حافظ شاعر غزل سرای قرن هشتم هجری بوده که به عنوان یکی از مهمترین اثرگذاران بر اشعار شاعران بعد از خود شناخته شده است. در میان بهترین اشعار حافظ، اشعار عاشقانه حافظ در قالب غزل شهرت بسیاری دارند که برخی از آنها جزء اشعار عارفانه نیز به حساب میآیند. حتی از نظر افراد مذهبی نیز تعدادی شعر در وصف امام زمان از حافظ وجود دارد که اعتقادات او را به اما عصر نشان می دهد.
در هر صورت در بین اشعار عارفانه پارسی، تک بیتی های فوق العاده زیبا و دوبیتی های معروف بسیاری مانند تک بیتی های سعدی وجود دارد. در این میان تک بیتی حافظ که شامل تک بیت های ناب و پر معنا هستند طرفداران خاص خود را در میان افراد مذهبی و غیر مذهبی دارد.
در این مقاله مجموعهای از نابترین تک بیتی حافظ با مضامین مختلف آورده شده است. اگر دوست دارید تفالی بر حضرت حافظ بزنید، پیشنهاد میکنیم از صفحه مربوط به فال حافظ در سایت ستاره دیدن کنید.
تک بیتی حافظ درباره عشق
حافظ اشعار بسیاری با مضمون عاشقانه سروده که در این قسمت تعدادی از بهترین ابیات او تحت عنوان تک بیتی عاشقانه گردآوری شدهاست.
گر من از باغ تو یک میوه بچینم چه شود
پیش پایی به چراغ تو ببینم چه شود
☆•☆•☆
عشق دردانهست و من غواص و دريا ميكده
سر فرو بردم در آنجا تا كجا سر بر كنم
☆•☆•☆
عاشقی را که چنین باده شبگیر دهند
کافر عشق بود گر نشود باده پرست
☆•☆•☆
من همان روز ز فرهاد طمع ببریدم
که عنان دل شیدا به کف شیرین داد
☆•☆•☆
مرا عهدیست با جانان که تا جان در بدن دارم
هواداران کویش را چو جان خویشتن دارم
☆•☆•☆
هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق
ثبت است بر جریده عالم دوام ما
☆•☆•☆
حافظ صبور باش که در راه عاشقی
هر کس که جان نداد به جانان نمیرسد
☆•☆•☆
حریم عشق را درگه بسی بالاتر از عقل است
کسی آن آستان بوسد که جان در آستین دارد
نگار من که به مکتب نرفت و خط ننوشت
به غمزه مسأله آموز صد مدرس شد
☆•☆•☆
ای دل اندر بند زلفش از پریشانی منال
مرغ زیرک چون بدام افتد تحمل بایدش
☆•☆•☆
ستم از غمزه میاموز که در مذهب عشق
هر عمل اجری و هر کرده جزائی دارد
☆•☆•☆
شهر خالی است ز عشاق مگر کز طرفی
دستی از غیب برون آید و کاری بکند
اگر علاقهمند به موضوع اشعار در توصیف یار و عشق هستید گلچین زیباترین اشعار در وصف یار را به شما پیشنهاد میدهیم.
تک بیتی حافظ درباره خدا
میگویند: حافظ به این دلیل حافظ لقب گرفته است که حافظ قرآن بوده است و این حالت معنوی نیز به وضوح در برخی شعرهایش دیده میشود. در زیر برخی از تکبیتهای زیبای معنوی درباره خدا و دعا از این شاعر بزرگ را برایتان آوردهایم. لازم به ذکر است که گاهی تک بیتیها به دو بیت هم رسیده تا مفهوم شعر به درستی انتقال یابد.
تو بندگی چون گدایان به شرط مزد مکن
که خواجه خود روش بنده پروری داند
☆•☆•☆
حافظ وظیفه تو دعا گفتن است و بس
در بند آن مباش که نشیند یا شنید
☆•☆•☆
دلا بسوز که سوز تو کارها بکند
دعای نیم شبی دفع صد بلا بکند
☆•☆•☆
بود آیا که در میکدهها بگشایند؟
گره از کار فروبسته ما بگشایند؟!
اگر از بهر دل زاهد خودبین بستند
دل قوی دار که از بهر خدا بگشایند
☆•☆•☆
هر آن که جانب اهل خدا نگه دارد
خداش در همه حال از بلا نگه دارد
حدیث دوست نگویم مگر به حضرت دوست
که آشنا سـخن آشنا نگه دارد
☆•☆•☆
سر ارادت ما و آستان حضرت دوست
که هر چه بر سر ما میرود ارادت اوست
نظیر دوست ندیدم اگر چه از مه و مهر
نهادم آینهها در مقابل رخ دوست
تک بیتی حافظ درباره فراق و جدایی
یکی دیگر از مضامین اشعار حافظ، مربوط به فراق و جدایی از یار است. در ادامه بهترین و زیباترین تکبیتی و دوبیتیهای او ارائه شده است.
شراب تلخ میخواهم که مردافکن بود زورش
که تا یک دم بیاسایم ز دنیا و شر و شورش
☆•☆•☆
صنما با غم عشق تو چه تدبیر کنم
تا به کی در غم تو ناله شبگیر کنم
دل دیوانه از آن شد که نصیحت شنود
مگرش هم ز سر زلف تو زنجیر کنم
☆•☆•☆
از غم هجر مکن ناله و فریاد که دوش
زدهام فالی و فریادرسی میآید
☆•☆•☆
آفرین بر دل نرم تو، که از بهر ثواب
کشته غمزه خود را به نماز آمدهای!
