علت زردی روی زبان چیست و چطور درمان می شود؟

ستاره | سرویس پزشکی – تغییر رنگ زبان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. زردی روی زبان در اغلب موارد بی‌خطر و موقتی است؛ اما گاهی می‌تواند حاکی از یک بیماری جدی مانند زردی یا حتی ایدز و سرطان باشد. برای درمان این مسئله، لازم است که ابتدا علت این مسئله ریشه‌یابی شود. در این مقاله به بررسی علت زردی روی زبان و راه‌های درمان آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

 

۱۰ علت زردی روی زبان؛ علائم و راه درمان هر کدام

شایع‌ترین علت زردی روی زبان، تجمع سلول‌های پوستی و باکتری‌های روی زبان است. این تجمع اغلب به دلیل بهداشت ضعیف دهان و دهان ایجاد می‌شود. همچنین برخی از مواد غذایی و ویتامین‌ها، سیگار کشیدن و جویدن تنباکو، رنگ روی زبان را زرد می‌کنند. در برخی موارد، زبان زرد از یک بیماری پنهان حکایت دارد. پسوریازیس یک بیماری پوستی است که ممکن است باعث ایجاد لکه‌های زرد رنگ روی سطح زبان شود. بیماری زردی نیز از دلایل جدی این تغییر رنگ زبان است. اگر زردی زبان ناشی از عوامل دیگر مانند زبان جغرافیایی، خشکی دهان و … باشد، بیمار در کنار تغییر رنگ زبان، علائم دیگری را نیز مشاهده خواهد کرد.

 

۱. زبان سیاه مودار

این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که برجستگی‌های کوچک روی نوک و دو طرف زبان بزرگ‌تر شوند. باکتری‌ها، آلودگی‌ها و مواد غذایی روی این برآمدگی‌ها تجمع کرده و رنگ آن‌ها را علاوه بر سیاه، به زرد یا رنگ‌های دیگر تغییر می‌دهند.

درمان

• حداقل ۲ بار در روز بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید.
• چند بار در روز دهان خود را با آب بشویید.
• سیگار نکشید.

 

 

۲. بهداشت ضعیف دهان

اگر دندان‌های خود را به طور مکرر و مرتب مسواک نزنید، سلول‌های پوستی و باکتری‌ها بر روی برجستگی‌های زبان تجمع کرده و رنگ‌دانه‌هایی آزاد می‌کنند که رنگ زبان را زرد می‌کند. غذا، دخانیات و سایر مواد نیز روی زبان به دام می‌افتند و رنگ زبان را تغییر می‌دهند.

بهبود بهداشت دهان و دندان

• روزی ۲ بار دندان‌های خود را با خمیردندان فلوراید و یک مسواک نرم بشویید.
• حداقل یک‌بار در روز به شیوه صحیح نخ دندان بکشید.
• هر روز از دهان‌شویه حاوی فلوراید استفاده کنید.
• برای معاینه و پاک‌سازی دندان‌ها، هر شش ماه یک بار به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
• مصرف شیرینی‌ها، به خصوص شیرینی‌های چسبنده مانند تافی و آدامس را محدود کنید.

 

 

۳. خشکی دهان یا تنفس از راه دهان

خشکی دهان نتیجه‌ی کمبود بزاق است. بزاق باکتری‌ها را از دهان می‌زداید و بدین ترتیب از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری می‌کند. عوارض جانبی داروها، بیماری‌هایی مانند سندرم شوگرن و دیابت و همچنین پرتودرمانی و شیمی درمانی همگی می‌توانند باعث خشک شدن دهان شوند. تنفس از راه دهان در خواب به خشکی دهان کمک می‌کند.

درمان

• پزشک برای افزایش میزان بزاق، ممکن است یک دارو تجویز کند یا استفاده از یک شوینده دهان مخصوص را توصیه نماید.
• اگر دارویی باعث خشکی دهان شما می‌شود، در مورد امکان تغییر دوز مصرفی یا تغییر دارو با پزشک خود صحبت کنید.
• مصرف آب یا سایر نوشیدنی‌های بدون قند را در طول روز افزایش دهید.
• از مصرف کافئین، تنباکو و الکل که خشکی دهان را شدیدتر می‌کنند، خودداری کنید.
• برای تحریک تولید بزاق، آدامس بدون قند بجوید.
• اگر شب‌ها از دهان نفس می‌کشید، یک دستگاه مرطوب کننده هوا خریداری و نصب کنید تا رطوبت هوا در فضای اتاق خواب بیشتر شود.

 

۴. زبان جغرافیایی

این شرایط زمانی اتفاق می‌افتد که لکه‌های صاف و هموار در جای جای زبان ظاهر شود. پزشکان هنوز علت این عارضه را کشف نکرده‌اند؛ اما می‌بینیم که بعضی اوقات در افراد خانواده اتفاق می‌افتد. این لکه‌ها اغلب قرمز و گاهی زرد رنگ هستند.

درمان

• از مسکن‌های قوی استفاده کنید یا درون دهان را با یک شوینده‌ی بی‌حس کننده بشویید.
• ممکن است پزشک پماد یا شوینده‌ی حاوی کورتیکواستروئید تجویز نماید.

 

۵. بیماری زردی (یرقان)

بیماری زردی باعث زرد شدن پوست و سفیدی چشم بیمار می‌شود و ریشه‌ی آن اختلال کبد و ضعف عملکرد این اندام است.

