنَا وَ عَلَی رِزْقِکَ أَفْطَرْنَا فَتَقَبَّلْ [فَتَقَبَّلْهُ] مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ
در لقمه اول بگویید:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ یَا وَاسِعَ الْمَغْفِرَةِ اغْفِرْ لِی
تا خدا شما را بیامرزد (و در روایت است که: در آخر هر روز از روزهای ماه رمضان خدا هزار هزار کس را از آتش جهنم آزاد میکند پس از حق تعالی بخواه که تو را یکی از آنها قرار دهد)
۴. تلاوت سوره قدر در زمان افطار
در وقت افطار سوره قدر را بخوانید.
۵. صدقه دادن
از دیگر اعمال افطار ماه رمضان در وقت افطار صدقه دادن است.
۶. افطاری دادن
روزه داران را حتی با چند دانه خرما و یا یک لیوان آب افطاری بدهید. از حضرت رسول (ص) روایت است که: «کسی که روزه داری را افطار دهد همانند اجر آن روزه دار را به او خواهند داد بدون آن که از اجر روزه دار چیزی کم شود و هر عملی که روزه دار با نیروی آن افطاری انجام دهد برای افطاری دهنده نیز خواهد بود».
آیت الله علامه حلی در رساله سعدیه از حضرت صادق (ع) نقل کرده که فرمود: «هر مؤمنی که روزه دار مومنی را در ماه رمضان به لقمه ای اطعام کند حق تعالی برای او اجر کسی را می نویسد که ۳۰ بنده مؤمن را آزاد کرده باشد و خدای تعالی یک دعای او را مستجاب می نماید».