نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 28 اردیبهشت 1401
ستاره | سرویس مذهبی – فتنه در قرآن به مفاهیم مختلفی آمده است. اما به هر حال مومنان در هر زمانی باید از شر فتنه به خدا پناه ببرند.
دعای نجات از فتنه و آمرزش گناهان
برای نجات از فتنه و آمرزش گناهان شما نیز این دعا را زمزمه کنید:
«رَبَّنا لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً لِلَّذینَ کَفَرُوا وَ اغْفِرْ لَنا رَبَّنا إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ»
(آیه ۵ سوره ممتحنه)
«پروردگارا! ما را مایه گمراهی کافران قرار مده و ما را ببخش، ای پروردگار ما که تو عزیز و حکیمی»
دعای نجات از فتنه از زبان کیست؟
این دعا را حضرت ابراهیم (ع) و پیروان او بیان کرده اند. آنان در این دعا از خدای خود می خواهند که آنها را از آثار سوء تبری از کفار، پناه دهد و ایشان را بیامرزد.
تفسیر دعای نجات از فتنه و آمرزش گناهان
«فتنه» یعنی وسیله امتحان و اینکه گفتند: خدایا ما را فتنه کفار قرار مده؛ یعنی خدایا کفار را بر ما مسلط مساز تا به واسطه ما مورد امتحان قرار بگیرند و آنچه فساد در وسع خود دارند بیرون بریزند و بر آزار و اذیت ما بپردازند.
کلمه «ربنا» در این دعا برای برانگیختن رحمت الهی آورده شده است و پس از آن تقاضای مغفرت شده و خداوند را با نام عزیز و حکیم خطاب کرده است، یعنی تو خدایی هستی که بر بندگان خود قاهر و مسلط هستی و افعالت متقن و محکم است. پس از هر راهی که می دانی ما را از شر این قوم مشرک حفظ کن.
«فتنه» در لغت به معناى آشوب، امتحان، عذاب، بلا و آزار آمده است. آزار مسلمانان، آزمایشى براى كفار است تا خباثت و عناد خود را اظهار كنند، به سلطه خود مغرور شوند و قدرت خود را نشانه حقانیت خود بدانند.
نکات طلایی دعای نجات از فتنه و آمرزش گناهان
۱- از آداب دعا، خطاب «یا رَبِّ» است. معمولًا دعاهاى قرآن با كلمه «رَبَّنا» آغاز مى‌شود.
۲- مسلمانان در تمام موارد حتى در قراردادهاى اقتصادى، نظامى و فرهنگى نباید به شیوه‌اى عمل كنند كه مورد سوء استفاده كفار قرار گیرند و راه فشار و سلطه كفار را به روى خود بگشایند. (لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً لِلَّذِینَ كَفَرُوا)
۳- دین و سیاست در كنار هم هستند، برائت از كفار، در كنار طلب مغفرت از خدا. یك دعا رنگ سیاسى دارد و دعاى دیگر رنگ معنوى. (رَبَّنا لا تَجْعَلْنا… وَ اغْفِرْ لَنا)
۴- به درگاه كسى رو كنیم كه هم توانمند است و هم حكیم. (رَبَّنا… إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَكِیمُ)
۵- ابزار دست كفار قرار نگرفتن، رمز عزت است. (لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً… أَنْتَ الْعَزِیزُ)
۶- رفتار بسیارى از قدرتمندان حكیمانه نیست، ولى خداوند هم قدرتمند شكست‌ناپذیر است و هم حكیم. (أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَكِیمُ)
تفسیرهای مختلف از فتنه در این دعا
- كفار را بر ما مسلط نکن تا به ما آزار برسانند.
- ما را به بلاهای آنها مبتلا نفرما تا نگویند اگر اینها بر حق بودند مبتلا نمی‌شدند.
- آنها را بر ما سلط نکن که بخواهند دین ما را از ما سلب كنند.
- توفیق صبر به ما عنایت کن که بر اذیت و آزار آنها صبر كنیم و تابع ایشان نشویم.
- اینكه ما را حفظ فرما که با آنها دوستی و مودت پیدا نكنیم.
- در جنگ و معارضه با آنها ما را سرافکنده و منكوب نکن.
فتنه و مفاهیم آن در قرآن
برای واژه فتنه مفهوم های مختلفی در قرآن وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:
- دو به هم زنی بین دو طائفه:
«وَ الفِتنَةُ أَشَدُّ مِن‌َ القَتل‌ِ» (بقره آیه ۱۹۱)
«وَ الفِتنَةُ أَكبَرُ مِن‌َ القَتل‌ِ» (بقره آیه ۲۱۷)
- امتحان:
«أَ حَسِب‌َ النّاس‌ُ أَن یترَكُوا أَن یقُولُوا آمَنّا وَ هُم لا یفتَنُون‌َ وَ لَقَد فَتَنَّا الَّذِین‌َ مِن قَبلِهِم»؛ «آیا مردم پنداشته اند که چون بگویند: ایمان آوردیم، رهایشان می کنند، و دیگر آزمایش شان نمی کنند؟» (عنكبوت آیه ۲)
- آزار و اذیت:
«إِن‌َّ الَّذِین‌َ فَتَنُوا المُؤمِنِین‌َ وَ المُؤمِنات‌ِ الایة»؛ «کسانی که مردان و زنان باایمان را شکنجه دادند سپس توبه نکردند، برای آنها عذاب دوزخ و عذاب آتش سوزان است» (بروج آیه ۱۰)
- عذاب و بلا:
«وَ اتَّقُوا فِتنَةً لا تُصِیبَن‌َّ الَّذِین‌َ ظَلَمُوا مِنكُم خَاصَّةً وَ اعلَمُوا أَن‌َّ اللّه‌َ شَدِیدُ العِقاب‌ِ»؛ «و بترسید از بلایی که چون آید تنها مخصوص ستمکاران شما نباشد (بلکه ظالمان و مظلومان همه را فرا گیرد) و بدانید که عقاب خدا بسیار سخت است» (انفال آیه ۲۵)
برگرفته از کتاب مرا زیبا بخوان (ربناهای قرآنی)