درمان

• اگر وجود عفونت مانند هپاتیت باعث زردی زبان شود، پزشک برای درمان آن دارو تجویز می‌کند.
• برای زردی ناشی از اختلالات خونی مانند کم خونی سلول داسی شکل، راه‌هایی چون تزریق خون بخشی از روند درمان هستند.
• برای درمان بیماری شدید کبدی، یک گزینه دیگر پیوند کبد است.

 

۶. سیگار کشیدن

• از پزشک خود در مورد چگونگی ترک سیگار مشاوره بخواهید.
• از یک محصول جایگزین نیکوتین مانند پچ پوستی، لوزه، لثه یا اسپری بینی را امتحان کنید. این محصولات میل به سیگار را در فرد کاهش می‌دهند.
• ممکن است پزشک صلاح ببیند برای تسکین علائم ترک نیکوتین داروهای وارنیکلین یا بوپروپیون را تجویز کند.
• مشاوره‌های تلفنی، گروه‌های حمایتی و جلسات مشاوره، قدرت ایستادگی در برابر مشکلات ناشی از ترک را درون فرد ایجاد می‌کنند.

 

 

۷. دود دخانیات

مواد شیمیایی موجود در دود دخانیات باعث تغییر رنگ زبان به زرد می‌شود.

 

۸. داروهای حاوی بیسموث

قرص بیسموت و سایر داروهای حاوی بیسموت می‌توانند رنگ زبان فرد را از زرد تا سیاه تغییر دهند.

 

۹. دهان‌شویه‌های حاوی مواد اکسید کننده

استفاده از دهان‌شویه‌ای که حاوی پراکسید، عنبر سائل یا منتول است، می‌تواند رنگ زبان را تغییر دهد.

 

۱۰. عفونت ادراری

یکی از علائم اولیه هشداردهنده عفونت دستگاه ادراری، ظهور یک لایه ضخیم زردرنگ به خصوص در پشت زبان است. اگر این پوشش در نواحی جلوی زبان ظاهر شود، نشانه عفونت دستگاه تنفسی فوقانی است.

 

دیگر دلایل زردی روی زبان

از دیگر دلایلی که منجر به زردی روی زبان می‌شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• کم آبی بدن
• تب
• بازگشت اسید معده
• دارو
• مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های داغ
• غذاهای نرمی که سطح روی زبان را نمی‌خراشند
• غذاها و آب‌نبات‌های زردرنگ

 

چه زمانی برای زردی روی زبان به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر فقط یک تغییر رنگ جزئی روی زبان خود مشاهده می‌کنید، نیازی به مراجعه به پزشک نیست؛ اما اگر در کنار زردی زبان، علائم جدی‌تری تجربه شود، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد. علائمی از قبیل:

• درد شکم
• وجود خون در مدفوع
• استفراغ
• تب
• کبودی و خونریزی بدن
• زردی روی زبان بیش از ۲ هفته
• زردی رنگ پوست شما یا سفیدی چشم
• درد زبان

 

 

آیا زردی روی زبان عوارض دارد؟

تنها زرد شدن رنگ سطح زبان هیچ عارضه خاصی ندارد؛ اما شرایط و علتی که آن را پدید می‌آورد، ممکن است با عوارض دیگری همراه باشد، از جمله:

• زخم کبد
• نارسایی کبد
• تورم در پاها و شکم
• بزرگ شدن طحال
• خونریزی دستگاه گوارش
• سرطان کبد

 

پیشگیری از زردی روی زبان

برای کاهش تعداد باکتری‌ها و جلوگیری از تجمع سلول‌ها روی زبان، این نکات را امتحان کنید:

• سیگار را ترک کنید.
• روزانه ۲ بار مسواک بزنید و حداقل ۱ بار نخ دندان بکشید.
• با استفاده از مسواک زبان، سلول‌های مرده، مواد غذایی و سایر مواد زائد را به آرامی از روی زبان بزدائید.
• مقدار فیبر را در رژیم غذایی خود افزایش دهید؛ این باعث می‌شود تعداد باکتری‌های موجود در دهان کاهش یابد.
• مرتب به مطب دندانپزشک مراجعه کرده و از سلامت دندان های خود اطمینان حاصل نمایید.

 

کلام آخر

اکثر بیماری‌های دهان و دندان با رعایت بهداشت و نکات مراقبتی به خودی خود برطرف می‌شوند و نیازی به دوا و دکتر نیست؛ اما اگر با وجود رعایت بهداشت همچنان برطرف نشود، باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد و احتمال هرگونه بیماری جدی پنهان را بررسی نمود. همان‌طور که می‌دانید یکی از عوارض آزاردهنده بیماری‌های دهان و دندان، بوی بد دهان است؛ از این رو در پایان پیشنهاد می‌کنیم با رفع و درمان بوی بد دهان با روش‌های خانگی و سنتی و نبایدهایی برای مراقبت از دندان و لثه ها آشنا شوید.

خواننده عزیز، اگر این مطلب برای شما مفید بود یا اطلاعاتی در این زمینه دارید، خواهشمندیم نظرات و تجربیات خود را با ما و همراهان ستاره به اشتراک بگذارید. از همراهی شما سپاس‌گزاریم.

برگرفته از: healthline و clevelandclinic