☆•☆•☆
رنج ما را که توان برد به یک گوشه چشم
شرط انصاف نباشد که مداوا نکنی
☆•☆•☆
با مدعی مگوئید اسرار عشق و مستی
تا بیخبر بمیرد در درد خودپرستی
☆•☆•☆
شب صحبت غنیمت دان که بعد از روزگار ما
بسی گردش کند گردون بسی لیل و نهار آرد
☆•☆•☆
من حاصل عمر خود ندارم جز غم
در عشق ز نیک و بد ندارم جز غم
یک همدم باوفا ندیدم جز درد
یک مونس نامزد ندارم جز غم
☆•☆•☆
جام می و خون دل هر یک به کسی دادند
در دایره قسمت اوضاع چنین باشد
تک بیتی حافظ درباره دوست
در میان تمام شعرهایی که مضامین مختلف دارند، اشعار درباره دوست یکی از پرطرفدارترین اشعار است. حافظ نیز اشعار زیادی در این زمینه سروده که در این قسمت تعدادی از تکبیتی و دوبیتیهای او آورده شدهاست.
ای صبا گر بگذری بر کوی مهرافشان دوست
یار ما را گو سلامی، دل همیشه یاد اوست
☆•☆•☆
نی قصه آن شمع چگل بتوان گفت
نی حال دل سوختهدل بتوان گفت
غم در دل تنگ من از آن است که نیست
یک دوست که با او غم دل بتوان گفت
☆•☆•☆
از جان طمع بریدن آسان بود ولیکن
از دوستان جانی مشکل توان بریدن
☆•☆•☆
درخت دوستی بنشان که کام دل به بار آرد
نهال دشمنی برکن که رنج بیشمار آرد
☆•☆•☆
اوقات خوش آن بود که با دوست بسر شد
باقی همه بی حاصلی و بی خبری بود
☆•☆•☆
من از بیگانگان هرگز ننالم
که با من هرچه کرد آن آشنا کرد
☆•☆•☆
در دلم بود که بی دوست نباشم هرگز
چه توان کرد که سعی من و دل باطل بود
☆•☆•☆
دوست گو یار شو و هر دو جهان دشمن باش
بخت گو روی کن و روی زمین لشکر گیر
☆•☆•☆
آن سفر کرده که صد قافله همره اوست
هر کجا هست خدایا به سلامت دارش
تک بیتی حافظ درباره انسانیت
حافظ از شاعرانی است که در زمینه معرفت و انسان شناسی نیز بسیار کار کرده است و در شعرش نیز به موضوعات انسانیت و نقد خودپسندی پرداخته است. در زیر به برخی از تک بیتهای زیبا درباره این موضوع اشاره شده است:
بس تجربه کردیم در این دار مکافات
با درد کشان هر که در افتاد ور افتاد
☆•☆•☆
همای گو مفکن سایه شرف هرگز
در آن دیار که طوطی کم از زغن باشد
☆•☆•☆
نیکنامی خواهی ای دل با بدان صحبت مدار
خودپسندی جان من برهان نادانی بود
☆•☆•☆
بر این رواق زبر جد نوشتهاند به زر
که جز نکویی اهل کرم نخواهد ماند
☆•☆•☆
چون طهارت نبود کعبه و بتخانه یکی است
نبود خیر در آن خانه که عصمت نبود
☆•☆•☆
عیب می جمله بگفتی هنرش نیز بگوی
نفی حکمت مکن از بهر دل عامی چند
☆•☆•☆
در هوا چند معلق زنی و جلوه کنی
ای کبوتر نگران باش که شاهین آمد
☆•☆•☆
دلا دلالت خیرت کنم به راه نجات
مکن به فسق مباهات و زهد هم مفروش
تک بیتی حافظ درباره خرد و بزرگی
حافظ تنها شاعر نبوده است، بلکه در قالب شعر، موعظههای بسیار زیبایی برای کسب خرد و بزرگی برای انسانها دارد. در زیر به برخی از تک بیتهای زیبا و پر محتوای او درباره این موضوع اشاره کردهایم. با هم بخوانیم:
روز در کسب هنر کوش که می خوردن روز
دل چون آینه در زنگ ظلام اندازد
☆•☆•☆
با خرابات نشینان ز کرامات ملاف
هر سخن جایی و هر نکته مقامی دارد
☆•☆•☆
گوهر پاک بیاید که شود قابل فیض
ورنه هر سنگ و گلی لؤلؤ و مرجان نشود
☆•☆•☆
ز مشکلات طریقت عنان متاب ای دل
که مرد راه نیندیشد از نشیب و فراز
☆•☆•☆
مرا به کشتی باده در افکن ای ساقی
که گفتهاند نکویی کن و در آب انداز
☆•☆•☆
فلک به مردم نادان دهد زمام مراد
تو اهل دانش و فضلی همین گناهت بس
سخن پایانی
امیدواریم از خواندن تکبیتیها و دویبتیهای این مطلب لذت برده باشید. همچنین لطفا نظرات خود را در قسمت ارسال نظر با ما در میان بگذارید.
محسن
برخی از شعرهایی که نوشتید از حافظ نیستند
لطفا دقت کنید.مثلا
عاشقی مقدور هر عیاش نیست از بیدل دهلویه یا مثلا این بیت اصلا در قالب ادبی حافظ نمیگنجه
اشک در چشمان من طوفان غم دارد به دل
خنده بر لب می زنم تا کس نداند راز دل
با یک سرچ معمولی در سایتهای معتبر مشخص میشه
لطفا قبل از ارائه تحقیق کنید.
حنانه
خیلی خوب بود سپاس گزارم